threshold

Ze hoeven niet het beste te klinken van alles wat er bestaat, maar als het klopt wat de 1ste -orde filterpuristen zeggen, dan zou je nooit met 72 dB/oktaaf een nog aan te horen resultaat kunnen bereiken. Het gaat uiteindelijk om het totaal. Acouton laat de ontwerper vrij om de resonanties via electrische weg te compenseren. Scan Speak bouwt speakers die, als je de meetplaatjes ziet, niet eens meer een filter nodig hebben. Maar ook daar draait, zonder filter, de fase alle kanten op! En worden toch de nodige filteronderdelen ingezet om de woofer aan te laten sluiten op de tweeter. Want het gaat om het geheel. Eenmaal ingebouwd in de baffle moeten woofer en tweeter hetzelfde faseverloop vertonen (rondom de wisselfrequentie) op de luisterplaats. Het gaat om het geheel van alle capacitieve, inductieve en resistieve elementen in het complexe netwerk van conusmassa, verende conusrand, spreekspoel, filter spoel, condensator etc. Een computer kan mooi uitrekenen waar de resonanties ontstaan. En soms gaat het beter als er nog een extra filtertak bij komt! Hobby Hifi heeft aangetoond dat een 5de orde basreflex (hier is een grote condensator in het electrische domein toegevoegd) een beter impulsgedrag heeft dan een 4de orde (normale). Zie ook: http://www.musicandd...d_energy_1.html Daaruit blijkt dat we ons teveel focussen op die resonanties van o.a. ceramische drivers.

Toch heeft Spido wel gelijk. Nu is de techniek er waarmee we zulke mooie opnames zouden kunnen maken, en dan doet men het (meestal) niet. Dat is toch om somber van te worden? We zouden die mooie opnames voor weinig geld (of gratis) kunnen downloaden, afspelen vanaf de computer die er toch al staat, we hebben geen dure voorversterker meer nodig (geen mc/mm ingangen) dus de versterking hoeft geen duidenden Euro's meer te kosten. Vanwege die computer kan men nu hele mooie speakers bouwen voor een paar duizend Euro's. Het moet in principe mogelijk zijn om voor weinig geld een geluid in je huiskamer te krijgen waarvoor je vroeger nogal rijk moest zijn. Met een stereobeeld waar een surround set jaloers van wordt. Maar de sombere boodschap is: weinigen nemen er de moeite voor. Schuldige daaraan: de high-end wereld, die zichzelf een soort exclusiviteit heeft toegeeigend door de esoterie te omarmen. Men denkt, dat als er geen hele dure kabel aan zit, dat het dan niet goed kan klinken. Maar het tegenovergestelde is waar. Koop (of bouw) lekker grote speakers en zet die eens echt goed neer en ga lekker in het midden zitten. Met je simpele lampensnoertje speel je elke high-end mini-monitor-met zilveren-kabels-op-buizenbak eruit voor een fractie van de prijs. Maar ja, moeder de vrouw wil die grote kasten niet.

Wat Acouton doet is luidsprekers maken die redelijk compromisloos zijn. De conus moet zo stijf en licht mogelijk zijn en de resonantiepiek moet buiten het werkterrein liggen. Die piek wordt verder niet gedempt met een schuimpje en een speciale conusrand (Visaton titanium dome), geimpregneerde "resin" (B&W) of plastic achter de Be-dome. De bedoeling is dat de piek wordt gedempt in het wisselfilter en dat de driver niet ver buiten zijn optimale gebied werkt. Dat doet de een beter dan de ander. Mijn ervaring is dat keramiek heel goed kan klinken. Maar het vereist nauwkeurig meten. Daarmee zijn ze alleen geschikt voor de ervaren zelfbouwer. De onervaren zelfbouwer die met hogere orde filters aan de slag gaat komt gefrustreerd uit bij de door Spido aangehaalde website: opslingering door de hoge Q filters, geen mooi faseverloop met alle ellende van dien. Degene die het goed doet kan zelfs met 72dB/oktaaf nog goede speakers bouwen (Isophon).

Ik vond het wel een mooi beeld. Analoog heeft van het randje een wolkje gemaakt. Maar in de praktijk gaat het natuurlijk meer om het vakmanschap van de mensen achter de mixer dan of het eindprodukt analoog of digitaal is. Ik koop weleens vinyl en verbaas me over het gepruts aan de opnamekant. Maar ook als het een heruitgave is, dus van oorspronkelijke tapes, dan is er meestal mee geknoeid, hebben ze het ergens verprutst. De laatste ("Supersempfft", groepje uit Duitsland waarvan de lp's vroeger best goed klonken) klinkt nu bijvoorbeeld overstuurd. Maar in het algemeen vind ik wel dat je kunt zeggen, dat digitaal meer potentie heeft. Het geluid als op de cd van George Michael's "Older" is moeilijk op vinyl te persen, of het worden maximaal 2 nummer per kant. Maar als je van oudere muziek houdt, dan kun je die beter op vinyl hebben. Zoals men veelal de oude tapes digitaliseerd, ik vindt het woord "verprutst" beter passen. In Haarlem worden de digitale bestanden inderdaad wat gecomprimeerd voordat het op vinyl wordt geperst, om boven de ruisvloer uit te komen. Maar dan heb je nog maximaal 70 dB over. Meer dan genoeg als je een direct drive draaitafel hebt of een massa-loopwerk. En de meeste opnames zijn zo erg slecht, daar zat al nooit 70 dB in. In de dance- en R&B-achtige populaire muziek wordt vooral veel gebruik gemaakt van samples en daar zit ook geen dynamiek meer in. En de kosten: een goede draaitafel is echt erg duur en vergeet ook niet het element, dat ook nog eens slijt. Downloaden is veel goedkoper. Al met al hangt het een beetje van je muzieksmaak af. Hou je van jazz en soul, dan kun je bijna niet om de jaren 60-70 heen en heb je weinig aan de digitaal verprutste remasters. Hou je van de muziek van nu, dan zie ik niet in waarom je nog analoog zou gaan.

De importeur zal de winkel moeten betalen voor het geven van de gratis demonstraties. Want voor de importeur maakt het niks uit of het product via internet of bij de vakhandel wordt gekocht. Maar de importeur wil wel dat een potentiele klant in aanraking komt met de spullen. Zo kan KEF best een luisterruimte betalen in een Mediamarkt. Bose en B&O hebben ook al hun eigen hoekjes. De winkel wordt er niet objectiever op, want gaat nu nog beter zijn best doen om dergelijke producten aan de man te brengen, maar ja, die situatie is nu al niet anders. Als klant moet je gewoon eisen stellen bij zo'n winkel. "Ik wil merk a,b, en c horen en ik wil ze eerlijk met elkaar vergelijken, en probeer me geen B&O aan te smeren of veel te dure kabels".

Japanse merken konden vroeger wel serieus doen. Nu inderdaad niet meer: het was Sony die een Rockport kocht om muziek van vinyl te digitaliseren, waarvan geen tapes of te slechte tapes over waren gebleven. Sony gebruikt daarvoor natuurlijk niet hun eigen plastic usb-draaitafeltje.

Helaas heb ik nu geen auto, en de NS laat het weer eens afweten voor eenieder die vanuit het Westen naar het Zuiden wil. Nou ja dan maar niet...

Wellicht is het ook marketing: " kijk eens hoe goed ons blad is: door de veelheid en verscheidenheid aan bouwsels hebben we meer ervaring opgedaan dan een fabrikant als Wilson". Dat onrustige komt bij meer zelfbouwers voor. Steeds maar weer een compleet nieuwe box bouwen i.p.v. de bestaande fine-tunen of eens een ander wisselfilter ontwerpen om te horen wat het verschil is. Wat heilig is is het ontwerp, daar wordt zeer lang over nagedacht en alles moet kloppen op papier. Daarna moet het snel in elkaar worden gezet en er uitzien als een high-end box met dure afwerking. En dan is het af, vinden sommigen. Maar mijn mening is, dat het dan pas echt begint. Heel veel luisteren, wat bevalt wel en vooral: wat kan beter, en daaraan gaan werken. Het valt mij vaak op hoe goed een box kan klinken met hele gewone drivers, met een simpele textiel dome tweeter bijvoorbeeld. Als het geheel maar klopt en dat is nog niet eens zo gemakkelijk. Een goede fabrikant gaat meer de diepte in bij een bepaald model en zal elk extra schroefje moeten kunnen verantwoorden. En de box moet in verschillende akoestische situaties goed moeten klinken. De overschatting van de zelfbouwer zit 'm denk ik in het feit, dat zijn box beter "meet" en dus ook wel beter zal moeten klinken. In Gelsenkirchen op een zelfbouwbeurs vond ik bepaalde grote ontwerpen van de importeur met Tangband drivers in werkelijkheid helemaal niet bijzonder klinken, terwijl die ideale meetcijfers hebben. Er was ook een bedrijfje Pure Dynamics uit Oostenrijk met het tweewegje Keramix, waar ze veel tijd aan hadden besteed, die de sterren van de hemel speelde.

Leuk, ik ben benieuwd. Weet je trouwens, dat in duitsland het blad Klang und Ton de W/P's heeft nagebouwd? De units van vroegere versies zijn bekende standaard drivers op de zelfbouwmarkt (o.a. Dynaudio, Scan Speak en Focal). Ik heb ze eens gehoord en de bouwer zei me dat hij ze zelf beter vond klinken dan het origineel. Dus zover kun je komen met zelfbouw!

Maar Spido, een ernstige misstap kan het toch nooit zijn? Hans loopt niet langs de rand van het ravijn, doch probeert eens een nieuw pad uit i.p.v. altijd dezelfde route te kiezen. Ook jouw beste vriend Klaas is ooit zo begonnen, en ik ook. Het zelf bouwen van een luidspreker is een enorm leerproces en kan zelfs iemand van een kwaadaardige kabel en audio-voodoo sekte af helpen. Want als je zelf gaat bouwen, dan hoor je pas wat voor gigantisch deel de luidspreker voor z'n rekening neemt en dat bijvoorbeeld het beter afstemmen van een filter met slechts de wijziging van de waarde van 1 componentje een groter verschil maakt dan het wisselen van de oude NAD versterker voor de duurste Krell. Maar misschien neemt hans het wel wat te licht op door het vooral over de drivers te hebben en verder weinig details van het "plan" te noemen voor de opzet van het systeem. Drivers zijn er genoeg en met AT of Scan Speak kun je heel gemakkelijk vreselijk slechte boxen maken, net zo moeilijk of makkelijk als bijvoorbeeld met Visaton. Sterker nog, omdat Visaton het gratis programma Boxsim ter beschikking stelt met daarin alle Visaton drivers, denk ik dat de kans op een goed syteem vele malen groter is door Visaton te nemen en het programma te gebruiken, dan zomaar wat te vogelen met Scan Speaks e.d. Het gaat om het geheel, net wat je zegt, en niet om de losse drivers. maar ook dat is een leerproces waar een boxenbouwer doorheen moet. Tip voor Hans: maak je plan (d'appolito en gesloten kast) nog wat specifieker, waarom deze opstelling, waarom een grote gesloten kast, etc.

Oh ja die eerste is een Rockport, de referentiedraaitafel van Sony en leuk voor hele vermogende mensen. Er is een Amerikaan die deze Rockport heeft en tevens een oude Technics SP10MK3, een high end versie van de SP10mk2. Hij vindt ze ongeveer evengoed. En dan maakt Technics ook nog de sl1210. En de motor daarvan wordt gebruikt door andere merken. Maar ik vind bovenstaande voorbeelden erg mooi maar ook een beetje de uitzondering die de regel bevestigt.

Hmm, welk knopje zei je ?

In de nieuwste HVT staat een interview met een Japanner die bij Marantz de special editions mocht bedenken. Wat een geweldige marketing was dat. En het lijkt me ook een aardige man. Hij woont (nog?) in Nederland. Zo zegt hij eerlijk, dat Marantz vervorming toevoegt om het geluid wat aangenamer te maken, omdat opnames vaak te kil klinken. Ik heb daar eens over nagedacht en vind hem wel een punt hebben. De versterker is de plek om geluid aangenamer te maken. Ik heb ooit een een oude Marantz versterker gehad en die klonk zeer warm en aangenaam, maar had helaas versleten caps in de voeding, waardoor hij niet echt hard meer kon.

Zou Prefer nog bestaan? En welke merknamen vallen nog meer onder deze kabel? Voor de prijsbewuste audiofiel die ook mee wil doen met de kabel-mode zou het leuk zijn om de verschillende kabels met elkaar te vergelijken. Zie je een dure blingbling kabel, dan kijk je of in de pro-audio niet dezelfde kabel wordt verkocht voor een prijs die professionals ervoor willen uitgeven. Scheelt een factor x.

In elk geval hebben ze niet meer de kennis over directaangedreven systemen. In plaats van dit toe te geven, zeggen ze dat direct aangedreven niet goed is.

Inderdaad altijd leuk om er ook een low-fi produkt tussen te zetten.

Mag ik het omdraaien? Ik wou dat ik gemakkelijker kon ABX-en. Bijvoorbeeld heen en weer zou kunnen schakelen tussen verschillende filters, kantelpunten e.d. want dan kan ik mezelf steeds concentreren op 1 enkel punt, bijvoorbeeld de lage middentonen, of de diepte van een bepaald instrument. Anders moet je een geluids"beeld" opslaan in je geheugen, een half uurtje solderen, en weer dezelfde plaat draaien. Veel subtiele verschillen hoor je dan niet. Zo goed kun je niet vertrouwen op je geheugen.

Dat meen je niet, is dat stabiel?

Een draaitafel moet ook weer niet vrij zeven. Want de draaitafel is zelf ook een bron van trillingen en de motor zet continu wisselende krachten op het plateau en de rest. Ik kan me dus wel vinden in S@m: een extreem zwaar blok nemen en dat ontkoppelen. De draaitafel zweeft dan weliswaar t.o.v. de omgeving (boven bepaalde frequenties natuurlijk), maar is zo zwaar dat het niet meer van z'n stuk te brengen is.

Je bedoelt de verspringende baffle of het achter een hoorntje plaatsen van de domes, om de punten waar het geluid ontstaat op hetzelfde verticale vlak te krijgen? Dat kan nooit een patent zijn, dat is algemene kennis. Echter, je moet dit zien als een hulpmiddel voor de ontwerper die niet beschikt over een computer of gebonden is aan bepaalde drivers of wisselfiltercomponenten en er niet meer uitkomt en naar dit laatste redmiddel grijpt. Want een verspringende baffle doet vaak meer kwaad dan goed, door de opstaande randen in de buurt van de tweeter. En met de hoorntjes sluit je weer een ander compromis. Als je de luidsprekers vlak op de baffle monteert, dan verspringen de punten waar het geluid ontstaat. Het midden van de diepe conus van de woofer is nu eenmaal wat verder van de luisteraar af dan de dome van de tweeter. Dus dat geluid van de woofer gaat er wat langer over doen voordat het bij de luisteraar aankomt. Echter, dit kun je in je ontwerp meenemen. Je geeft de tweeter gewoon wat meer fasedraaiing, waardoor die dus wat meer vertraagt zodat bij de wisselfrequentie het geluid van woofer en tweeter tegelijkertijd aankomt bij de luisteraar. Buiten de wisselfrequentie kan dit uit de pas gaan lopen, maar de fase van een luidspreker zelf (en dus tijdvertraging) is nooit constant bij elke frequentie. Dus kies een andere frequentie, of een andere tweeter, waarvan het eigen faseverloop beter past in het ontwerp. En je hebt precies wat je wil: een vlakke baffle, plus: het geluid van alle luidsprekers komt rondom de wisselfrequentie tegelijk aan (is in fase) bij de luisteraar. By the way: off topic? De verspringende baffle is hartstikke vintage! :biggrin:

Het begrip fase is een niet op zichzelfstaand iets, zoals zoveel in de natuurkunde. Een luidspreker (driver) is een massa-veer systeem. De massa(traagheid) zorgt ervoor dat de uitslag bij hoge frequenties minder wordt. De massa kan dan de snel wisselende krachten erop niet meer snel genoeg volgen. Je ziet hier, dat er een fase- (tijd-) verschuiving ontstaat tussen kracht en beweging. Deze twee zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Sommige mensen zeggen ook, dat er energie wordt opgeslagen in de massa voor een klein moment. Neem de luidsprekerbox. Valt een driver af in het hoog, dan is daar onlosmakelijk een faseverschuiving aan verbonden. (Er zijn nog meer redenen waarom een luidspreker afvalt in het hoog -op de as gemeten-, zoals door de inductiviteit van de spreekspoel en door het wisselfilter, en ook deze zaken hebben een bijbehorende faseverschuiving). Nu het dilemma van de 6dB luidspreker: je wilt gaan wisselen tussen woofer en tweeter maar dat kan niet daar waar de woofer van zichzelf sterk afvalt, want dan heb je te maken met al een te grote faseverschuiving van de driver zelf (meer dan 90 graden). Dus: je moet wisselen daar waar de driver nog geen last heeft van natuurlijke afval. Wat is dan het probleem: interferentie tussen woofer en tweeter, want de woofer gaat nog even door in de hoge frequenties daar waar de tweeter al begint. Er is een groot overlappingsgebied waar woofer en tweeter samen de totale geluidsdruk opbouwen, bijvoorbeeld tussen 1 en 4 kHz. De interferentie is te voorkomen door de woofer en tweeter erg dicht bij elkaar te brengen, zoals in een coax syteem, en/of je wisselt bij een erg lage frequentie. Maar helaas ken ik nog geen dometweeter die al bij 500 Hz inzetbaar is. Wil je interferentie beperken tot smalle frequentiebandjes en ruimtelijk gezien op kleine hoeken buiten de afstraal-as van de luidspreker, dan zullen je drivers steil moeten afvallen. Hoe dat gebeurt, massa traagheid, spreekspoel inductiviteit, hoge orde wisselfilter, maakt niet uit. De keuze is aan de ontwerper van de luidspreker. Wat D'Appolito doet (wol noemt het Dapo), is kijken naar de steilheid van de grafiek (waar de grafiek afvalt, driver plus filter). Is dat 18 dB per oktaaf, dan komt dat overeen met een fasedraaiing van 270 graden op de wisselfrequentie. Die draaiing is dan veroorzaakt door de luidspreker plus wisselfilter. Zet de tweeter tussen twee woofers, liefst zo dicht mogelijk tegen elkaar en wissel bij zo laag mogelijke frequentie om zoveel mogelijk interferentie te voorkomen. Die interferentie is er toch, maar door de symmetrische opstelling is die boven en onder de luisteras gelijk aan elkaar. Voorbeeld: je wisselt bij 2 kHz, je hebt sterke uitdoving bij 1,5 kHz tussen 15 en 25 graden boven de luisteras (nooit staand naar een Dapo luisteren dus), dan zie je dezelfde uitdoving op 15-25 graden onder de luisteras. Symmetrische afstraling dus in het verticale vlak.

Leuke website heb je gevonden Spido. De foto's zijn om te smullen. http://www.audio-extasa.eu/imagemagic.php?img=images/Marantz%20ST-8%20FM%20Tuner%200c.jpg&w=1000&h=660&page=popup

Wil je wel even oppassen hier? Niet zomaar zulke heftige uitspraken doen, hoor! De realiteit is hard en niet voor ieders oren bestemd. Er zitten hier ook handelaren of mensen met bepaalde belangen te forummen. Die moeten hun versterkers ergens kwijt! En wel graag voor onze duizendjes, ja? Maar een ieder die eens de soldeerbout ter hand neemt vraagt zich logischerwijs zulke zaken af. Wat heeft een bepaalde extreem lage dempingsfactor in een versterker voor zin met een spoel in je speaker, die in commerciele modellen gemakkelijk tegen de 1 Ohm weerstand kan hebben (en een vervorming van 1%)? En wat heeft dure luidsprekerkabel dan nog voor nut als binnenin die speaker deze voor het overgrote deel van de totale lengte wordt voortgezet door een opgerold dun koperdraadje (te weten diezelfde spoel)! Mensen geven hun geld dikwijls uit aan de verkeerde zaken. En daar is een hele (high-end) industrie op gebouwd, die uiteindelijk zichzelf de nek om zal draaien, zoals meestal gebeurt met zaken die gedeeltelijk op leugens zijn gebaseerd. Had ik de bankensector al genoemd? Heb gisteren bij mijn speakers het gebied tussen 4 en 8 Khz. wat getemperd door de seriecondensator voor mijn tweeter te veranderen van 3,3 naar 2,7 uF. De 3,3 uF is een edel type, de 2,7 is een goedkoop dingetje speciaal voor deze test opstelling. Het meest interessante: ineens heb ik er een hoop diepte bij! En het laag lijkt ook meer aanwezig. Weer wat psycho-akoestiek bijgeleerd, en ook dat het echt niet de dure condensator is die de klank bepaalt, maar meer het ontwerp van de box.

Of de bijbehorende Vincent voorversterker ergens tweedehands kopen? Die Usher eindbakken zien er ook wel goed uit zeg! uiterlijk zeker in de lijn van Threshold. Maar kwa prijs een stuk betaalbaarder. Men zegt alleen, dat er express een smaakje aan het geluid toe is gevoegd om het als een buizenversterker te laten klinken. Ik weet niet of dat ieders smaak is.

OK, bedankt voor de info, dan heb ik dat ergens verkeerd gelezen. Ik dacht dat de ruststroom de helft van de maximale was in klasse A. Dan is mijn Threshold dus ook geen 100% klasse A, terwijl het er wel op staat. Maar goed, ik gebruik toch zelden de laatste watten.