spido

Beste Tubejack, Alles wat in de luidsprekerimpedantie afwijkt van de resistieve weerstand (de "gelijkstroomweerstand"), kan worden verklaard uit capaciteiten en inducties. Fasedraaiingen, dus: het uit fase draaien van stroom en spanning, afhankelijk van de frequentie. Verklaart dit de grotere gevoeligheid* voor impedantieverschillen bij buizenversterkers met laagohmige (trafo)uitgangen? Is het doordat de luidspreker met de trafo c.s. een resonantiekring vormt? * Transistor/halfgeleiderversterkers (m.n. UcD) lijken hier minder gevoelig voor te zijn. En Philips heeft ooit single ended push-pull buizenversterkers/radio's met hoogohmige uitgangen zonder trafo (plus bijbehorende hoogohmige luidsprekers) gemaakt, om het probleem te omzeilen. (Jeroen Boschma, http://www.philipsradios.nl/tips-en-trucs/eindtrafo/ ) (Henk van den Broek / Piet Blaas: http://home.hccnet.nl/piet.blaas/artikel-bi-ampli.htm ) ** Als je ziet hoe groot de pieken en dalen in veel luidsprekerimpedantie-grafieken zijn, maken ze het bijna allemaal eigenlijk wel véél te gek in bepaalde frequentiegebieden!

Het is niet erg fatsoenlijk... of netjes... maarre... ik noem het tòch: er zijn audiofielen die hun pick-up naald schoonlikken. Dat is zeer effectief! (In de juiste richting... en niet het stofje of prutje doorslikken, natuurlijk. 't Gaat het best als je eerst de kop van de arm neemt.) http://www.zuaudio.com/docs/ZuDL103-1A_Specs.pdf

Goed idee: gipsplaten. Maar wat het schroeven betreft: veel plamuur is tegenwoordig op waterbasis. En latexverf is dat vanzelfsprekend ook. IJzeren schroeven kunnen daardoor gaan roesten en lelijke plekken veroorzaken. Wellicht is het beter de gipsplaten vast te lijmen met dotjes en/of lijntjes polymeerlijm? (PolyMax o.i.d.)

Bofkont! 't Was in een kwartiertje uitverkocht, hè? Wij visten helaas achter het net! Jammer, want wàt is nou toch vijftienhonderd euro voor 'n leuk avondje uit met z'n tweetjes? We zullen maar weer een paar van die mooie elpees van haar opzetten, als troost. Zoals "The Barbra Streisand Album"* uit 1963, met de hoestekst (van Harold Arlen zelf!) over het veelbelovende komische meisje dat ook zo leuk kan zingen. Met haar schrijpende uitvoering van "Cry Me A River" en razendsneltrefzekere articudictie van "Who's Afraid of the Big Bad Wolf?" En dat prachtige compilatie-album "Memories" (1981), met al die songs die zo treffend werden uitgevoerd dat ze andere versies onnodig, zo niet totaal onmogelijk maakten: "Memory", "New York State of Mind", "The Way We Were" en vele andere. En The Broadway Album... En... We zullen Barbra missen, op 6 juni. Maar we komen de avond wel door, thuis, met elpees en ceedees, zij het lichtelijk betraand. Waarschijnlijk is het geluid bij ons beter dan in de Ziggo Dome. Zo troosten we ons dan maar... • Ik kon weer eens niet wachten! Alles dus vandaag al gretig & gauw gedraaid. Die plaat uit 1963 steekt artistiek ver boven haar latere (mij bekende) albums uit, vind ik. En de opnamekwaliteit is ook stukken beter. Misschien heeft Barbra haar komst naar ons land tè lang uitgesteld.

Grappig, toch, dat mensen zich druk maken over feitelijk onmeetbare en proefondervindelijk aangetoond niet hoorbare "spurious reflections" op en langs luidspreker baffles, wanneer ze denken daar geld mee te kunnen verdienen. Er zijn veel belangrijker zaken om je druk over te maken. Maar soms moet men toegeven, dat zelfs die belangrijker zaken maar voor lief moeten worden genomen. Neem nu eens de interferenties - positief en negatief - die afhankelijk zijn van de frequenties en de afstanden tussen de beide (of zelfs meer!) luidsprekers in de kamer... plus hun waarneembare reflecties.

Voor mensen die zo'n overdreven oordeel uitspreken voor het jatten van zo'n pickup-pukkie luidt het sharia-oordeel: tjak, tjak... tòng er af!

http://www.volkskrant.nl/vk/nl/3380/muziek/article/detail/3414986/2013/03/25/Jazz-zanger-Eddy-Doorenbos-91-overleden.dhtml Eddy Doorenbos en zijn vrienden The Millers (ook wel: het Miller Sextet) hebben in de grauwe, saaie jaren van den wederopbouw na den oorlog te Rotterdam menigeen wat zon in het leven gebracht... misschien zelfs wel veel Rotterdammers ervoor behoed de knoestige hand aan zichzelf te slaan. Want veel leuks en swingends was er niet rond de Nieuwe Maasoevers, in de late veertiger en de vroege vijftiger jaren van de vorige eeuw. Voor vertier moest je naar Amsterdam toe. En je weet het: dan gaat een Rotterdammer nog liever dood. Het grote publiek maakte kennis met de Millers door hun vaste verbintenis met het Zaterdagavondprogramma van de VARA, en wel de Quiz "Je Neemt Er Wat van Mee" van Theo Eerdmans. Met die mirakels mooie meid Maud van Praag als assistente. De Millers, o.l.v. Ab Molenaar, speelden en zongen muzikale intermezzi gekleed in voor die tijd zeer opzienbarende dikgestreepte blazers en gekleurde overhemden. Eddy Doorenbos heeft een buitengewoon afwisselend leven geleid als jazzmuzikant, als kunstschilder op Ibiza, als barpianist op Schiphol... als wàt al niet. Zijn vocale kwaliteiten hielden niet over, maar hij veroverde veel muzikale harten - ook dat van Spido! - met zijn rake, swingende, sfeervolle en vaak ook humoristische uitvoeringen. Ter nagedachtenis zojuist weer eens zijn LP (nu ook als CD verkrijgbaar) "Here I Go Again" (1981) gedraaid. En nu eens niet "op de achtergrond", maar goed, aandachtig beluisterd. Arrangementen, muzikale leiding en piano: Lex Jasper. Gitaar: Wim Overgaauw. Drums: Hans Beths. Bas: John Clayton. Tenorsax: Ruud Brink. Percussie: Eddie Conard. "Easy Listening" Jazz. Zó easy, dat de kwaliteiten niet genoeg opvallen. Want wat een vakwerk, allemaal! En dan de opname van Hans Peters Studio: geen hees, schril en leeg haaifaai geluid, maar stevig, rond, gevuld... ècht. Zo hoor je 't niet vaak meer, tegenwoordig! (op de hoes een zelfportret van de zanger) http://nl.wikipedia.org/wiki/Eddy_Doorenbos

We wensen jullie het allerbeste! En heel spoedig óók nog...

Iedere goed gebouwde versterker klinkt hetzelfde. Maar sommige goed gebouwde versterkers klinken méér "hetzelfde" dan andere goed gebouwde versterkers. Er zijn UcD versterkers die uitstekend klinken: ook wat de hoge tonen betreft. Ondanks de eigenlijk wat lage schakelfrequentie en de filtering daarvan.* De versterkers van Bruno Putzeys, Guido Tent en Eelco Grimm bijvoorbeeld. Maar daar is dan ook wel veel specifieke kennis en toewijding voor nodig: vaak met specifieke aanpassing aan de luidspreker m.b.v. DSP. * Als, door welke correctieve ingrepen dan ook, de akoestische weergave over het hele hoorbare frequentiebereik overeenkomt met het ingangssignaal... dan is immers alles in orde? Want wat je niet hoort, bestaat niet. Toch?

Leesvoer: http://www.zelfbouwaudio.nl/forum/viewtopic.php?f=7&t=1129 (met direct bij de ontwikkeling van UcD / Hypex betrokkenen!) Een bloempje hier uit: Een bijdrage van Bruno (Putzeys) zelf, d.d. 13-11-2005.

Ben Webster ("Ome Ben", in Mokum) overleed in 1973. Was Frits (Fritz) toen eigenlijk al geboren?

Beste Wol, Het speksteen galmt niet. Maar als het wèl zou galmen, dan zou een dun laagje vilt dat zeker niet verhelpen. Een heel dikke laag bitumen, aan de binnenzijde van de baffle geplakt*, zou dan wèl (een beetje) kunnen helpen. En een heel dikke laag bitumen, geplakt aan de binnenzijden van àlle wanden van de kast, zou dan nog veel méér kunnen helpen. Alle wanden van een luidsprekersysteem vormen namelijk samen één klanklichaam. Een soort klok. Een soort bel. Een soort klankkast... ook al is dat eigenlijk niét de bedoeling! Echter, in het geval van speksteen: een zeer zwaar, zeer stijf en vrijwel inert klanklichaam, maar toch met een grote inwendige demping. Dat wil zeggen: met veel demping in het speksteen zèlf. Om veel trillende massa te dempen, is veel dempingsmateriaal nodig. Een dun viltlaagje zou gewoon méétrillen. * Natuurlijk aan de binnenzijde! De buitenzijde is immers veel te mooi om te beplakken?

Okay! Ik snap nu dat jullie de eigen ruis van de versterker (plus eventueel de ingangsruis) bedoelen. Zulke ruis heeft bij mij sinds lange, ja zéér lange tijd geen rol van betekenis meer gespeeld. (Alleen toen ik 'n keer door onoplettendheid een voorversterker boven op een eindversterker had gezet... Toen bromde die (Bryston) combinatie. Maar... hij bromde wel heel mooi!) Ik herinner mij hoorbare eigen ruis van een versterker uit de grijze dagen van mijn eerste zelfbouw mono-buizenversterker - een HF10 van Philips Elonco - en van mijn alleerste Nikko solid state 2 x 15W stereoversterker met germanium transistors. (De opvolger, die uitgerust was met silicium transistors, was al nagenoeg ruisvrij!) Dat is toch wel heel lang geleden, hoor. Goede moderne versterkers hebben ongetwijfeld nog steeds eigen ruis. Maar zó weinig, dat je die niet hoort te kunnen horen... (Kun jij bijvoorbeeld horen of je Array-combinatie aan staat, wanneer er geen geluidssignaal wordt versterkt, Hans? En in welke stand staat de volumeregelaar dan?)

Beste Threshold, Is gecorrigeerd! Wel bedankt voor deze aanwijzing. Mijn excuses.

Beste TL 200, Krijg je dan niet een mirliton effect (papieren toeter bijgeluidje)? Ik herinner me bepaalde luidsprekers uit de Zaanstreek, die met een extra tweetertje werden uitgerust dat gedeeltelijk hetzelfde toonbereik bediende als de reguliere hoogtoner en er naar boven toe nog een extra octaafje (of twee) bijleverde. Bij historische modellen was dat vaak de Audax TW8B, een aluminium conusje dat supertweeterde tot wel 40 kHz. Die tweetercombinatie leverde een bijzonder timbre op, dat vooral liefhebbers van saxofoons erg goed beviel...

Leg eens uit waarom de signaal-ruisverhouding (de afstand tussen signaal en ruis/brom) ongunstiger zou moeten zijn bij luidsprekers met een hoger rendement! Terwijl de versterker juist minder vermogen hoeft te leveren! Daß alles hört sich SEHR unlogisch an, Herr Pieps!

Beste Wol, Wat een merkwaardige benadering! Ook "kleine bezetting" omvat het totale toonbereik. Tenzij je een concert voor blokfluit zonder begeleiding bedoelt, of zo...

Beste Wol, Ik vroeg alleen maar naar het woofertje van jouw Manger luidsprekersysteem!

Beste Threshold, Het komt mij juist voor, dat luidsprekers met een relatief hoog rendement het de versterker in allerlei opzichten gemakkelijker maken, wat zich vooral uit in minder vervorming, meer dynamiek en gunstiger signaal/ruis-verhouding bij gelijke akoestische output. Waarop baseer jij de bewering dat zulke luidsprekers "een basis brom/ruis" harder (luider) weergeven?

Ach beste Carl, wat moet een oude man als ik nou ànders? Al mijn favoriete artiesten-van-vroeger zijn veel te oud - of veel te dood - om nog op te treden...

Beste Tubejack, Blauwe 10 µF MKP's van Monacor zijn compact, hebben een max. spreiding van 5%, en een doorslagspanning van 250V. Ze zijn niet duur, maar prima in orde. Alleen staat er niet zoiets op als "Audiophile" of "Supreme"...

Beste Wol, Waar zijn de wooferconusjes van van jouw Manger systeempjes eigenlijk van gemaakt? Toch ook een soort plastic of zo? Misschien vindt de lezer het volgende artikel (anno 2001!) interessant: http://www.nutshellh...er-design1.html . Men kan naar de volgende pagina's gaan door in de zoekregel "speaker-design1.html" te wijzigen in "speaker-design2.html", enzovoorts. U zult zien, dat de waardering van de (Amerikaanse) schrijver voor de hier genoemde KEF units (m.n. B-110, maar ook de beroemde woofer B-139) niet groot is. Nou ja... Wat weet zo'n jenk nou van hifi?

Beste Hans, Ja, vooral de tekening van transiënts (percussie m.n.) liet nogal te wensen over, hè? Strijkers en blazers klonken daarentegen best wel natuurlijk... hoewel bijna altijd wel (tè) vriendelijk en aangenaam: ook als er agressief werd gespeeld. In mijn huis bevinden zich nog diverse oude, monumentale luidsprekers, waaronder een paar Bowers & Wilkins DM2A speakers. Bij beide zijn de Coles 4001G supertweeters vervangen door heel kleine, lichte Visaton doompjes. De harde domes van de 4001G's waren beide van ouderdom gebarsten. Steeds moet ik de verleiding weerstaan om ook de overige luidsprekerunits te vervangen door moderne opvolgers: de bextrene woofer/middentoner door een type met kevlar conus, de papieren HF1300 door een titanium dome, en de hele hoogsectie door een magnetostaat/foil tweeter. Maar eigenlijk heb ik toch wel respect voor deze nog altijd mooie systemen. Voorlopig laat ik ze dus maar zo. Overigens maakte ik een vergissing in het stukje dat jij citeerde. Het spijt me. De tweeter-combinatie Celestion HF1300 plus Coles c.q. STG 4001G kan technisch gezien goed samenwerken met de KEF B-110 middentoner. Ik had moeten schrijven dat de combinatie van de B-110 met supertweeter 4001G (dus zònder tussenkomst van de HF1300) niet goed mogelijk is. De B-110 zou dan tot te hoge frequenties moeten blijven doorwerken, wat de kwaliteit (èn de kwantiteit) niet ten goede zou komen. Overigens wil ik nog wel kwijt dat m.i. de B-110, ondanks zijn lage rendement, een fijne weergever was voor frequenties zo tussen 200 Hz en 5 kHz, en dat zijn natuurlijke roll-off van een aangename soort was. Geen nare pieken en na-ijlingen, dank zij de inwendige demping van het gecoate bextrene. (Door een destijds bekende zelfbouwgoeroe werd vaak als alternatief voor de B-110 de "frisser, pittiger" klinkende Audax HIF13H aanbevolen: deze had een papieren conus en leverde een flinke piek rond de 5 kHz. Vandaar die frissigheid, dus!) Een paar andere luidsprekermonumenten in mijn verzameling zijn een stel KEF "Concerto" zelfbouwluidsprekers, uit de dagen dat KEF daarvoor nog complete kits leverde. Die kunnen ècht niet meer. Als ik die nog wel eens laat spelen, lijken ze wel ergens achter in de tuin te staan. Vermoedelijk is dat vooral te wijten aan de DN12 wisselfilters: goed ontwerp, maar bar slechte componenten. Een nieuw filter zou wellicht een wonder kunnen doen. Wellicht komt het daar ooit nog van...

Beste TL 200, De KEF B-110 - die in een groot aantal versies werd gefabriceerd - is al tientallen jaren uit productie. Ooit is de unit ook voor zelfbouw leverbaar geweest, maar ook dàt was tientallen jaren geleden. Zie http://www.kef.com/uploads/files/en/kef_units/A%20History%20of%20Kef%20Drive%20Units%20issue%203.pdf De KEF B-110 bextrene conus middentonenluidspreker was - als men sterke bundeling van hogere frequenties (d.i. energieverliezen off-axis) en faseverliezen voor lief nam! - inzetbaar tot ca. 5 kHz. Deze middentoner kon dus niet zonder meer worden gekoppeld met een supertweeter (ribbon, magnetostaat/foil tweeter, plasma unit). Het rendement (ca. 86 dB/W) lag veel te laag om combinatie met gangbare hedendaagse units (ca. 90 dB/W) mogelijk te maken. Het timbre van de unit zou de meeste moderne luisteraars erg tegenvallen: "saai, klinkt ver wèg, neuzelig, duf". In de jaren '60-'70 was de KEF B-110 voor audiofiele zelfbouwers een goedkoper, doch klankmatig inferieur, alternatief voor de Jordan Watts module; net zoals de KEF T27 tweeter een goedkoper, doch klankmatig inferieur, alternatief was voor de Decca London Ribbon of de IonoFane. (Of de - vooral door sommige Britten en vele Anglofielen - zéér overschatte "BBC-monitor tweeter combinatie" van Celestion HF1300 en Coles STG 4001G.)

Beste Threshold, Vind je het niet een beetje zonde om het rendement van de plasma-unit te halveren, door de achterkant-output te dempen? Het rendement is toch al niet zo hoog, en de maximale output is beperkt. Die Yamaha unit (8 cm berrylium* dome) doet wel heel veel denken aan de hard dome van Coral (toegepast in o.m. type X-V). Die units vergden nogal veel correctie (m.n. notch filtering) in verband met ringing, waarbij het middel soms erger leek dan de kwaal. De Visaton DSM 50 FFL 5 cm titanium dome is inderdaad een bjoetie, maar de G 50 FFL soft dome is een heel goed alternatief. Deze heeft praktisch dezelfde kwaliteiten als zijn harde broertje, maar vertoont minder ringing (bij ca. 8 kHz) en is aanmerkelijk beter bestand tegen de vingers van domedeukers (d.z. alle kleine kinderen en velen die daar in hun gedragingen op lijken). * "Berrylium dome"? Hmmm! Ik begrijp dat de legering soms maar zo'n 2% van dat metaal bevat... http://www.avsforum.com/t/1154323/the-whole-truth-about-beryllium-diaphragms