spido

Waarom zou jij je willen oriënteren op luidsprekers tussen € 4.000,- en € 10.000,- p.p. ... als de beste luidsprekers ter wereld slechts € 5.000,- p.p. kosten? Je kunt het zoekveld dus sterk verkleinen, wat de vindkans wellicht zal vergroten...

Je bent niet de enige, Carl! Als het om audio gaat, worden verstand en inzicht dikwijls verward met gevoel en smaak. En waar gevoel en smaak de boventoon voeren, staan er altijd handige jongens klaar om daar rijk van te worden.

Beste Ruud, Als hoedanig ervaar jij dan wèl het ontbreken van laag bij de ESL? Als een bevrijding, wellicht? Omdat je nu niet meer dat kleurdozengedreun van de TLS niet meer hoeft te horen? Overigens is Spido niet bekend als Klaas Feenstra. Beiden zijn ten eerste tamelijk ònbekend, en betreffen bovendien niet dezelfde persoon.

Als een CD niet goed klinkt, krijgt dikwijls "de opname" de schuld. Maar een tweetal versies van de "Original Soundtrack" van de 1953 MGM musicalfilm "Kiss Me Kate" (met Kathryn Grayson, Howard Keel en Ann Miller o.m.) bewijst maar weer eens dat zoiets niet terecht hoeft te zijn. "Kiss Me Kate" is het zang- en dansspel over een rondreizende theatergroep die "Het Temmen van de Feeks" / "De Getemde Feeks" (oorspronkelijk "The Taming of the Shrew") van Shakespeare opvoert. De musical speelt dus beurtelings "on stage" en "off stage". En wie ooit zèlf in Het Temmen van de Feeks heeft gespeeld, zal ongetwijfeld weten dat de hartstochten achter de coulissen vaak nog hoger en feller oplaaien dan voor het voetlicht... De musical is van muziek voorzien door Cole Porter, en is één van mijn favorieten. Onlangs besloot ik een CD te kopen met de belangrijkste delen van de soundtrack, plus een flink stel bonustracks: Delta Music Group, EAN 5024952067060 Veelbelovende doostekst ("All Original Recordings Digitally Remastered"), maar zéér teleurstellend qua geluid. Het leek wel, alsof een bakelieten middengolfradio uit '53 aan het werk was: het klonk allemaal erg geknepen en benauwd. En dan nog in nep-stereo ook. Toen heb ik gezocht naar een andere versie van hetzelfde werk en dezelfde uitvoering. Die vond ik bij de CD Sony Music, EAN 88697638622: En inderdaad: hetzelfde materiaal - met méér Kiss Me Kate en zònder bonus tracks - maar nu met een voor die tijd uitstekende hifi-stereo klank. Dit bevestigde mijn idee dat je voor heruitgaven van ouder werk maar 't beste kunt kiezen voor de versie van de officiële rechthebbende. Die heeft toegang tot de oorspronkelijke mastertapes e.d. en kan daardoor het best 't geluid restaureren. Bij de Sony-uitgave is een fraai inlegboekje gevoegd, waarin iets wordt uitgelegd over dit restauratiewerk. (En het verklaart wellicht ook waardoor die andere uitgave zo beroerd klinkt!) Veel dank en bewondering voor Sony Music, vanwege deze schitterende restauratie!

Beste Tubejack, Goodtube eveneens, zo te zien? En gindse heldere, verlichte persoonlijkheid in de bespiegeling is zeker onze Tubejack? (Zijn glans verblindt ons! Zijn vuur verzengt ons!)

Hallo Erik! (Leuk jou weer hier aan te treffen!) Zijn deze B&K's wellicht eigenlijk DPA-microfoons? http://www.dpamicrophones.com/en/products.aspx?c=Item&category=234&item=24385#specifications

Beste Seed7, Waarom lees je niet, voordat je reageert? Ik had het niet over de luidsprekerkeuze, maar over akoestische reflecties. (Bij jouw interieur passen overigens 't beste dipool-dubbelconusluidsprekertjes: houtmotief spaanplaatkastjes met gaatjesboard achterwand en bruinwollen frontdoekjes.)

Beste Seed7, Nee! De "eerste reflecties" moeten een geluidsspectrum hebben dat behoort / past bij die specifieke luisterruimte. Hetzelfde geldt voor alle latere reflecties / interferenties en hun uitwerkingen. (Het "cumulatieve decay spectrum" / "waterval-diagram".) Het uiteindelijk akoestisch product moet logischerwijs passen bij de grootte, de vorm, de aankleding (meubilering etc.), en zelfs bij de sfeer (hard, zacht, modern, klassiek, manlijk, vrouwelijk) van de luisterruimte. Alleen dàn kunnen oog en oor overeenstemmen! (Psycho-perceptionele congruentie.) Zonder natuurlijke interferenties en resonanties is geen Werkelijkheid mogelijk...

Beste Threshold, Sta me toe dat ik beknopt reageer, want je stelt nogal veel zaken aan de wanorde: Homogene afstraling bij een dipool? Die geeft naar achteren toe evenveel energie af, in tegenfase, als naar voren. Gevolg: vertraagde reflecties (en dus interferenties) uit alle richtingen. Hogere orde filters leiden altijd tot resonantie (minder controle door de versterker) en grotere fasevervorming. Dipool-bassen doven zichzelf in het laag uit door akoestische kortsluiting. Bovendien is er geen demping op hun free-air eigenresonantie, zoals bij gesloten systemen en reflexsystemen. Hierdoor ontstaat rond die frequentie veel wangedrag: niet-lineariteit, vervorming en na-ijling. Een woofer kan nooit te snel zijn (stijgtijd), want hij moet alle opdrachten van de versterker stipt uitvoeren (frequentie, amplitude, fase). Geluidsdruk is vooral het resultaat van effectief conusoppervlak x amplitude. P.A.-woofers zijn nèrgens lineair: hun diepste bas (onder 50 Hz) blijft in het algemeen ver achter bij de weergave rond 120 Hz. Daarboven worden ze schreeuwerig door bundeling en massa-traagheid. Vervolgens breken ze vreselijk op, waardoor er een grillig berg- en dal-landschap ontstaat totdat de weergave bij ca. 10 kHz helemaal in elkaar stort.

Minder rendement... en dus de versterker eerder in de vervorming. Meer bas - in verhouding tot de rest, dan - maar van wèlke kwaliteit? Zulke ideeën komen altijd uit de kokers van techneuten die denken dat alleen maar een rechte frequentie/amplitude-karakteristiek van belang is. Om filterresonanties, om elektrische demping en om fasevervorming lijken zij zich helemaal niet druk te maken...

Beste Ravon, Bij analoge opnamen is de vervorming minimaal bij de geringste signaalsterkte, en maximaal bij de grootste signaalsterkte. Bij digitale opnamen is dat precies andersom. Ons gehoor lijkt het meest overeen te komen met "analoog": het is 't meest gevoelig voor vervorming bij geringe tot matige geluidssterkte, en is min of meer "doof" (c.q. "verdoofd") voor vervorming bij excessieve luidheid. Wie afwezigheid van vervorming het belangrijkst vindt, kiest wellicht hierom voor analoog. Wie echter het ontbreken van ruis het belangrijkst vindt, kiest wellicht hierom voor digitaal...

Beste Duck-Twacy, Ben je bij hogere orde filtering niet beducht voor aantasting van de impulsverwerking (d.i. demping) en de fasevervorming (a.g.v. faserotaties door inducties en capaciteiten in wisselfilters)? En als je er alsjeblieft nog eens even over nadenkt, ben jij dan óók niet van mening dat - in verhouding tot een ribbon of een 'staat - de bewogen massa versus aandrijfkracht, ofwel het spronggedrag (rise time vs. slew rate) van een pneumatisch òngedempte (d.i. dipool) 15" of 18" woofer, helemaal nèrgens op lijkt? Je reinste k*t met p*ren? Of zelfs nog veel erger, dan zo'n vermoedelijk toch wel smakelijke maaltijd? "Lichte" 15" of 18" woofers bestáán helemaal niet (moving mass vs. force factor). De Werkelijheid is dikwijls meedogenloos, nietwaar: vooral voor goedbedoelende audiofielen? Vind jij verder niet dat de akoestische kortsluiting van dipool constructies haaks staat op het regerings- (gedoog)beleid, dat ons immers opdraagt om spaarzaam te zijn met energie en grondstoffen, wanneer wij hoge vermogensleveranties toepassen aan (z.g. "lichte", maar in werkelijkheid fysiek heel zware 15" en 18" en elektrisch heel zwakke (force factor`) woofers, die door akoestische kortsluiting in een dipolaire opstelling sowieso geen lage tonen, doch wel m.n Doppler vervorming kunnen leveren? Moeten zulke idiotieën niet uit alle macht bestreden worden... al ware het alleen maar vanwege duurzaamheid en spaarzaamheid?

Beste Tubejack, Welluke bedoellu dan? ( )

Beste Seed7, Heb je wel een goede versterker? Ja? Nou, dan ben je nu ongetwijfeld aan veel bétere luidsprekers toe!

Vandaag beluisterde ik weer eens wat opnamen van Klaas Posthuma: ondermeer de Posthoorn Sonate (KV 320) van Mozart in de "Meesterwerken" serie van Brilliant (Kruidvat) - een halve meter topkwaliteit voor een schijntje! - en het viel mij gewoon op hoe ònopvallend, hoe natuurlijk, hoe vanzelfsprekend alles klonk. Een rustig, consistent stereobeeld in alledrie de akoestische dimensies; een warm, volbloedig klankgemiddelde - heel fraai gedetailleerd toch ook, en zònder die akelige audiofiele spitsheid, schraalheid, felheid, heesheid en leegheid... Hij kòn er wat van! Geen wonder, dat Klaas slechts in een kleine kring van deskundigen bewondering vond... http://www.camerata-...kelen/klaas.htm http://www.soundfoun...asposthuma.html

Beste Duck-Twacy, Welke lichte 15 of 18" woofers had je in gedachten? Waarom zou een dipool-opstelling beter zijn dan een gesloten kast? Welk type cross-over lijkt je 't beste?

Beste Hans, Nee, het is m.i. geen kwestie van tijdsverschil (en dus fasevervorming), want de cantilever blijft onder elke hoek even lang als-ie was en vormt onder elke afspeelhoek een rechte (en dus de kortste) verbinding tussen enerzijds de als één geheel trillende stylus en de rubber ophanging. Wat theoretisch wel zou kunnen optreden, is een zeer lichte onbalans tussen de beide stereo-kanalen: de overstek van de cantilever in het element kan - alweer theoretisch - bij grote scheefstaand continu iets meer of minder signaal afgeven naar ofwel links ofwel rechts. Maar die grote scheefstaand van de cantilever treedt in de praktijk niet op, door de stugheid van de rubber ophanging. Bovendien is de maximale fouthoek van een goede 9" arm slechts zo'n 0,2%. Wie meent dat te kunnen horen, maakt zichzelf iets onwijs, dunkt me...

De radius van de sferische naald vormt altijd dezelfde hoek met de groefwanden: onafhankelijk van welk plaatsegment wordt afgespeeld.

Beste Hans, Welke vertraging c.q. versnelling zie/hoor/verzin jij tussen die beide signalen? (P.S. Heb jij al een gevlochten cantilever?)

Beste rbh, Zowel jouw geest als jouw weergave-apparatuur, verdienen béter.

Ofwel men vervange de "eenvoudige Zimmermann" door een simpele Bechstein, Bösendorfer, Steinway, Gaveau of Pleyel... Het zal anders klinken.. Maar wat is beter?

Beste Tubejack, De receiver uit diezelfde reeks kocht ik ooit - in combinatie met een Tandberg 3-motor/3-heads (!) Dolby (!) cassettedeck, samen met een paar Bowers & Wilkins DM 2A luidsprekers - voor een oom & tante van mijn vrouw. Die hebben er tientallen jaren veel plezier van gehad!

Beste Hans, Die basstraps helpen vermoedelijk wèl, zoals ik al eerder schreef (zie #61), maar wellicht op een àndere manier dan jij vermoedt... (Hierbij dient men de oorgevoeligheidskarakteristiek in ogenschouw (sic!) te nemen.) Overigens komt het mij voor dat jij nogal veel verandert - vooral op basis van intuïtie - en dat je geneigd bent de resultaten daarvan positief te waarderen. Zeg eens eerlijk, Hans: ben jij wellicht een positieveling? Een optimist, anders gezegd?

Met een radiale stylus (ronde naald) stort het hele fouthoekverhaal in elkaar...

Namens Stichting Bartimeüs voor Blinden en Slechtzienden: Van Harte Beterschap gewenst!