spido

Beste Ravon, Blokgolven kunnen heel goed door luisprekers worden weergegeven, want een blokgolf met een grondfrequentie van bijvoorbeeld 250 Hz bestaat gewoon uit een sinus van 250 Hz plus een in principe onbeperkt aantal oneven harmonischen van 250 Hz: 750 Hz, 1250 Hz, 1750 Hz, 2250 Hz, 2750 Hz, 3250 Hz en - afhankelijk van de kwaliteit van je generator - wellicht nog één of twee meer. En al die frequenties kunnen gewoon worden verklankt door je luidspreker(s). Je moet hierbij alleen wel voorzichtig zijn met je tweeters, want die kunnen door blokgolven (te) zwaar worden belast: de hogere frequenties worden "opgetrokken" tot hetzelfde niveau als de lagere. Step resonse geeft een mooi beeld van de impuslverwerking van (meestal) een luidsprekerunit (niet een systeem) bij een bepaalde stootspanning. Zegt echter niets over fasevervorming (faseverschuiving van hogere frequenties t.o.v. lagere frequenties in m.n. meerwegsystemen. Ik zeg overigens met opzet "bij een bepaalde stootspanning", want sommige luidsprekers gaan zich bij hogere belasting veel slechter gedragen. Als sommige luidsprekers (units), zoals de Manger, een goede step-response hebben, is dat een goede zaak. Maar dat garandeert nog niet dat zij een redelijke blokgolfweergave hebben. Dat zullen ze eerst nog maar eens moeten aantonen, dunkt me. Zie de scoop-plaatjes op http://www.whatsbestforum.com/showthread.php?2887-Square-Wave-Response-Measured-Acoustically (de plaatjes kunnen niet worden overgenomen) De grondfrequentie was hier 500 Hz, wat ik vrij hoog zou vinden voor een meerwegsysteem (3- of 4-weg). De fasereinheid in het vocale gebied is immers essentieel (buiten dat gebied is het gehoor minder fasegevoelig), zodat het overnamegebied van woofer en middentoner zeker in beeld moet worden gebracht.

Beste Wol, Wáár op het internet?

Beste Wol, Toevallig hebben we de Leak Stereo 70 versterker onlangs aan de scoop gehad, en 'm blokgolven met diverse grondfrequenties toegevoerd. De blokgolven zagen er inderdaad niet al te best uit! Toen zagen we dat de toonregelaars niet in de 0-stand waren. Nadat we die "recht" hadden gezet, waren de blokgolven prima! (Vooral de blokgolven met een wat lage grondfrequentie zagen er prima uit. Met hogere grondfrequenties waren de hoeken van de blokgolven op de scoop echter wat afgerond, want de versterker haakt geleidelijk - en zeer verstandig - af boven 20 kHz.)

Beste TL200, Ad A: Voor het absorberen van alle energie zou een zandlichaam van ca. 10 meter dik nodig zijn! Dr. Bailey poogde een "non resonant" loudspeaker te ontwikkelen, maar hij maakte juist een zeer resonante. De pijp resoneerde op ca. 24 Hz (in Baileys oorspronkelijke TL): de resonantiefrequentie is afhankelijk van de pijplengte. Maar dit moet worden gezegd... het is "schone" resonantie: heel direct, dus met zeer weinig na-ijling, en tamelijk "recht". Dus zonder "bult" in het basgebied. Nadeel is dat bij stijging van de frequentie de poort en de basunit beurtelings in- en uit fase zijn. En dan zijn er ook nog faseverschillen als gevolg van de fysieke afstand tussen poort en basunit. Dit leidt tot niet-lineairiteit, maar liefhebbers nemen die voor lief wegens de afwezigheid van na-ijling. Ad B: Een TL is niet bedoeld om een bepaalde frequentie kritisch te dempen, maar om een gedempte output van alle lage frequenties die de tocht door het pluizig labyrint hebben overleefd via de poort te verkrijgen. Ad C: Er is inderdaad enige reflectie aan de poort van een TL, door de traagheid van de luchtdeeltjes buiten het labyrint. Maar dat neemt niet weg dat het gewoon een 1/4 lambda gedempte pijp is, hoor. [fluistermode] Als je het niet verder vertelt, zal ik je een geheimpje toevertrouwen! Spido heeft destijds, zij het onder een heel andere identiteit, diverse bezoeken gebracht aan B&W en zijn illustere oprichter en leider, het aimabele, zeer betreurde & gemiste genie, wijlen John Bowers. Bij die gelegenheid werden de voor- en nadelen van de diverse luidsprekerbehuizingen-principes besproken. Daarbij kwam ook het slakkenhuis (cochlea - het inwendig gehoororgaan, maar ook het diertje - bijv. de aloude Nautilus) ter sprake als mogelijkheid voor een niet in compartimenten reflecterend en niet in delen resonerend akoestisch labyrint, eventueel uit te voeren als Bailey's TL of als dempend labyrint. De heren van B&W vonden de suggestie "very interesting", wat betekent dat ze het eigenlijk een bespottelijk idee vonden. Maar Britten zijn nu eenmaal very polite... Het verraste Spido dan ook, dat enige tijd later de Nautilus verscheen: een gedempt labyrint in de vorm van een slakkenhuis. Misschien dat de uitstekende wining & dining van B&W, met escargots in het voorafje, daar een ook nog een rol in speelde? John was overigens, in zijn laatste periode, een overtuigd voorstander van het kritisch gedempte reflexsysteem. For the best of reasons. Maar zijn eerdere 1/8 lambda TL systeem, DM2A, is nog altijd hèt alternatief voor BBC-monitor liefhebbers die tòch bas willen. Ook al gaat die eigenlijk door de lineariteit-grens heen. Ach, lineariteit is niet het allerbelangrijkste realiteits-aspect, hè? Tòch? [/fluistermode]

Als klankmatige verschillen een rol spelen, wijst dat op gebreken. Op gebreken in de apparatuur, en/of op gebreken in het oordeelsvermogen van de gebruikers.

Gezien de golflengte van de laagste basfrequenties (waarbij het gehele labyrint gevuld wordt door 1/4 golflengte) kan een gesloten TL-kast bij die frequenties niet anders functioneren dan elke andere gesloten kast. De opvatting dat de poort zou zijn bedoeld om de bas-output te vergroten, is onjuist.

Beste TL200, Precies! Daar staat ondermeer (In "Learning from Nature"): In feite zou de pijp (volgens Dr. A. Bailey's principe) dus 30 cm ø moeten zijn en ca. 3m lang. Maar ze hebben hem taps gemaakt om ruimte te besparen. En hij voldoet nu aan de (hun) eisen. Maar dat die eisen overeenkomen met de optimale prestaties, wordt niet gesteld. Bovendien is het een essentiële eigenschap van TL dat hij aan het uiteinde een poort heeft.

Beste TL200, De noodzaak tot selectief "matchen" neemt toe, naarmate de apparaten eigen trekjes vertonen die door andere apparaten moeten worden verdoezeld, gecompenseerd, of juist onthuld c.q. versterkt: dit alles naar eigen inzicht, gevoel, smaak of wansmaak van de gebruiker. Goede apparatuur heeft geen eigen trekjes of voorkeuren op technisch of muzikaal terrein. Goede apparatuur kan dus overal probleemloos mee worden gematcht. (Natuurlijk gaat het hier om "eigen geluid", "eigen karakter" van de klank, en niet om elektrische aanpassing - ingangsgevoeligheid, uitgangsspanning, ingangs-/afsluitimpedantie e.d.)

Ten aanzien van de B&W Nautilus: De pijp van de Nautilus loopt taps toe, uitgaande van de veronderstelling dat de energie bij de basunit groter is dan aan het pijp-einde. Die veronderstelling is onjuist. De Nautilus is een gesloten systeem, met alle voor- en nadelen daarvan. Maar gelukkig is het wel een erg stevig gebouwd gesloten systeem. Ten aanzien van de Manger Schallwandler: Wol, jij beweerde dat de Manger een goede blokgolfweergave bood. Heb je daarvoor één (of méér) betrouwbare bron(nen)?

Als apparatuur gevoelig is voor "matching", is er iets mis!

Beste Threshold, Veel mensen hebben weinig bezwaar tegen vervorming. Integendeel: ze vinden vervorming zelfs fijn! Het geeft het geluid soms iets... supers! Iets... bovenaards! Iets... ijls, iets... haaifaaierigs! Haai-enderigs, zelfs. Veel mensen vinden het ook helemaal niet erg wanneer een klarinet klinkt zoals een sopraansax. Want ze vinden een sopraansax gewoonweg leuker, fijner klinken dan een klarinet. Maar dat mag voor high fidelity niet onze norm zijn. High Fidelity beoogt niet de smaak, het gehoor of het oordeelsvermogen van mensen te verbeteren, maar alleen de apparatuur. Fase-vervorming moet worden bestreden, omdat het 't audiosignaal aantast. Zo simpel is dat. Tekortkomingen in het gehoor en/of het waarnemingsvermogen van mensen, noch smaak c.q. wansmaak, mogen een vrijbrief zijn voor tekortkomingen van apparatuur. High Fidelity beoogt het perfecte audiosignaal in... en uit. Zonder welke soort van vervorming dan ook. Zo simpel is het. Of zou het móeten zijn. Dat sommige techneuten hier ten forumme het testen met blokgolven afwijzen, toont eens te meer hun onmacht en frustratie in dezen. Het valt mij dikwijls op, dat in buitenlandse fora meer blijk wordt gegeven van deskundigheid, betrokkenheid en welgemanierdheid. Een voorbeeld hiervan vond ik bij http://www.whatsbestforum.com/showthread.php?2887-Square-Wave-Response-Measured-Acoustically

Empire (overgenomen uit topic Nos MI Elementje Voor Kappa, omdat het "vintage" apparatuur betreft) Empire was oorspronkelijk USA en verdient een hoogst eervolle vermelding in de categorie "vintage"! In Amerika, waar het hifi-landschap er heel anders uitziet dan hier, worden Empire elementen, draaitafels en luidsprekers (zeldzaam!) hoog gewaardeerd door verzamelaars. Uit de catalogus van 1964: http://www.preservat...und.com/?p=5259 Benz (Zwitserland) heeft Empire overgenomen en zich zo meester gemaakt van de know-how. Oorspronkelijk maakte Ernst Benz alleen (zeer goede) naaldeenheden voor diverse element-producenten. Quote http://www.vinylengi...f41adb26aca66ed http://dagogo.com/be...artridge-review

En bleef dat maar beperkt tot 't gehoor...

Beste Ivan10, Empire was oorspronkelijk USA en verdient een hoogst eervolle vermelding in de categorie "vintage"! In Amerika, waar het hifi-landschap er heel anders uitziet dan hier, worden Empire elementen, draaitafels en luidsprekers (zeldzaam!) hoog gewaardeerd door verzamelaars. Uit de catalogus van 1964: http://www.preservationsound.com/?p=5259 Benz (Zwitserland) heeft Empire overgenomen en zich zo meester gemaakt van de know-how. Oorspronkelijk maakte Ernst Benz alleen (zeer goede) naaldeenheden voor diverse element-producenten. http://www.vinylengine.com/turntable_forum/viewtopic.php?t=3645&sid=45e4fbccfda4ac73df41adb26aca66ed http://dagogo.com/benz-micro-ebony-l-phono-cartridge-review

Beste Wol, Met blokgolven kun je testen of er frequentie-afhankelijke vertragingen optreden. Frequentie-afhankelijke vertragingen veranderen het audiosignaal. We noemen dit verschijnsel fasevervorming. Als een microfoon bijvoorbeeld een stemgeluid opvangt, kan het signaal er op een computerscherm zo uitzien: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Voice_waveform_and_spectrum.png Links zie je de "resultante": het in de tijd steeds veranderende resultaat van de optelling (gelijke fase) en aftrekking (tegengestelde fase) van heel veel verschillende frequenties die allemaal tegelijkertijd worden verklankt. Rechts zie je welke frequenties (en hun sterkte/amplitude) dat allemaal zijn, in dit geval. De resultante is het audiosignaal "in beeld". Wanneer de hogere frequenties op de tijds-as worden verschoven, veranderen de resultaten van de optellingen en aftrekkingen in de resultante op elk ogenblik van de tijds-as dus ook. Met andere woorden: de "resultante" (het audiosignaal, dus) verandert. Met high fidelity willen wij bereiken dat de resultante die de microfoon oppikt bij de opname, gelijk is aan de resultante die de luidspreker weergeeft.

Goed ontworpen en stevig gebouwde luidsprekers slaan minder energie op in (primair) de opgesloten luchtmassa en in (secundair) de kastpanelen. Minder verliezen: meer lineaire weergave, beter impulsverwerking, minder vervorming, minder vertraagde resonantie. Een goed reflexsysteem dempt zichzelf door energie-overdracht in het energierijke basgebied via de poort. Een geheel gesloten systeem slaat veel meer energie op, vooral bij sterke impulsen, en "kan die niet kwijt". Daardoor zijn gesloten luidsprekers meestal alleen maar prettig om naar te luisteren wanneer ze niet al te luid spelen. Liefst nogal zachtjes, zelfs. Producenten van de bekende BBC-monitor-norm luidsprekers adviseerden dan ook dat men zich beperkte tot beschaafde geluidsniveaus voor de huiskamer. John Bowers veranderde de 801 destijds niet zómaar van een stevig gesloten systeem in een nèt zo stevig basreflex systeem... John wenste dat zijn systeem bestand was tegen realistische geluidsniveaus. Misschien moet Hans hier nog eens over nadenken. De voordelen van gesloten systemen zijn aanlokkelijk, maar vooral theoretisch van aard.

Hmmm... zo heel erg toevallig lijkt de uiterlijke overeenkomst met Empire toch niet te zijn: (betreft: Acutex LPM315IIISTR) http://forum.audiogon.com/cgi-bin/frr.pl?ranlg&1272832599&&&/ACUTEX-LPM-315-III-STR-Cartridge http://www.audiokarma.org/forums/showthread.php?t=472268

Misschien biedt een combinatie van parallel-condensatoren van verschillende types, die samen de gewenste capaciteit leveren, gehoormatig nog meer mogelijkheden?

Zou het toeval zijn, dat die Acutex M420STR zo veel lijkt op de Empire 1000ZE/X (en andere Empire types)?

http://www.stereophile.com/news/121503walker/ http://www.soundfountain.com/amb/ribbon.html Voor meerwegsystemen, vooral met hogere orde filters, is een redelijk goede weergave van blokgolf-testsignalen (vooral met een grondfrequentie in het basbereik) inderdaad fysiek onbereikbaar. Voor eerste orde systemen zijn de mogelijkheden gunstiger, m.n. bij toepassing van vertragingslijnen (time delay). Als een luidspreker in staat is alle frequenties weer te geven zonder frequentie-afhankelijke vertraging, kan deze ook complexe muziektonen weergeven zonder fasevervorming. En dan is hij ook in staat blokgolven redelijk goed te reproduceren. Maar veel technici schijnen dat niet zo belangrijk te vinden. Uit onmacht, wellicht... http://sound.westhost.com/ptd.htm

Soms sta je ergens zó dicht bij, dat je het niet goed kunt zien...

Beste Duck-Twacy, Alle respect en waardering voor alle deskundige reacties op jouw vraag. Ik wil er echter, in alle bescheidenheid, toch even op wijzen dat er een - tot dusverre in de reacties onbelicht - verschil bestaat tussen lage tonen (waar jij 't over hebt, en waar alle muziekliefhebbers het altijd over hebben) en lage frequenties (waar alleen technici het over hebben). Sommige muziekliefhebbers hebben zó'n hekel aan slechte weergave van lage muziektonen (die niet alleen zeer lage, maar ook hogere frequenties bevatten!), dat zij maar liever de laagste frequenties daar van wegkieperen. Want de weergave van juist die laagste frequenties in bastonen stelt de allerhoogste eisen aan de constructie van het luidsprekersysteem. Zij gebruiken dipool-luidsprekers (electrostaten, magnetostaten, open-ruggetje spreekspoelluidsprekers) die hun baspogingen zelf elimineren via akoestische kortsluiting. Of ze gebruiken kleine luidsprekers die de laagste frequenties nauwelijks kunnen weergeven. Wat je niet hoort, dat je niet stoort... Om de laagste audiofrequenties op realistisch niveau en in de juiste verhouding tot hogere frequenties ("recht") te kunnen weergeven, is een grote basunit in een grote behuizing nodig. En om die laagste frequenties ook nog zuiver en goed (weinig vervorming, weinig na-ijling e.d.) weer te geven, moet de behuizing heel stijf en stevig zijn. "Een luidspreker is slechts zo goed als zijn behuizing". (Destijds het TransTec/KEF zelfbouwcredo.) De behuizing moet worden gezien als de natuurlijke voortzetting, uitbreiding en vervolmaking van de luidsprekerunit. Er is veel méér over te schrijven, natuurlijk. Over de kwaliteit van de seriespoel in de laagsectie van het wisselfilter, in verband met de demping. Over de kritische afstemming van reflex-systemen, om ringing zoveel mogelijk uit te sluiten. Daar zou men boeken over kunnen volschrijven! Gelukkig heeft men dat ook gedaan... Wie ogen heeft om te lezen, hij leze!

Beste Beheerder1, Iedereen... behalve Spido, dus? Member Members 9,398 posts 3 warning points Gender:Male

Beste Threshold, Ach, naar sinussen luistert ook niemand... (De "resultante" van het muzieksignaal is immers een ondefinieerbaar gebibber rond de 0 db-lijn?) Maar om een goede luidspreker te kunnen zijn, moet hij ze wel kunnen verwerken, die sinusvormige testsignalen. En om een héél goede luidspreker te kunnen zijn... ook blokgolven!

Beste Hans, Het verschuiven van units ten opzichte van elkaar in het verticale vlak - een mode die destijds begon met de DM6 van B&W - kan resulteren in optimale fasegelijkheid (eig.: gelijke looptijd oor - gezamenlijke output van beide units) van de overnemende units op de wisselfrequentie. Maar aan weerszijden van de wisselfrequentie zullen de overnemende units toch fase-ongelijkheid vertonen, die evenredig toeneemt met het frequentieverschil ten opzichte van de wisselfrequentie. http://www.breem.nl/fldtechniek/pgwissel.htm#Het%20transi%EAnt%20gedrag%20van%20passieve%20wisselfilters.