spido

De Jantjes in Drachten Zaterdag drie november naar De Lawei in Drachten: de allernieuwste versie van 't aloude (1920) "De Jantjes"! (Herman Bouber, Louis Davids, Margie Morris e.v.a.) Ook al ben je zèlf wellicht al lang geen Amsterdammer meer... en is ons mooie Mokum "ons eigen Amsterdam" al lang verworden tot "hùn òneigen Amsterdam" hun multiculti Amsterdam de nostalgie blijft en wordt alleen maar sterker, met de jaren. "Volkstoneel" was het ooit. Maar Het Volk - van de Jordaan, van Nederland zelfs - dat volk bestáát niet meer. "De Oost" ging ook verloren. Samen met "Jantjes" - genoemd naar raadpensionaris Jan de Witt - Wie kent ze nog? Wie kent hèm nog? Maar dan toch... Die Wester! Dat klokkenspel! Het hemels carillon van Hemony: "....een plechtig zingen..." Ontroering, omdat het herinnert aan wat er niet meer is. Als sfeermakertje vandaag nog eens de LP uit 1970 gedraaid, met ondermeer Carry Tefsen, Martin Käfig, Yoka Berretty, Ramses Shaffy, Beppie Nooy sr. en Johnny Jordaan. (Die jongelui van nu zullen er nog een harde dobber aan hebben die uitvoering te evenaren... Maar... de Sing-a-Long op de Uitmarkt is veelbelovend!) http://nl.wikipedia....jes_(toneelstuk)

Binnenkort wil een goede kennis van mij een stokoude Leak buizenversterkercombinatie (Varislope 2 Stereo / Stereo 60) laten restaureren / renoveren. Hij wil vooraf een idee krijgen van de mogelijkheden, de wenselijkheden en de noodzakelijkheden van zoiets. Wat nodig is, moet zondermeer worden gedaan. Wat niet ab-so-luut nodig is... maar tòch wel verbetering van de klank kan opleveren... wellicht óók. Nu zijn er, met name in Engeland en in de VS, diverse bedrijfjes die zich dagelijks bezig houden met het "rebuilden" van zulke vintage versterkers. Eén van die bedrijfjes is "Classique Sounds" in Leicester, Engeland. In een advertentie op ebay schrijven ze ondermeer: http://www.ebay.co.u...t-/330790035307 En zij zijn niet de enigen, die ervoor pleiten om de originele types zoveel mogelijk te vervangen door soortgelijke componenten (papier in olie condensatoren, koolstof weerstanden), en dus niet door moderne types (kunststoffolie condensatoren, metaalfim weerstanden). Zijn er hier ervaringsdeskundigen? Mensen die de verschillen tussen vintageversterkers met "originele" (vervangings)componenten en "moderne" componenten gehoormatig hebben vastgesteld? Graag uw reactie(s)!

Spido heeft de indruk dat de oordelen van commerciële CD/DVD/LP gidsen, net als de oordelen van audiobladen, niet vrij zijn van commerciële belangen...

https://www.jpc.de/j...rk/hnum/8613387 Beste Mumsoft, Met name "Ionisation" werd vroeger nog wel eens gebruikt om impulsverwerking te demonstreren. De meest populaire uitvoering was destijds die van Pierre Boulez met het Chicago Symphony Orchestra op DGG. Op youtube vond ik een leuke nieuwere versie onder zijn leiding:

http://en.wikipedia...._monkey_theorem Gegeven: een combinatie van de beste(?) behuizing(en), de beste(?) woofer(s), de beste(?) laag/midden luidspreker(s), de beste(?) hoog/midden luidspreker(s), de beste(?) tweeter(s), de beste(?) super-tweeter(s), het beste(?) wisselfilter... en geen enkele theoretische noch empirische deskundigheid op het gebied van, bijvoorbeeld, de oorzaken en gevolgen van akoestische spreiding en fasecoherentie, met de bijbehorende frequentie-afhankelijke interferenties... of van vertraagde resonanties, of van magneto-dynamische verzadigingen, thermo-plastische opbreekverschijnselen... dan is de infinite monkey theorem voluit van toepassing! Verzin maar eens een team van de beste elf voetballers van de wereld. Dacht je dat je dan het beste voetbalelftal van de wereld had? Ja? Dat dacht je dan (met een aan volledige zekerheid grenzende waarschijnlijkheid) verkéérd! (Al die vreselijke dreunende, boenkende, modderige, neuzelige, harde, metalige, schelle, helle, overbriljante, schreeuwerige en/of felle luidsprekersystemen, van zowel professionals en amateurs, die ons muzikaal gehoor doorlopend tergen, bewijzen de infinite monkey theorem dagelijks. Want al die monkeys tikken maar, zonder verstand van zaken... Tenzij u financiële zaken bedoelt, natuurlijk.)

De man - Ken Ishiwata - heeft weliswaar kennelijk een functie bij Marantz, maar uit het artikel blijkt nergens dat hij technicus is: laat staan ingenieur... laat staan ontwerper! De hem om schimmige redenen toegekende functie was binnen het functiebeschrijving-systeem van het Philips concern onbekend, dus verzon men voor hem de titel "Brand Ambassador". Die aanduiding doet meer denken aan PR en Marketing dan aan techniek, en zijn brochuretaal lijkt dat alleen maar te bevestigen. Eén van Spido's favoriete solid-state versterkers is de Marantz PMA 80 Mk II Special Edition. Even wat resultaten van een test opgezocht: http://www.dutchaudi...80SE-Amplifier/ En binnen dat minieme aandeeltje vervorming ad 0,006% zou dan al bewust een miniem aandeeltje extra vervorming zijn toegevoegd? Dus vrijwel géén vervorming bewust toegevoegd aan vrijwel géén reeds aanwezige vervorming? En dat alles zeer ruim beneden de volgens de AES-publicaties bewezen grenzen van hoorbaarheid/waarneembaarheid? Voor de "warmte"? Voor de "muzikaliteit"? Schei toch uit, zeg!

How good to know there are still some cats 'round who know how to play jazz!

Beste Ivan10, Nou... néu. De AR was de moeder aller subchassis draaitafels. Dat wèl. (Snaaraandrijving werd voor zover ik weet het eerst op grote schaal toegepast in de TrioTrack platenspelers. http://www.gerardoor...d=59&Itemid=100 Voor de juiste naam en vestigingsplaatsen van de importeur, alsmede wat aardige historische gegevens, zie: http://www.grammofoo...tm )

Beste Tubejack, Wat leuk dat jouw Lyros Delos zo goed overweg kan met die lage ingangsimpedantie! Dan zal de eigen spoelweerstand van het element ook wel gering zijn, vermoed ik. Het "matchen" is altijd doorslaggevend... vooral wanneer het top-apparatuur betreft: een MC-element kan nooit beter zijn dan de trafo of pre-amp waarop het is aangesloten. (Ik houd m'n hart vast t.a.v. de aanstaande Hear phonotrapdag! Verwarring, verbijstering valt te vrezen. Zoveel combinaties van goede elementen en goede phono-voorversterkers, die toch zo slecht kunnen uitpakken!)

Beste Hans, Ad A: Dat de resonantiefrequentie van een massa-loopwerk relatief laag ligt, en dat er relatief veel energie nodig is om zo'n zwaar loopwerk in eigentrilling te brengen, spreekt vanzelf. Maar laagfrequent geluid - vooral wanneer dit op realistisch niveau wordt gereproduceerd door fullrange luidsprekers - kan hiertoe ruimschoots voldoende energie leveren. Aalt Jouk van den Hul demonstreert zelf in zijn luisterruimte te A met een meerarmige Thorens "Reference" draaitafel, waar hij - voor zover bij Spido bekend - nóóit met een hamer op slaat. Een tik met een hamer op een metalen massa-loopwerk levert overigens slechts een paar hevige, doch kortdurende en ongelijke pieken op binnen een klein frequentiespectrum in het middengebied: ver buiten de eigenresonantie van het massa-loopwerk, dus. (Het spectrum is enigszins afhankelijk van de aantikkracht, de aantikplek en het formaat van de hamer.) Ad B: Verzoeke bewijs te leveren voor jouw stellige bewering ten aanzien van de filterwerking / frequentie-afhankelijke ontkoppeling van draaitafels in respectievelijk verticale en horizontale richting door spikes, kegeltjes en kogeltjes. Is hier betrouwbare literatuur (JAES?) over? Is dit gemeten, vergeleken, gecontroleerd, verklaard e.d.? Beste KT88, Het boren van gaten in de bodem dient men m.i. in het algemeen aan deskundigen over te laten. (Aan Shell of BP, bijvoorbeeld.) Die lui van AR waren destijds wellicht veel knapper en/of slimmer dan jij nu lijkt te beseffen. Alleen al de geniale gedachte om de resonantiefrequenties van de draaitafel veel hoger te leggen dan de eigen rumble! En die eigenresonanties bovendien zo zwak - en dus ook zo gemakkelijk dempbaar - te maken, door de lichte en ook nog in akoestisch/dynamisch autonome delen uitgevoerde (sub platter) draaitafel-constructie, waarbij de samenstellende delen individueel een zwakkere en hoger-gestemde resonantie hebben dan het systeem! Rumble is immers geen probleem, als 't niet wordt opgepikt (en versterkt)? P.S. Het meest treffende voorbeeld van ongedempte systeemresonantie en de desastreuze gevolgen daarvan, vindt men in Jozua 5 en 6. Het Volk Israël - enkele duizenden - liep op de laatste dag 7x om de muren van Jericho (low freq.); de ramshoorns klonken (mid/hi freq.), het volk schreeuwde (full range) en... de muren van de stad stortten in. Joz.6:20

Ravissant! Quelle excellence! De meest rechtgeaarde Erards zijn natuurlijk die antieke, historische rechtgesnaarde Erards! Hoe prachtig coherent en vanzelfsprekend hun klankkarakter is, van hoog tot laag - dus zonder die akelige kruissnaar-klankbreuk: die richtingenstrijd tussen bas en diskant - kun je waarschijnlijk het best horen via een goede hoofdtelefoon. Of via héél, hééél goede (nèt zo "coherente", dus eerste orde of zelfs niét gewisselfilterde) luidsprekers...

Beste Tubejack, Daarom is Spido er nog steeds benieuwd naar, of de Sansui AU-111 versterker die jij nu onderhanden hebt, uit 1965 stamt (The Original!) of uit 1999 (The ComeBack-Kid!). Overigens moge Spido er op wijzen dat hij zo nu en dan condensatoren van bijvoorbeeld de heer Hunt meet & controleert die na veertig, vijftig jaar nog vrijwel exact de juiste capaciteit hebben, en dat bijvoorbeeld "Elcap" (elektrolyten) en "Intertechnik" (foliecondensatoren) na enkele decennia een nauwelijks nog aantoonbare capaciteit bezitten. Veroudering is een naam die wij geven aan bewezen slechte kwaliteit.

Beste Ivan10, Het idee van Kappa7 ('n nachtje laten weken in een badje van thinner) lijkt me uiterst nozel! In ieder geval véél beter dan mijn eigen eerste aanvechting: de hobbybrander d'r op! Dan krijg je zo'n mat er beslist wel van af... Nog even nakrabben met de staalborstel en met de stalen pannenspons... Maar dan zou het plateau door de verhitting vermoedelijk wel ernstig vervormd zijn geraakt!

Beste Seed7, À l' improviste... en dus wellicht niet volmaakt gedefinieerd: "Het ontkoppelen van een draaitafel houdt in: het treffen van maatregelen waardoor de draaitafel minder gevoelig wordt voor schokken en trillingen vanaf het platform waarop die draaitafel is geplaatst." Dit betekent, dat het dempen van airborne trillingen (vibraties, m.n. (eigen)resonanties a.g.v. vanuit de lucht opgepikt omgevingsgeluid (luidsprekers!): akoestische resonanties) en het dempen van door de draaitafel zèlf veroorzaakte trillingen (motor-rumble, aandrijving, needle talk e.d.) niet onder dit aspect (d.i. ontkoppelen) vallen. Dit dempen kan evenwel van grote betekenis zijn... Van zéér grote betekenis, zelfs... Maar daar gaat het nu niet om! Spido merkt overigens op dat veel van de hier aangedragen ideeën (kogeltjes, spikes, kegeltjes e.d.) het doorgeven van mechanische trillingen vanaf het dragend platform naar de draaitafel eerder zullen bevorderen dan tegengaan, en dus contraproductief - ja mogelijk zelfs desastreus - zullen uitwerken. En wat massa betreft: hoe meer massa, hoe meer volharding in de (ongewenste) beweging. Want hoe meer massa, hoe lager (F) en hoe sterker (Q) de eigentones. En dus: hoe moeilijker het is ze te dempen... Audiofielen lijken soms wel gèk... wist-u dat?

Beste Threshold, Nog even een tweede reactie op jouw geweldige bijdrage! We zijn het, geloof ik, helemaal eens over de enorme (d.i. goed hoorbare) winst die vaak voor een klein bedrag kan worden geboekt bij het verbeteren van luidsprekers. En we zijn het, geloof ik, ook eens over de geringe (d.i. nauwelijks of niet hoorbare) winst die vaak voor enorme bedragen kan worden geboekt bij het aanschaffen van betere versterkers. Daarom heeft Spido, zoals uit naspeuringen blijkt, rond 1982 zijn luxe Denon PMA-970 tegen een zéér redelijke prijs verpatst om financiële ruimte te verkrijgen voor het verbeteren van zijn luidsprekersystemen en het aanschaffen van meetapparatuur. Niet verstandig, wellicht, maar wel slim. Overigens geldt voor luidsprekers, dat zij natuurlijk nooit beter kunnen zijn dan de versterkers die hen bedienen. Voor versterkers geldt, omgekeerd noodzakelijkerwijs, dat zij natuurlijk nooit beter kunnen zijn dan de luidsprekers die zij bedienen. De bèste luidsprekers klinken best nog aardig (levendig, muzikaal, en zelfs overtuigend), als zij worden bediend door eenvoudige, goedkope versterkers. Maar om de slèchtste luidsprekers nog een béétje redelijk te laten klinken, zijn zondermeer de allerbeste versterkers (vermogen! demping! slew rate! rise time! vervorming!) nodig. Want die slèchtste luidsprekers hebben juist héél veel controle en héél veel correctie ("Acoustic Butterworth" / notch filters e.d.) nodig om qua metingen te slagen. Maar gehoormatig leggen ze altijd 't loodje. Met name bij symfonische (complexe, orkestrale) muziek. Beoordeeld door echte musici. En wat de spraakklanken betreft, door logopedisten. Hoe slechter de speakers, hoe kieskeuriger t.a.v. versterkers, dus. Die slechte speakers, dat zijn van die luidsprekers met een laag rendement, en met veel fasevervorming en ringing (delayed resonance: akoestisch en/of elektrisch). Met hogere orde wisselfilters aan boord, dus ook. En met van die krankjorume impedantie-karakteristieken en absurde fase-van-de-impedantie-curves! Van die typische overgecorrigeerde high-end rommel, u weet wel... die er nu eenmaal is omdat de ontwerpers/fabrikanten stomweg niet wéten hoe een goede speaker kàn of eigenlijk móet worden gemaakt, voor toenemende frequenties en belastingen (vermogens). Hoe eenvoudig, hoe simpel, dus, bij voorkeur... Wie veel fouten maakt, moet veel compenseren / corrigeren / verdoezelen!

Beste Seed7, Traagschuim, net zoals een gelkussen of een zandbed, kan trilling van een onderplaat dempen. Maar daar ging het niet om. Het ging om ontkoppelen... met andere woorden: hoe bereiken wij zo dicht mogelijk De Vrij In De Lucht Zwevende Draaitafel?

Beste Tubejack, Ja, maar we hebben 't nu wel over een buizenversterker...

Beste Tubejack, Ik ken je bedenkingen tegen contactspray... en die respecteer ik, gezien je grote expertise en ervaring. Mijn eigen ervaringen, met het amateuristisch weer op gang brengen van versterkers uit de jaren zestig (een kanaal valt zomaar uit - een paar beheerste dreunen op het apparaat en héla daar is het kanaal weer! - of geknisper bij het draaien van een knop) zijn daarentegen heel gunstig. Sprayen, een paar keer heen en weer fiedelen, eventueel prutje en overtollig sprayvloeistof wegvegen... bijna altijd is het probleem verholpen. En het komt ook niet spoedig terug.

Beste Tubejack, Wat een mooie buizenbak, zeg! Oorspronkelijk uit 1965, maar met een her-introductie in 1999. Welke is die "van jou"? Een verhaaltje over v de AU-111 vond ik op http://www.sansui.us/AU-111.htm . Dat begint met: En dan moet ik onwillekeurig toch denken aan die brave britse buizenversterkers van Leak, Radford en Quad van ruim een halve eeuw geleden, die ongeveer net zo veel "stereo power" leverden bij een totale vervorming van slechts... 0,1%!

Beste Tubejack, Vanwege de vervuiling van het koolbaantje (weerstandsbaantje)? Helpt het niet als je er wat contactspray op doet, het slepertje een paar keer heen en weer haalt over het baantje, en de vervuiling met een papieren zakdoekje o.i.d. afwist? Ja, bij slijtage is het natuurlijk een ander verhaal. Ken je overigens http://www.opusklassiek.nl/audio/audio-rj/quadrenovatie.htm ?

Beste Seed7, Traagschuim is prima. Elk soort schuim, eigenlijk. Maar: hoe lichter (SG), hoe beter. Want naarmate het lichter is, lijkt het meer op pure lucht. Gewoon een plaat lichte schuimstof van enkele centimeters dik, of een paar lagen noppenfolie, een stevige plaat multiplex ter grootte van de draaitafel er op leggen, daar de draaitafel op plaatsen, horizontaliseren m.b.v. de pootjes (of bierviltjes) en... klaar! Niks geen kogeltjes, stalen balletjes c.q. balletjes gehakt, knikkertjes of ander kinderspeelgoed, dus. Want die kòppelen juist, vooral in verticale richting. Stijve materialen zoals Tempex® (geëxpandeerd polystyreen/polystyreenschuim/"piepschuim") en kurk zijn niet geschikt voor het ontkoppelen: hun inwendige demping, met name bij lage frequenties, is te gering..

Hallo Hansko, Vrijwel alles wat nu verborgen schijnt te zijn, is ooit al eens ontdekt. En vrijwel alles wat ooit al eens werd ontdekt, raakte weer verborgen. Wat ik zoal ontdekte en mij tevens ontroerde, heb ik voor het grootste deel al vermeld in de "Kippenvel"-rubriek. En waarom zou ik iets vermelden dat ik wel ontdekte, maar mij niet ontroerde? Maar een "ontdekking" van lang geleden was het dat Edward Elgar, naast zijn pompeus/chauvinistische "Pomp and Circumstance", dat we allen kennen van The Last Night of the Proms, en zijn geestigbedoelde Enigma Variaties, ook nog zulke mooie, gedreven, ja bezeten muziek voor cello heeft geschreven. Zijn Cello Concert, uitgevoerd door Jacqueline du Pré (1965) met het London Symphony Orchestra o.l.v. Sir John Barbirolli (NIET de latere versie met haar toenmalige "man" Daniel Barenboim, dus!)... vind ik misschien wel het meest ontroerende stuk ooit. Wellicht mede vanwege het klassieke keurslijf. En te meer, wanneer je de geschiedenis & achtergrond van Jacqueline du Pré kent. http://en.wikipedia.org/wiki/Jacqueline_du_Pré http://en.wikipedia....lary_and_Jackie Zó goed, en tegelijkertijd zó ontroerend... dat het eigenlijk alweer meteen in de "Kippenvel"-rubriek moet!

Erratum: Spido heeft hear onlangs beweerd dat hij ooit een Denon PMA-770 versterker bezat. Vandaag heeft hij echter wat fotootjes en aantekeningen uit 1982 bekeken. Van de roemruchte Novotel HiFi-show in Amsterdam, ondermeer. En wat bleek: het was in werkelijkheid type PMA-790! De "grotere broer" van de PMA-770, dus. En ook de "duurdere broer". PMA-770 kostte in die dagen ("going prijs") ƒ 1495,- en de PMA-790 ƒ 2895,- (Spido kon toen eigenlijk ook alléén maar zo'n luxe PMA-790 kopen, doordat hij enerzijds door de importeur vreselijk werd gematst, en doordat hij anderzijds de investering als bedrijfskosten kon aftrekken. Hifi kan een leuke hobby zijn, zèlfs wanneer het je vak c.q. bijbaantje is!) Waarom hij die prachtbak / krachtbak ooit van de hand deed, blijft ook verder nog een raadsel. (His Ways are Mysterious... Sometimes even to Himself! ) http://www.audio-ext...fier-p-971.html

Voor allen die al jaren lang tevergeefs wachtten op een betaalbare Thorens TD 124: http://www.audio-ext...ble-p-1120.html Een soort combinatie van het beste dat werd geboden door TD 124 (aandrijfsysteem), TD 135 (plateau en arm) en TD 184 (semi-automatische bediening met een soort "telefoon-kiesschijf"), maar dan onder het illustere Telefunken merk! Mèt de profi arm die Thorens voor EMT ontwikkelde, mèt 4 snelheden, mèt die wonderlijke combinatie van aandrijfsnaar en tussenwiel, en mèt de authentieke rumble... Er staat een direct-weg prijs bij. Maar je kunt ook een bod doen!

Beste Threshold, Nee... om van politiek en zo nog maar te zwijgen! Wat vintage betreft: graag uw aandacht voor http://www.translato...o.nl/index.html Peter van Gijn, oud-medewerker van de illustere luidspreker-ontwerper en -bouwer Hans Baan, vertelt over zijn leermeester en diens waardevolle bijdragen aan onze vaderlandse hifi. (Wellicht vertelt die illustere leermeester zelf ooit óók nog eens over George Vermeulen... zijn eigen - niet minder illustere - mentor van lang, lang geleden?)