Bloom

Welke zwakke punten? Een dac-chip heeft maar één functie: binaire data omzetten naar analoge signalen. Dat is geen hersenchirurgie. Moderne DACs doen vaak nog aan upsampling intern door te werken op 96, 192 of zelfs 384 kHz en 24 of 32 bits (allemaal al gezien). DSD is een éénbitsignaal met als nadeel een enorme ruis waardoor je een brickwall filter nodig hebt op 50 kHz.

Ik snap niet waarom je PCM zou willen omzetten naar DSD256. Dat biedt toch geen enkel voordeel?

Voor de duidelijkheid: ik heb geen enkele behoefte om DSD via mijn desktoppc (met Debian Linux) te gaan afspelen.

Ik gebruik een Intel NUC met dual core cpu (de goedkoopste die ik maar kan vinden) als muziekstreamer. Die stuurt alles digitaal door via hdmi naar mijn Marantz AV8802A voorversterker en die decodeert wat hem aangeleverd wordt, ook DSD. Vereist behalve de Marantz helemaal geen dure hardware en software.

Ah, ik dacht dat dat een verzamelnaam was. Dan zou het dus om dit product gaan: https://www.signalyst.com/consumer.html Dit is een commercieel product met gesloten broncode en kennelijk ook een speciale Linux kernel. Voor het probleem met de cpu-belasting kan ik dan alleen maar aanraden eens contact op te nemen met de producent, hij zou normaal ondersteuning moeten bieden voor wat hij verkoopt.

Om welke software gaat het?

Ik heb even gekeken en het meest moderne wat ik nog heb staan zijn twee Denon DVD-3910 allesspelers (voor muziek: cd, sacd en dvd-audio). Ik heb een zilverkleurige en een zwarte. Een van die twee mag wel weg. Wel een opmerking: deze speler moet analoog afgetakt worden. Hij heeft wel een s/pdif-uitgang, maar die is alleen voor cd. Deze toestellen wegen meer dan 8 kg elk en zijn gebouwd als een tank. Ze stammen uit 2004 en zijn dus 18 jaar oud. Beide toestellen spelen perfect en behoren qua kwaliteit tot het beste wat ik jarenlang gehoord heb.

Hij is zo goed als in nieuwstaat hoor en speelt prima.

Ik heb een eerder zeldzame maar zeer hoogwaardige Technics SL-P1000 cd-speler staan die wel weg mag. Voor meer informatie over het toestel, zie https://www.hifiengine.com/manual_library/technics/sl-p1000.shtml http://www.adrian-kingston.com/SL-P1000.htm Deze foto is van het internet, maar de speler die ik heb ziet er exact zo uit.

Ruis en jitter kan niet voorkomen bij netwerkdata, zoals ik hoger uitgelegd heb. Ruis is iets analoogs. Als dat in het analoog signaal zit, zal het ook in de netwerkdata zitten. Maar het netwerk voegt zelf geen ruis toe.

Het is zo goed als onmogelijk om een verschil in datakwaliteit te krijgen met goedwerkende netwerkswitches en -kabels. Waar de verkopers van "audiofiele" netwerktoestellen op rekenen is dat mensen niet weten dat in een netwerk een overdacht van data van punt A naar punt B 100% accuraat moet zijn. Ook met goedwerkende (en dat zijn ze lang niet allemaal!) "audiofiele" netwerktoestellen is dat zo. Accuraat is accuraat he. En met een klok heeft dat ook allemaal niks te maken. Ja, er is een ritme waarmee data in de vorm van netwerkpakketjes doorheen het systeem geleid worden. Maar dat is helemaal inherent aan de netwerkprotocollen (en daar zijn er maar liefst 7 lagen van niveau's van). Voor muziek tellen er in een netwerk maar twee dingen: de oorsprong in punt A waarbij de muziek ofwel van analoog naar digitaal gaat, of van een digitale bron wordt afgetakt, en als tweede het doel in punt B waarbij de binaire data weer omgezet wordt naar analoog. Als er een verschil in ritme zou optreden tussen punt A en punt B, noemen we dat jitter. Jitter kan echter niet optreden in een netwerk. Daar komt data immers 100% accuraat aan. Zelfs als er zware problemen zijn met de kabels of de apparatuur: dan worden de netwerkpakketjes herhaald totdat ze correct aangekomen zijn. Dus zelfs bij dergelijke problemen is de data die aankomt nog steeds 100% accuraat. Wat kan er dan mislopen? Als er zoveel netwerkpakketjes herhaald moeten worden, en er nauwelijks of zelfs helemaal geen perfect aankomen, dan kan de vloeiende toevoer staken en geneneert het systeem een fatele netwerkfout. Als dat tijdens weergave van muziek gebeurt, spreken we van een dropout (een duidelijke pauze in de muziek). Daarom gebruikt men bij telefonie vaak een ander netwerkprotocol dat UDP heet: dat zendt data zonder ooit aan de ontvangerkant de controleren of die correct aangekomen is. Dan heb je nooit dropouts, maar omdat de data dan niet meer accuraat is kun je wel vervorming krijgen. Bij telefonie besloot men dat het beter is dat de spraak blijft vloeien en neemt men voor lief dat die af en toe vervormd klinkt. Bij muziekweergave doen we dat niet. Daar werken we met dezelfde protocollen als die van computers voor het versturen van binaire data. En dan kun je dus bij fysieke problemen (of soms ook softwareproblemen) dropouts krijgen. Een manier om dat op te vangen is gebruik te maken van een buffer: dan houden we van enkele seconden tot een volledige minuut in een buffer bij zodat we altijd vloeiende muziek kunnen garanderen. Het betekent dat wel dat de muziek pas begint te spelen als die buffer gevuld is. En het betekent ook niet, dat er dan helemaal geen problemen meer kunnen ontstaan. Als de netwerkdata staakt of als er maar heel weinig correcte netwerkpakketten toekomen, dan zul je dat echt wel merken. En dan is het zeker tijd om je hoofd niet in het zand te steken met actief op zoek te gaan naar de problemen en die te verhelpen. Mijn netwerk werkt absoluut correct, zowel draadloos als bekabeld, en doet dat al vele jaren. Vandaar dat ik muziek probleemloos via mijn netwerk kan afspelen zonder enig probleem of hoorbaar maar fout artefact. Wat in de opname zit, wordt weergegeven. Iets anders niet.

Marek Zabrowski & David Lynch: Polish Night Music (2007)

Arthur Meulemans - Symphony No.7, «Zwaneven» VRT Philharmonic Orchestra, Silveer Van den Broeck (dir.), Joost Gils (hobo)

Nee, het is kennelijk Japanse software voor Windows. Ik gebruik géén Windows voor het afspelen van muziek maar Linux. Standaard bitperfect!

Ik ken de firma. Ik heb hen ooit gevraagd of ze step-uptrafo's voor elektrostaten zouden willen maken, maar helaas interesseerde hen dat niet.

Mij kun je vanuit Antwerpen bereiken met het openbaar vervoer. Er zijn haltes voor bus en trein (station Kiewit) op enkele honderden meters van mijn deur.

Heb je zin om eens bij mij langs te komen?

Persoonlijk zet ik alles wat maar naar FLAC om te zetten is naar FLAC. Ik heb zelf geen vinyl, maar ook die platen zou ik met een goeie platenspeler en phonovoorversterker via een computer omzetten naar FLAC. Met cd's doe ik dat ook. Ondertussen meer dan 8.000. Sacd's en Blu-Rays met muziek speel ik nog wel via een BR-speler af (een Marantz UD7007), maar ik kijk uit naar een betrouwbare methode om sacd en blu-ray om te zetten naar ongecomprimeerde FLAC's of in het geval sacd DSD's in het oorspronkelijke formaat met de oorspronkelijke bitrate en -diepte (of -breedte als je wil).

Voor problemen met bassen gebruik je best geen diffusors maar absorptie.

Zelf gebruik ik voor alle digitale verkeer HDMI-aansluitingen en bijhorende kabels. Zo goed als geen beperking op de sample rate van PCM. 384 kHz geen enkel probleem, ook niet met meer dan 2 kanalen.

Mijn oplossing is deels zelfbouw (de wooferkorven) en deels niet maar wel gemodificeerd (de Audiostatic elektrostaten). Het heeft allemaal zijn redenen en als je eens op bezoek komt, leg ik dat allemaal graag uit en kun je het uiteraard horen.

Dat was geen 100 dB hoor, dat zal toen met pieken boven de 90 dB geweest zijn. dB is een logaritmische schaal en 100 dB is echt wel héél erg luid hoor.

Dat is inderdaad serieus luid en je zou gehoorbeschadiging oplopen als je daar constant naar zou luisteren. Ik luister meestal tussen 60 en 70 dB maar als ik er echt eens "voor wil gaan" dan gaat het boven de 80 dB met pieken boven de 105 dB! Dat laatste kan ik maar echt goed doen sinds ik met wooferkorven werk, met de vorige configuratie met een sub hadden de elektrostaten het zeer moeilijk als je op dat volume bassen wou weergeven. Maar nu met de wooferkorven die alles beneden 200 Hz overnemen, kan het véél luider, ook voor popmuziek.

Wat is "behoorlijk luid"? In dB?

Austin Wintory (componist en dirigent): Traveler - A Journey Symphony London Symphony Orchestra