spido

Beste Jack, Ongetwijfeld zou het de impulsverwerking in het laag zeer ten goede komen, wanneer je de woofer/middentoner B200 SP1022 ongefilterd zou aansluiten. De unit heeft een gecoate bextrene conus, die een heel regelmatige, probleemloze natuurlijke roll-off levert vanaf 4kHz. De tweeter T27 kan m.i. echter niet via een enkele seriecondensator (eerste orde filtering) bij ca. 4,5 kHz het werk overnemen, gezien de vrij hoge resonantiefrequentie en de niet al te grote belastbaarheid. Laat de hoogsectie dus maar zoals die nu is, maar vervang wel de elcaps door MKP's. Wat de polariteit van de tweeter betreft: probeer die al luisterend uit. Want elektrische fase en akoestische fase zijn twee verschillende zaken. http://p10hifi.net/TLS/drivers/images/B200_SP1022.gif

Beste Pjotr, Die elco van jou heeft inderdaad een hoog bling-bling karakter. Je kunt zo'n elektrolietje best als dummy achter een glaasje zetten, maar sluit hem alsjeblieft niet aan! Wat een l*lkoek zeg, van dat nakrimpen! Wie heeft jou dàt nou weer wijsgemaakt? Moderne MKP's zijn nauwelijks groter dan elco's met dezelfde capaciteit, en anders weet bijvoorbeeld Jack daar altijd wel een handige oplossing voor. Met siliconenkit en eindjes montagedraad is bijna alles mogelijk... Wat trillen betreft: ja, elk lichaam kan in eigenresonantie geraken. Maar ik vraag me af, of je buiten de kast kunt horen dat er binnen in de kast - opgesloten in schuimplastic (KEF Cadenza bijv.) of BAF (bijna elke goede luidspreker) - een filter als geheel of een filtercomponentje an sich een beetje trilt. Maar wie daar bang voor is: siliconenkit!

Een nieuw filter ontwerp zou natuurlijk optimaal zijn, want het originele filter is werkelijk knudde. Zowel wat technische opzet betreft, als ten aanzien van de kwaliteit van de onderdelen. Zoals bij àlle zogenoemde "acoustic butterworth" KEF-filters uit die dagen. "Over-processed" zou men wel kunnen zeggen. Die eigen foutjes c.q. eigenaardigheden van de units werden weggemoffeld, verdoezeld, gecompenseerd door ingewikkelde filters, die de fasereinheid en de impulsverwerking sterk aantastten. En dat allemaal om een zo recht mogelijke amplitude/frequentie-karakteristiek te krijgen: weliswaar een belangrijk, maar lang niet hèt belangrijkste aspect van high fidelity. Het blijft echter een dilemma: het hele ontwerp herzien, of alleen de onderdelen vervangen die niet meer in orde zijn? In dit geval zou ik me, denk ik, beperken tot het filter. De luidspreker-units - m.n. de woofer/middentoner en de passieve co-woofer, in combinatie met de ingesloten luchtmassa - vormen immers een twee-eenheid die men moet respecteren. Wat het filter betreft: een beter en eenvoudiger concept lijkt me heel wel mogelijk. Maar het vervangen van de verlopen condensatoren door MKP's met dezelfde capaciteit is ook een optie. Die MKP's hoeven overigens helemaal niet duur te zijn. Voor luidsprekers van deze kwaliteit kan men prima MKP's van bijvoorbeeld Wima of Monacor nemen. Alleen autosuggestibele audiofielen zullen kunnen - eh - wáárnemen (dank, Ravon!) dat die minder goed klinken dan peperdure Audyns of Mundorfs... Wima 15µF / 600V, € 4,- bij Conrad (NL) Monacor 15µF / 250V, € 6,60 bij Geronika (Be.)

Beste Pjotr, Wanneer ik bevindingen van ánderen citeer, geef ik dat duidelijk aan. Wanneer ik verhaal over mijn éigen bevindingen, schrijf ik dat ook. Een la vol elementjes verzamel je niet zómaar. En de vele tientallen hifi-liefhebbers (amateurs en professionals) die ik in de afgelopen vijftig, zestig jaar heb ontmoet, hebben mij ook met trots hun elementjes en draaitafels gedemonstreerd. Jij denkt dat jij kritischer bent dan Spido? Nou, je dènkt maar, hoor. (Volgens Spido dènk jij alleen maar dat je denkt...)

Pjotr in #2: Pjotr in #13: Weer geen innerlijke tegenstrijdigheid, zeker? Jack, TL200 e.a., wees verstandig en vervang die ongetwijfeld sterk verouderde KEF "elcaps" door MKP's. Of desnoods door MKT's (parallel-C's). Doe het desnoods gewoon even op proef... je zult versteld staan hoe goed die speakers weer kunnen klinken. (De dundradige ferrietkernspoelen vervangen door dikdradige luchtspoelen is eigenlijk alleen van belang bij vrij hoge belasting: dat kun je later desgewenst altijd nog eens doen. Maar die luchtspoelen zijn veel groter en moeten dan extern gehuisvest worden.)

De meeste mensen weten helemaal niet wie Michel van der Plas was. Anderen kennen hem hoogstens als de tekstschrijver van "Tearoom Tango" of "Frater Venantius" (Wim Sonneveld), of van "Zij" en "Kees" (Frans Halsema). Zijn teksten waren onopvallend steengoed: geen woord te veel of te weinig, en alles op de juiste plaats. Hij was een uitstekend schrijver van artikelen, maar ook een begenadigd dichter. Eén van zijn mooiste teksten vind ik "De Zomertram van Scheveningen": een lieve jeugdherinnering in tekst, met prachtige muziek van Ruud Bos en onnavolgbaar gezongen door Sonneveld. Kan zich zondermeer meten met de allerbeste Franse chansons... http://avro.nl/sandwich/luisteren/110805evennaproeven.aspx

Beste Sodejuu & Carl, Misschien herinneren jullie je nog dat ik enthousiast schreef over een Empire EDR9 MD type? En over de MC10 van hetzelfde merk? Over de Shure V15 IV? Over de ADC XLM en ZLM? Ach, ik heb een la vol elementjes van allerlei merken en types die allemaal best wel aardig zijn. Maar in hun prijsklasse worden c.q. werden ze allemaal door Ortofons verslagen. Overigens: Sodejuu schreef: Nou was dat maar wáár, dat van die rechte karakteristiek. Vooral bij MC's zijn de karakteristieken soms om te huilen! (Het resultaat hangt natuurlijk in belangrijke mate af van de aanpassing aan de phonotrap, van de arm, van... Nou ja, van de hele set. Maar dat schreef ik al.) http://www.extremephono.com/Loading.htm

Beste Carl, Als jij "elcap" condensatoren in je filter hebt, zijn ze ongetwijfeld aan vervanging toe. Dat type (en merk) elektrolytische condensatoren gebruikte KEF standaard in wisselfilters. Vrijwel alle "elcap" condensatoren die ik heb doorgemeten, bleken sterk tot zeer sterk verlopen (verouderd) te zijn. Je kunt ze vervangen door MKP's van dezelfde capaciteit.

Beste Sodejuu, Ja, dat is ergerlijk, hè? Soms wordt zómaar een ander onderdeel van de hifi-keten er bij betrokken! Toch kan dat wel zinvol zijn. Immers: das Ding an sich... gibt's nicht. Jij sabelt bijvoorbeeld in één klap alle Ortofon elementen neer. "Muf", "saai" en wat bazelde je nog meer? Dat zei alles over jou, over je "smaak", en wellicht over je hifi-set (ook met jouw "smaak" samengesteld!) en niets over Ortofon. Pjotr relativeerde de zaken nog wat door het klankkarakter te relateren aan de afsluit-capaciteit van de phono-trap. Zo kwam hij al weer een beetje dichter bij wat ik De Waarheid zou noemen. Want hoe een Ortofon klinkt - een OM10, maar ook een SPU, Anna of een Windfeld, bijvoorbeeld - hangt vrijwel helemaal af van de rest van je set. Van de juistheid of onjuistheid van de technische aanpassing. En van de intrinsieke kwaliteiten van de onderdelen. Als een Ortofon element niet goed klinkt - of niet héél goed klinkt - is er iets mis. Met je hifi-installatie... of met jou zelf. Om een voorbeeld te geven: die Cyrus 1 en Cyrus 2 versterkers van Mission zijn helaas geen van beide geschikt voor directe aansluiting van een superklasse (low outp. / low imp.) MC element. Gelukkig zijn er ook voor dit probleem technische oplossingen voorhanden. Ten aanzien van een slechte smaak liggen de oplossingen echter niet voor het grijpen.

Beste TL200, Wol heeft een Cyrus One. Dat schreef hij althans.

Beste TL200, Is jouw versterker dan niet een Mission Cyrus Two? (Dat is een heel ander ding... "Klinkt ook heel - eh - ànders," zeggen velen.)

Beste Wol, Je bedoelt toch de Mission Cyrus One? Deze, dus? http://www.cyrusaudio.com/product-archive/amps/1-integrated-amplifier-all-versions 2 x 25 W (8Ω) / 2 x 40 W (4Ω) ? Voor een moderne versterker nogal bescheiden, hoor. Maar ach: Niet het Vele is Goed... maar het Goede is Véél! Veel gebruikers zijn erg tevreden over dit (al bijna vintage) apparaat. De ingangsgevoeligheid voor MC is, volgens de specs van Mission, 40µV (0,004 mV), bij een vaste ingangsimpedantie van 47kΩ (zowel voor MD als MC, zo te zien). Lijkt me dus echt niet geschikt om te combineren met topklasse (low imp / low output) MC elementen.

Beste TL200, Tjonge zeg.... zònder die MBD zou je ongetwijfeld veel te knap en veel te slim voor ons allemaal zijn geweest! Hoe dan ook: wat er bij jou allemaal wèl in orde is, gebruik je veel beter dan de meeste anderen.

Beste Carl, Die Quad buizen phono trap, is dat wellicht type 24P? In dat geval is de afsluitweerstand niet instelbaar, maar de vaste waarde van 10Ω is optimaal voor low imp / low output MC elementen. http://www.meridian-audio.info/public/24p%5B1843%5D.pdf (recensie in hifinews, juni 2007)

Beste Carl, "Een duurdere Ortofon"? Dat moet dan wel een low impedance / low output type zijn. Die komt het best tot zijn recht bij een laag-ohmige afsluiting. 10Ω of zo. Biedt zo'n Michell phono stage die luxe? De discussie op hifiwigwam lijkt wat dat betreft niet hoopgevend... http://www.hifiwigwam.com/showthread.php?43962-Michell-Iso-phono-stage

Beste TL200, Welke afsluitcapaciteit gebruik je? Die is heel belangrijk, als we Pjotr moeten geloven! Maarre... móeten we Pjotr wel geloven? Ortofon zelf gaf destijds als gewenste afsluitcapaciteit op: 200-400 pF. Daarbij is de amplitude/frequentiecurve (- 3dB): 20 - 24.000 Hz. Wie een element dat zo'n vlak en uitgebreid bereik "muf" vindt klinken, zoals Sodejuu, heeft kennelijk een probleem. Misschien met zijn installatie. Misschien met zijn oren. In dat geval heeft hij mazzel, want zulke problemen zijn nog te verhelpen. Momenteel draait hier "Some Other Spring" (Greetje Kauffeld met Rob Pronk, Phil Woods, Niels Henning Ørsted Pedersen en Bruno Castellucci). Een heerlijke easy jazz plaat: zowel wat de opnamen als de uitvoeringen betreft. Het Ortofon "Arkiv" (Concorde model) MD-element met OM 30 naaldunit, gemonteerd aan een Ortofon AS212 arm op een Telefunken S600 draaitafel, speelt het allemaal heel precies en gedetailleerd af. Zonder aftastproblemen. Dynamisch en natuurgetrouw. En zonder de "bolheid" die zoveel andere MD-elementen hebben. Eigenlijk klinkt het element vrijwel net zo "slank" en "analytisch" als een kostbaar lo-imp MC type. Heel leuk element hoor, en zeker voor dat geld.

Beste Robx, Als jij ècht zo knap bent... waarom ben je dan niet Hoofd Ontwikkeling bij Marantz of zo?

Beste Pjotr, De juiste afsluitcapaciteit voor alle Ortofon OM types is in principe dezelfde, omdat ze allemaal hetzelfde magneto-dynamische systeem gebruiken. De door jou aangeduide verschillende uitwerking van (wat jij noemt: de juiste) afsluitcapaciteit op het klankkarakter van de diverse OM types lijkt me moeilijk te verklaren. Wat de beoordeling van de klankkwaliteit van OM 10 betreft, kan ik me meer vinden in de woorden van Vinyl Asylum: "This cartridge has a lot going for it. First of all, it sounds great. Musical, warm, good detail & depth - the music really comes alive. It's a whole lot of fun for $90. (...)" http://www.audioasylum.com/reviews/Phono-Cartridge/Ortofon/Super-OM-10/vinyl/130698.html En in de korte karakterisering door Hi-Fi World, November 2001: "A fine detailed performer..." Deze wordt aangehaald in http://www.needledoctor.com/s.nl/it.A/id.274/.f , waarin ook een beknopt overzicht van de diverse mogelijkheden om het OM 10 elementje (hier slechts $ 69,-) met nòg betere naald-eenheden uit te rusten.

Beste Mumsoft, Bij klassieke concerten wordt gewoonlijk de beeldregie gebaseerd op de partituur, zodat solisten of groepen die op een bepaald moment in de muziek naar voren treden ook op dat moment in beeld worden gebracht. Bij opera komt er inderdaad meer bij kijken: de mise en scène. In feite combineert opera de beeldregie van klassieke concertante muziek met die van toneel. Aardige bespreking: http://www.opusklassiek.nl/dvd-producties/dvd-pk/pkdvdwagner_lohengrin_nelsons.htm

Beste Pjotr, In dit topic, onder #6, schreef jij ondermeer: "De OM10 is nou niet echt een aanrader vind ik. Beetje schreeuwerig element en tem je hem met voldoende capaciteit dan gaat ie wat wazig klinken." Vervolgens schreef Sodejuu, onder #10, ondermeer: "Een OM van Ortofon wil je zeker niet. Die klinken vlak en muf (zoals de meeste Ortofons) (Sorry, ik heb echt helemaal niks met Ortofon en vind het waardeloze prullen)" Kortom: Jij vindt de OM10 niet goed omdat die schreeuwerig zou klinken. Sodejuu, daarentegen, vindt de OM10 niet goed omdat die vlak en muf zou klinken. In #12 schrijf jij zelf dan weer ondermeer: "Ben het wel met hem eens (...)" Ik krijg nu de indruk dat je het eens zult zijn met iedereen die ook maar iets negatiefs over Ortofon schrijft: hoe tegenstrijdig dat ook moge zijn.

Beste Pjotr, Het doet me plezier vast te kunnen stellen dat we ook op dit punt van mening verschillen! De 5cm dome-units van Philips waren heel fijne weergevers voor het hogere middengebied, en prima partners voor de foil-tweeters (zoals Multicel) die toen opgang maakten. Ze werden door Philips zelf, maar ook door veel zelfbouwers toegepast. Daarnaast ook door bijvoorbeeld Aalt Jouk van den Hul (voor Kekkoh) en Klaas Feenstra (The Pied Piper). Sommigen waren echt stapelgek op die units! http://www.audiokarma.org/forums/showthread.php?p=3007282

Ach, een transistorradiootje kan al genoeg zijn voor een fikse burenruzie...

Sommige mensen noemen een rechte karakteristiek, zonder pieken en dalen, "vlak". Anderen brengen daar tegen in, dat een vlakke karakteristiek een belangrijk kenmerk van high fidelity is. Sommige mensen noemen een weergave zonder opvallende eigen kenmerken, zoals schrilheid, heesheid, neuzeligheid, bronstigheid, bolligheid en andere kenmerkende klankkarakters als gevolg van vervorming, "muf". Anderen noemen dat niet "muf" maar "neutraal", en zien daar een belangrijk kenmerk van kwaliteit in.

Jan Jansen: een geweldige musicus - ondermeer voormalig organist van de Domkerk in Utrecht - en vader van een paar zeer muzikale kinderen: Janine (wereldberoemd violiste), Maarten (cellist), David (klavecinist en organist). Die Bach-uitvoeringen van hem zijn ongetwijfeld van grote klasse!

Beste Ravon, Rumble van draaitafels heeft vaak een tamelijk breed spectrum... Zie bijvoorbeeld: http://www.vinylengine.com/turntable_forum/viewtopic.php?f=18&t=54740