threshold

Inderdaad, toonregeling hoeft helemaal niet " vies" te zijn. Als je daarmee het geluid voller maakt, zonder aan transparantie in te hoeven boeten, dan is er niets mis mee. Je past je systeem daarmee aan aan de akoestiek. In het wisselfilter van de speakers prutsen om de speakers voller te laten klinken is in feite hetzelfde als toonregelen, alleen dan na de versterker. En Spido, ik mis in het rijtje van " live" -karakteristieken het woordje " helder". Volgens mij moet een goede speaker alles. En dynamisch, en vol, en helder, en transparant. Vaak is het of vol, of transparant. Soms is het ook erg ingewikkeld. Als je bijvoorbeeld je mid-woofer iets beter en meer dempt (met Twaron bijvoorbeeld), dan lijkt het alsof je mid-hoog wel wat harder mag. Terwijl je het omgekeerde zou verwachten. Dus iets veranderen in het laag kan subjectief iets doen met de balans in het hoog. Met zo'n elektrostaat heb je al helemaal geen of weinig laag, kun je nagaan wat dat doet met de gehele balans. Daar moeten ze " iets" doen om de illusie van volheid nog enigszins op te wekken. Misschien dat het daarom ook zo moeilijk is om een vliesluidspreker harmonieus te combineren met een subwoofer.

Nou, hij gaat naar Tony gee. Die zal de monitor wel eens even doormeten. Ik ben benieuwd. Het zal er waarschijnlijk zo uit zien als de Stereophile meting, onder 60 Hz niks meer. Dan mis je met veel muziek net het onderste beetje. Maar ook luidsprekers die maar tot 60 Hz gaan kunnen vol klinken, zoals bijvoorbeeld een Bose 802 in de kroeg. Dick Olsher van Stereophile vond de JMLabs wel een beetje magertjes klinken. Dat betekent in Nederlands hifi jargon: totaal geen bass. Ik weet niet of Stereophile in '96 nog een serieus blad was. Dick Olsher is bekend en heeft veel over luidsprekers geschreven. En Tony Gee heeft in elk geval erg veel ervaring met zeer veel speakers, en een mooie website. Vergeet echter niet dat het woofertje maar 10 cm. is en ook nog eens een hoog rendement heeft. Alhoewel de Stereophile meting anders doet vermoeden is er blijkbaar niet voor gekozen om deze speaker de volle " baffle step" correctie te geven, want dan zou het rendement wel lager zijn ten gunste van relatief meer laag (in wezen het laag oppompen door de rest te verzwakken). Volgens sommigen hear moet Mart een andere versterker kopen. Ik zie het verband niet, of het moet een versterker met toonregeling zijn. Straks moet hij ook nog andere kabels kopen, of een netfilter. Daar wordt alleen de hifi industrie beter van. Kun je de speakers niet vlakbij de achterwand zetten? Dat hoeft niet altijd zo'n dramatisch effect te hebben op het stereobeeld. En anders toch mar een goede subwoofer (of twee), met een aktief filter, zodat je monitors onder de 150 Hz niets meer hoeven te doen.

Zou het een trend zijn, om steeds harder te draaien, om zo te laten horen hoe hard 'ie kan? Dat gevoel had ik vooral een dik jaar geleden op een beurs in het AZ stadion bij Trangle: Omdat ze groot zijn, moesten ze luid. Ze stonden naar mijn mening zo hard, dat zelfs deze speakers onaangenaam en scherp begonnen te klinken. Het hoog kon misschien het overgedimensioneerde laag niet meer bijbenen. Op zo'n moment denk ik 2 dingen: - de importeur heeft geen idee, heeft zelf geen goede oren, want hoort het niet; - een simpele zangmonitor, Bose 802 of Electrovoice zou deze set er op dit niveau uit gaan spelen, want begint dan nog niet te vervormen. Voor iemand die ook weleens wat met pro-audio en studio's heeft gedaan in een ver verleden, komt zo'n demo nogal knullig over. Je laat immers niet horen hoe goed de speakers zijn, maar hoe slecht (ze op dit niveau weergeven). Als het bijzondere van zo'n grote extreem dure speaker is, hoe hard hij kan, en dan valt hij daarmee door de mand (want vervormt, klinkt scherp), dan koop je toch beter gelijk een Tannoy of K&H?

Spido, Zo'n netwerkje van weerstand en condensator parrallel aan de mid-woofer werkt vooral leuk bij een eerste orde filter, zoals jij al voorstelde. Jemoet het geheel beschouwen. Het dingetje heeft wel leuk een naam (Zobel) maar is gewoon een weerstand en condensator, meer niet. Dus...als je de serie-condensator weglaat, zodat je een soort van " nulde - orde" filter krijgt, dan is zo'n Zobel gewoon een sterk gedempte laagaf filter. En die draait gewoon de fase, wat jij eigenlijk niet wil. Je ziet ook weinig Zobel-netwerkjes in (electrische) 2de orde filters, omdat daar al een condensator parallel aan de woofer zit die het Zobel netwerkje zo goed als buiten werking stelt. Het is maar hoe je ertegenaan kijkt. Niks mis met een sterk gedempte condensator parallel, als de totale impedantie maar niet sterk daalt, of er een nare resonantie-kring ontstaat met de tweeter's inductie. Helemaal geen filter is natuurlijk leuk als dat goed gaat. Dan heb je inderdaad hele goede drivers nodig met een eigen ingebouwd filter. Die draait trouwens de fase dan uit zichzelf. Natuurlijke afval = akoestisch filter = ook fase draaing. Als je erg veel tijd hebt dan is het Visaton forum interessant waar in een onderwerp over 0-de orde filters het hele " zootje", inclusief de Visaton ingenieurs, over elkaar heen valt betreffende een bepaalde commerciele speakerfabrikant die allerlei claims doet. Nog leuker wordt het als je die impedantie-piek rond de resonantiefrequentie glad gaat stijken bij een eerste orde laag-af bij een middentoner of tweeter, met een L-R-C netwerkje.

Bovenstaande grafieken van Spido verklaren heel goed wat er gebeurt met een theoretisch eerste orde filter. Condensator of spoel draaien inderdaad de fase 90 graden (allebei de andere kant op, hoe gek dat ook mag klinken). Maar we kijken niet puur naar de spanning over de condensator of spoel, maar naar die over de luidspreker, die in het grafiekje van "breem" wordt gedacht als een pure weerstand. Bij de wisselfrequentie is de verzwakking van het signaal 3dB, daarbij is de spanningsval over de condensator gelijk aan die over de luidspreker. De totale fase is dan 45 graden. Bij nog hogere frequenties neemt de condensator het grootste deel van de spanningsval over zich en draait de fase richting 90 graden. Bij de wisselfrequentie zien we dat het signaal over de tweeter en die over de woofer beiden 45 graden gedraaid zijn. Omdat de woofer met z'n spoel in serie de fase precies andersom draait (stroom loopt 90 graden achter op de spanning) dan de tweeter in serie met de condensator (waardoor eerst stroom moet lopen om de spanning op te drijven, dus spanning loopt achter op de stroom), is het verschil 90 graden. Dit verschil blijft ca. 90 graden over het hele frequentiegebied. Deze 90 graden faseverschuiving zorgt voor een uitdovingseffect van 3 dB. Het probleem is nu dat de luidspreker niet als weerstand gezien kan worden, tenzij het een bandtweeter o.i.d. is. De speaker heeft ook zelf een fasedraaing, vooral als die al wat afvalt in het hoog (bij een woofer) of in het laag (bij een tweeter). Je moet dus nog helemaal in het lineaire gebied zitten van de luidsprekers bij dergelijke filters, want anders krijg je al snel veel ergere uitdovingseffecten dan die 3 dB. Daarom zie je bij, wat electrisch een eerste orde filter is, toch een ompoling van de tweeter, omdat het totale faseverschil tussen woofer en tweeter eerder richting 180 graden gaat bij de wisselfrequentie. Men zegt dan dat het " akoestisch" een tweede orde filter is. En het leuke is dat het allemaal klopt als je de frequentiekarakteristieken erbij haalt. In een akoestisch 2de orde filter vallen de drivers ook met ongeveer 12dB/okt af en klopt de bijbehorende fasedraaing. M.a.w.: zie je dat een kale driver van zichzelf sterk afvalt in het hoog, dan mag je daar ook alvast de bijbehorende fasedraaiing bij denken. Dus valt een Dynaudio mid-woofer met 18dB/okt af boven een bepaald gebied, dan draait hij daar de fase ook wel zo'n beetje richting 270 graden, als een 3de orde filter. Met een condensator in serie heb je dan ineens akoestisch gezien een 4de orde filter, die zich kwa fase ook zo gedraagt. De claim van Dynaudio dat ze alles slechts met 1ste orde filters doen geldt alleen voor het electrische domein. In werkelijkheid zijn dit vaak helemaal geen echte 1ste orde luidsprekers, waardoor ze vaak ook hun tweeters moeten ompolen. Nu is dit allemaal niet zo erg als sommigen beweren. Van zo'n electrisch eerste orde filter, die in het geheel (akoestisch) een tweede orde filter is, worden ook veel lovende dingen gezegd. Dat ze een blokgolf vervormd weergeven geeft dan niet, omdat ons gehoor ook niet een blokgolf kan waarnemen. Dat hoeft ook niet, want dergelijke geluiden komen niet voor in de natuur. Ons gehoor werkt nu eenmaal niet digitaal, het sampled niet maar kent ca. 200 afgestemde filtertjes die geluiden binnen bepaalde frequentiebereikjes in de tijd kunnen volgen. Het gehoor knipt dus in frequentiebandjes, niet in tijdsnippers (samplen). Het kan dus ook geen blokgolf construeren in de hersenen.

Ging het hier niet over iemand die vond dat het op een Duitse beurs zo scherp klonk? Ik weet nog een paar oorzaken: - er wordt, wellicht door het hoge achtergrondgeluid, te hard gedraaid; harder dan de dome tweeter zonder vervorming aankan, die voor dergelijke niveaus gewoon te laag aangekoppeld is en van een te slap laag-af filter is voorzien; - de eigen smaak. Wat goed verkoopt zijn luidsprekers die ruimtelijk klinken met een diep stereobeeld, lees: die een diffuus geluid produceren. Dit zou kunnen door het volgende fenomeen: de speaker bundelt veel tussen 2 en 3 KHz. Hierdoor hebben de reflecties via wanden etc. een gebrek aan dit deel van het frequentiegebied. Dit zou dan een diffuser geluid veroorzaken. B&W maakt daar bijvoorbeeld gebruik van.Velen zijn dus gewend geraakt aan dit afstandelijke geluid. We moeten dan toegeven, dat we liever niet de werkelijkheid in huis halen. Live is gewoon te opdringerig.

Dat heeft er ook mee te maken. Het looptijdverschil (de zogen. Groupdelay) tussen de basspeaker en de middentoner wordt zo opgevangen door het faseverschil. Maar uiteindelijk is het eindresultaat een optelsom van nog veel meer frequentieafhankelijke delays (fase of groupdelay, of hoe je het ook noemt). Zoals je wellicht begrijpt, of niet, is een luidspreker een omzetter van electrische energie via bewegingsenergie naar akoestische energie. Alle drie " werelden" kun je omzetten in 1 en hetzelfde rekengebeuren. Men heeft gekozen om dat in het electrische domein te doen. De hele luidspreker kun je dus zien als een nogal complex electrisch filter, waarbij bijvoorbeeld ook de basreflex als een schakeling van spoel, condensator en weerstand gezien kan worden. Je kunt je voorstellen dat al die componenten zorgen voor frequentieafhankelijke tijdsvertragingen en dus de fase enigszins draaien. Iets wat electrisch lijkt op een 6 dB/Okt. filter is dat akoestisch gezien meestal niet, omdat de woofer bijvoorbeeld de fase bij de overnamefrequentie al heeft gedraaid. Daar komt het filter dan nog eens bij. Rond de resonantiefrequentie draait het helemaal veel, vooral als er ook nog een bassreflex in het spel is. Voor een laag aangekoppelde middentoner geldt dan, dat de fase al reeds flink gedraaid is omdat je in de buurt van de resonantiefrequentie komt. Dit is de reden, dat je bij 6dB filters een ompoling ziet, omdat het akoestisch meer op een tweede orde (12dB) filter lijkt. Anders dooft de ene speaker de ander uit en krijg je te hevige interferentie. Zomaar een condensator in serie doen met een middentoonspeaker is niet slim. Rond de resonantiefrequentie heeft de middentoner een veel grotere weerstand, en door de spanningsdeling met de condensator krijgt de middentoner rond de resonantiefrequentie ineens weer veel meer laag, en dan ook nog eens flink in fase gedraaid. Je moet dus ver uit de buurt van die frequentie blijven. Soms, en vooral bij eerste orde filters, wordt de impedantie-piek gecompenseerd door een netwerkje parallel over de midentoner en dan gaat het wel goed. De condensator wegaten bij zo'n klein drivertje van 15cm. lijkt me helemaal niet slim. Dan krijgt dit drivertje alle lage frequenties voor z'n kiezen en dat betekent te veel harmonische vervorming, ook in het middengebied. Je grote box klinkt dan nog als een klein boekenplank-dingetje! Over Doppler vervorming zou ik me nog als laatste druk maken! Een tweeter van 4 Ohm nemen in plaats van 8 Ohm betekent ook, dat je de waarde van de filteronderdelen moet verdubbelen of halveren. Of er met een weerstand van 4 Ohm in serie weer een 8 Ohm tweeter van maken, waarbij wel het rendement met 3dB is gedaald. Experimenteren met drivers is weliswaar niet zo simpel, maar ik zou je toch wel aanmoedigen ermee door te gaan, want het wel heel erg leerzaam en je leert hoe iets klinkt en waarom!!! Dus veel succes en blijf gewoon vragen!

Bij

Het dedrijfje is gestopt en ze zouden opgesplitst verder gaan. Reden: idioot hoge huur voor het pand. De Mundorff-man zou iets beginnen in Vinkeveen of iets dergelijks, vooral verkoop via internet. Helaas ben ik vergeten wat hij precies zei.

Ik heb de Blumenhofers ook al 2 keer gehoord en vraag me af waarom ze zo kleuren. Uit een Stereoplay haal ik een frequentiekarakteristiek, die vlakker is dan je zou verwachten. Toch zie je wel een probleem rond de overname frequentie, een flinke dip al bij 10 graden hoek vertikaal van 7 dB bij 1KHz. Maar rond de 1 KHz zou je gehoor wat toegevelijker moeten zijn. Dat is de frequentie waarbij de golflengte de afstand tussen de 2 oren is. Blijkbaar geldt dat vooral voor de ruimtelijkheid en niet voor tonale fouten. Hier zie je het effect van een slechte afstemming van de hoorn op de woofer kwa afstraling. De 40 cm. woofer richt bij die frequentie veel meer dan de hoorn. Dat zal (een deel van) de kleuring verklaren. Een andere fout in het ontwerp zie je terug in de dip rond 2KHz. Deze dip lijkt me het gevolg van een niet-zo geweldig wisselfilter, waarbij moeilijk gecorrigeerd kon worden voor de looptijdverschillen tussen hoorn en conusluidspreker. Een fase-probleem dus. Fase van woofer en tweeter lopen niet mooi gelijk over een paar oktaven. Dan zou je steil moeten filteren. Het bewijs hiervoor is ook, dat hier het niveau op 10 graden verticaal hoger is dan op de as. Dat zie je bij 1ste (akoestisch) orde filters (dat buiten de as hogere niveaus optreden bij bepaalde frequenties), maar volgens mij niet in combinatie met een dip in de horizontale afstraling. Zo heb je geen mooie vlakke " power-response". M.a.w.: kleuring! Nu kleuren grote oude Tannoys met vergelijkbare " pepperpot"-hoorn ook uit zichzelf, maar daar zijn correctienetwerken voor. Nee, voor 35000 Euro hoef ik geen speakers met beginnersfouten.

't Was wat mij betreft een vreemde show. Van Engels kan ik me weinig goeds herinneren. Dat was in Utrecht echt veel beter. Ik kwam op zondag en het was mooi weer. Het was erg rustig. Dan zou je denken dat je juist goede demo's te horen zou krijgen. Helaas. Soms speelde er helemaal geen muziek, want men had er geen zin in. Of het was weer de gebruikelijke vrouw of man met gitaar. Of alleen maar gitaar. Muziek, dat op een simpel home-cimema setje ook zo goed had geklonken. Maar eigenlijk was het niet eerlijk. Ik was 's ochtends naar Wilson geweest. Wouw, wat een geluid. Die weten toch wel hoe het moet. De piano klonk veel groter dan in de realiteit, maar dat komt door de opstelling. Maar er was echt ruimte, en het was groots. Ik zat gelukkig precies op de goede plek. Daarna klinkt alles een stuk minder. Men probeert soms zoveel geluid uit kleine speakertjes te krijgen, dat je vervorming hoort. Dan heb ik meteen een afknapper. Een PA-zang-monitor klinkt dan beter. Ook de Master stond veel te hard voor wat de zuiltjes eigenlijk aan kunnen. Tja, het blijven 2 kleine Eton woofertjes met een tweeter. In tegenstelling tot anderen vond ik het laag niet het zwakste punt, maar het midden-hoog. De speakers zijn voor mij te " dof" afgesteld, echt zo'n BBC dip tussen 3 en 5 K, schat ik, dan klinkt het midden een beetje te hard. Wel een mooie diepte in het beeld, omdat ze erg ver van de achterwand stonden. Echter geen mooie L-R plaatsing. Ik denk dat ze op de goede weg zijn, maar nog wat moeten leren om internationaal mee te kunnen doen. Dan de Pied Piper. Het klonk wat klein, in zichzelf, kan door de kleine ruimte komen, maar het viel me eigenlijk reuze mee! Ook hier weer zeer hoge niveaus, maar deze speakers konden het wel aan. Het klonk best netjes en opgeruimd. Er was nog een demo die goed was, maar ik kan me het niet meer herinneren. De rest was toch erg matig. Weinig echt helder geluid, weinig " live" gevoel, behalve bij Wilson. Of het aan het weer lag? Of de muziek? Even later nog even naar de " toeters" geluisterd van een brass band. Live trombone, in your face. Ruud Jonker heeft toch gelijk. Veel speakers klinken niet helder en dynamisch genoeg.

Dat men bij Harbeth toevallig een materiaal en bepaalde verhouding tussen de maten heeft gevonden dat kwa vervorming en kleuring past bij hun woofers, ok, maar het is wel de verkeerde weg die men is ingeslagen. Vandaar dat men ook niet begint aan andere maten. Dan gaat het vast helemaal mis.

Beste Spido, Daar weten de verkopers wel raad mee! Die passen gewoon het lage rendement aan door spanningsverzwakkers bij de versterker, zodat alle luidsprekers even hard klinken. Eigenlijk zouden ze dat eens een keer niet moeten doen: dan hoort de klant ook echt de luidspreker (en wat die doet met een Watt). Dan merk je, dat je bijvoorbeeld bij een Dynaudio (of een dipool) de volumeknop veel verder open moet draaien.

Dat is die Fostex woofer in een kast. Volgens mij gaat dat niet goed, als ik de specs mag geloven: een Qts van 0,7 en een Vas van meer dan 3 kuub. Volgens mij moet die speaker in een wand ingebouwd worden, of als een dipool op een hele grote plank

Juist! Het gaat er om, hoeveel de kast zelf afstraalt en daarna hoe dit er spectraal uitziet. En met combinaties van materialen kun je heel ver komen. Beton heeft van zichzelf een slechtere isolatie rond 250 Hz maar daar weten de bitumen wel raad mee

Dit is DE audio-website. De verhouding leerzame info versus onzin is maximaal. Maar ja, Linkwitz is niet zomaar iemand heh... Ook zijn eigen ideeen, zoals de luidspreker ondersteunen bij de magneet en niet aan de korf, etc. etc., zijn bijzonder interessant. Het is ook een beetje de algemene laatste stand der techniek, wat daar staat. Alleen een beetje veel dipool, maar goed, smaken verschillen...

1 ) subsonisch laag zit in de bron, a ) bewust: effect cd's, audiofiele effect-muziek zoals Pink Floyd en b ) onbewust, in de drager zoals lp meegeperst of de gewone bobbel-in-de-lp, in meer- of mindere mate nog eens ersterkt door onhandige afstemming van de diverse massa-veer systemen in een draaitafel die net op die frequentie zijn gaan zitten; 2 ) subsonisch laag wordt versterkt en doorgegeven door de electronica; sommige versterkers, vooral wat oudere, hebben een subsonisch filter ingebakken, meestal in het phono-deel die dit probleem verhelpt; 3 ) subsonisch laag bereikt de woofer, wat gaat de woofer ermee doen? In een basreflex behuizing heb je bij dergelijke frequenties akoestische kortsluiting door het gat in de kast; bij gesloten systemen wordt dit wapperen dedempt door het ingesloten luchtvolume. Het wapperen van de conus heb ik ook altijd als zeer schadelijk voor de dynamiek gevonden. Ook allerlei andere vervormingen komen erdoor in de rode cijfers.

Is meedoen te duur ?

Dank je Soms moet je je ergens in vast bijten om verder te komen en bij te leren. Ik zit al aan m'n vierde tweeter. Gelukkig niet m'n vierde woofer

Ja iedere fabrieksbouwer is als zelfbouwer begonnen. Ik bedoel niet te zeggen dat zelfbouwen een fluitje van een cent is. Het vereist veel interesse, om het allemaal op te kunnen brengen. En daarbij ook technische kennis, vanwege het wisselfilter. En akoestische kennis. En dan is het ook handig dat je wat weet van hoe muziek hoort te klinken. Ik ben een HTS-er elektrotechniek en heb ook de kopstudie akoestiek in Antwerpen afgerond. Daarnaast bouw ik al speakers vanaf m'n jeugd, echter met wisselend succes en wisselende interesse. Ik wil niet zeggen dat mijn creatie goed is of beter dan dat van een ander. Alleen: mij maak je niet zomaar meer iets wijs. Mijn luidspreker in ontwikkeling vind ik zelf maar een raar ding, omdat ik er een extreme eis aan heb gesteld: net zo goed als mijn oude Tannoy LRM12, maar dan een rechtere karakteristiek, een dieper laag, en meer detail. Ik wou een " best of both worlds" bouwen van m'n Yamaha NS1000 en de Tannoy: tot ca. 45Hz strak laag, gelijkmatig en breed afstraalgedrag, kleine kast, en toch ruim 91 dB rendement. En ik wou geen verspilling van rendement, dus geen weerstanden voor de mids en tweeters. Voor de techneuten: de box bestaat uit een PHL 20cm. woofer, de Visaton DSM50ffl (welbekend) en tegenwoordig een goedkope Mivoc tweeter. Filter is " GRP5" voor het laag, en bij benadering symmetrische filterhellingen met over-gedempte 2de orde LR-filters.

Voor jou zal het waarheid als een koe zijn, maar voor mij niet. Zo weet ik uit eerste lijn dat Master zijn drivers op zijn specs laat maken en dat is een stuk duurder dan wat jij zegt. Zeker ook als je bedenkt dat je dan ook een minimum aantal ervan moet afnemen. En wat dacht je van condensatoren die ook op zijn specs worden gemaakt en waar je er ook een minimum aantal van moet afnemen en nog een vervolgorder moet plaatsen. Researchkosten en ontwikkelingskosten, HDF platen die moeten voldoen aan bepaalde dichtheid (dus geen Gamma HDF ), de arbeidstijd (elke speaker wordt met de hand gebouwd) enz enz enz.. Ik vermoed, dat de Master luidsprekers best goed zullen klinken. Waar dat, m.i., door komt, is een uitgebalanceerd en doordacht filterontwerp in combinatie met de uitgekozen luidsprekers. Gewoon netjes alle regels opvolgen voor het ontwerpen van een luidsprekerbox (misschien hebben ze het wel uitbesteed aan Speakerland, Rolf Smulders of wie dan ook die er genoeg verstand van heeft). Het laatste beetje fine-tuning zit hem dan in het kastmateriaal, je bouwt er een paar en kiest de best klinkende. Dit zal een zelfbouwer natuurlijk niet doen. Echter, een zelfbouwer kan wel uitgaan van het uitgebreide onderzoek dat de BBC ooit deed naar kastmaterialen en kleuring in het middengebied (waarbij berken-multiplex won). Of een uitgebreid onderzoek van Hobby-Hifi. De BBC staat bij mij hoger aangeschreven dan een paar hifi-jongens die een luidspreker op de locale markt brengen met veel marketing blabla en verkeerd gespelde technische termen. Verder kun je op de webpagina's van Linkwitz heel veel vinden (inderdaad, de goeroe Linkwitz van de scheidingsfilter-topology die het meest wordt toegepast in de huidige audio wereld), of het Visaton forum waar het kaf van het koren wordt gescheiden door de lekkere nuchtere houding. Ook denk ik niet, dat de mensen van Master het beter weten dan de ontwerpers van Scan Speak. Ik zou zeggen: luister liever naar de experts (uit het buitenland) die hun sporen hebben verdiend, naar wetenschappers op het gebied van de elektro-akoestiek, die publiceren in de A.E.S. journaals, of ontwerpers die werken bij Harman etc. en vrijuit mogen praten. Neem de marketing verhaaltjes niet serieus! (Speciaal hout, speciaal voor ons gemaakte onderdelen, blabla). Vooral die speciaal gemaakte condensator is heeeel verdacht. Waarom zouden ze bij Master audio beter weten hoe je een condensator moet maken dan bij Siemens o.i.d.? Bij diverse AB vergelijkingen tussen verschillende goede polypropyleen condensatoren zijn er nooit aantoonbaar verschillen waargenomen, slechts tussen de verschillende typen. Ik vermoed, dat die speciale condensator slechts een afwijkende waarde heeft, of een andere kleur. Anders zou ik die juist niet willen!

Ok, de 5.0 set is heel wat goedkoper, en lijkt veel meer waar voor je geld te geven, vooral tweedehands. Maar je koopt uiteindelijk een bepaalde geluidskwaliteit voor je geld, en als het met een 17 cm. Scan Speak woofertje kan met simpel tweetertje, dan is het ook goed. Maar helaas geloof ik niet zo in wonderen. Master heeft niet de heilige graal gevonden, om in termen van Ruud Jonker te blijven, Althans: zo denk ik erover. Het blijft een 17 cm. Scan Speak, die 100 tot 300 Euro kost op de zelfbouwmarkt (daar al te duur), en een dometweeter van maximaal 80 Euro. Nu zal Master niet een nieuw filterconcept hebben ontworpen met zeer bijzondere eigenschappen, want dan waren ze gigantisch rijk geworden met het patent en zouden Philips en Siemens, of zelfs de Nasa in de rij staan. Nu kun je natuurlijk heeeel lang over je ontwerp doen en alles optimaliseren (a la Linn) zodat je wel wat boven de concurentie uit stijgt, maar 17500 Euro... nee daar klopt iets niet met de prijsstelling. Bovenstaand inzicht heb ik, omdat ik zelf graag luidsprekers zelf bouw. Ik verbaas me een beetje over de Scan Speak hype die er door het zelfbouwwereldje in Nederland gaat, alsof het een Nederlands merk betreft. Ik combineer hele dure woofers (handwerk) met op z'n minst vreemde parameters met hele goedkope componenten. En dan verbaas ik me soms over de kwaliteit van de goedkope, zoals mijn nieuwe tweetertje van Mivoc van 25 Euro. Ik zou zelf dus nooit als fabrikant Scan Speak gebruiken, tenzij ik er heel goedkoop aan kan komen (misschien is dat het geval bij Master, maar dat maakt de waanzin alleen maar erger). Bij Tangband of Vifa etc. kun je ook terecht, en dan bouw je een hele goede speaker voor weinig geld. Ook de dure condensator hype vind ik tamelijk onzinnig. Veel belangrijker is dat je zoveel mogelijk weerstanden in serie met de drivers vermijd, en dat je spoel goed is. M.a.w. je kunt voor weinig geld tegenwoordig een hele goede speaker bouwen. Vooral als fabrikant, dan heb je toegang tot meer kanalen. Maar als je het 15x zo duur maakt, dan kun je wel een dikke Mercedes rijden. Maar dat is slecht voor je K(h)arma.

Ik ken natuurlijk de Master noch de PP, maar in elk geval gaat bij jou het geld in stenen zitten en niet in lucht

...wat de gek ervoor geeft... heb je de prijzen van de andere Master producten wel eens gezien? Master Sen voor 17500 Euro. Dan krijg je twee kasten met een Scan Speak 17cm. mid-woofertje en gewone textiel-dometweeter (waar niks mis mee is, maar kost weinig). O ja, ook nog een " Acousted vented" systeem. Je leest het goed, een verkeerd gespeld Acoustic vented system. Oftewel de Dynaudio Variovent is terug! Kostte toen maar een paar tientjes...