Werner

Goldring 1042, AT-440ML, AT-OC9ML, en Shure V15. Maar waarom zou je zo iets willen, in een goedkoop element dan nog??? Maakt het element oneindig veel kritischer qua afregeling. Zolang er fenomenale elementen zijn met een elliptische naald (EMT, Allaerts MC1b), of zelfs een ronde naald (DL-103, SPU), lijkt het me dubieus een al te hoge prioriteit aan een FL naald te geven! Vooral in de lagere prijsklasse, waar de fabrikant hoedanook niet de vereiste nauwkeurigheden kan opbrengen.

Het vertikale armlager staat loodrecht op de armbuis. Het moet eigenlijk loodrecht op de naald staan, anders verloopt de relatie tussen groef en element foutief bij het afspelen van golvende platen. Hoewel er verschillende fabrikanten dit doen, zelfs SME in de 3009- en M-reeksen, is het gewoon fout en slordig. Het maakt de arm meestal wel wat goedkoper om te maken, maar veel kan dit niet zijn.

Henk, gewoon Philip Mathews even bellen? Hij is wel niet zo technisch, maar vermits hij de 'P' in MP was ...

STOP PRESS Ik zou alleszins nog een of twee maanden wachten en zien waarmee The Funk Firm op de proppen komt. TFF is de nieuwe firma van Arthut Koubesserian (*), en de opvolger van Pink Triangle. In eerste instantie gaan ze zich concentreren op budgetplatenspelers van het genre plintje-lagertje-armpje, maar als zoiets van Koubesserian komt kan het alleen maar interessant worden, in tegenstelling tot wat de Duitse brigade ervan bakt. En dan maar hopen dat TFF financieel stabiel genoeg is om een jaar of tien mee te draaien. (* Duidelijk een tikfoutje, het is Arthur, maar toen ik het zag staan vond ik Arthut wel grappig.)

In 32 bit mode dithert Audition standaard na elke bewerking, en dit op het niveau van LSB24 als ik met niet vergis. Als je dan een paar bewerkingen achter elkaar uitvoert komt het gras al snel tot LSB20. Bedoel je dit? Je kunt het ook gewoon uitschakelen. Ergens diep in setup.

Dat is precies wat ik van plan ben/was, maar dan moet ik er wel de tijd voor vinden en eerst een stapel projecten van hogere prioriteit afhandelen. En een testplaat vinden met een behoorlijke frequentiezwaai... Een probleem met THD meting is overigens dat het vervormingsresultaat in een pakket zoals SpetcraLab op een vreemde en onvoorspelbare wijze afhangt van de FFT-lengte.

Weet hij het niet? Ik weet anders wel van Toms creaties die verantwoordelijk waren voor vernielde elementen omdat de netspanning even wegviel. Dat was in de Michell ISO tijd. En vermits de huidige Groove reeks niets meer of minder is dan een ISO (zelfde printplaten) met andere opamps en andere regelaars ...

Het helpt natuurlijk als we weten welke platenspeler er op zijn plaats gezet moet worden.

Henk, AT-F5, niet AT-OC5. De F5 zien we niet dikwijls. Eertijds de budgetslieveling van de flat-earth pers... Om nog maar te zwijgen van de Stilton F5. -- Snarf, Grado is MI, strikt gezien niet MM. En de Statement-reeks heeft de lage uitgangsspanning van een MC, geen verwisselbare naald, en kan (met wat geluk en wind in de rug) belast worden met 100 Ohm. Afgezien daarvan hebben ze nog wel de voor MM zo typische piek boven 10kHz, en de Grado-klassieke ondergedempte naaldophanging :-(

Bestaat. Bestaat al lang. Is duur, maar vergeleken de obscene prijzen gevraagd voor SpJs, VPI HRXen, de top-Clearaudio, ... is het goedkoop. Ik heb een CD-R met opnames van dit ding. Klinkt niet slecht. Neutraal, beleefd. Wie meer dan 10000 euro wil investeren in een platenspeler moet de ELP ook eens gaan beluisteren. Voor zover ik weet is er een eigenaar-demonstrator in Antwerpen.

http://www.adobe.com/products/tryadobe/main.jsp#product=92 Demo loopt 30 dagen.

Over 10-15 seconden, en de artefacten zijn onafhankelijk van welk segment in de golfvorm ik kies voor uitmiddeling. Overstappen naar een andere plaat zal opheldering geven.

Je kunt het. PC, geluidkaart, testplaat, de demoversie van Adobe Audition, en wat kennis over spectraalanalyse om de software zover te krijgen dat de laagfrequentmetingen (die je in bovenstaande grafieken NIET ziet, want de files liggen thuis) nauwkeurig genoeg worden om zinvol te zijn. Ik gebruik HFN001. Met betere testplaten (de HFN is droevig) zou e.e.a. nog mooier moeten worden. De Denon DL-103 is gespecifieerd op 5 cu ... bij 100 Hz. Op basis hiervan raden heler volkstammen ten sterkste af de 103 te gebruiken in normale moderne armen zoals Rega en SME, nee, voor de 103 moet je een dinosaurus hebben zoals een FR64S. Tot ik een 103 in een Rega hing en hoorde dat dat helemaal niet mis klonk. -- Tussen haakjes: de Technics EPC270 was een MM uit 1980. 6.5 gram. Ga maar na wat voor compliantie dat moet zijn om op 14Hz uit te komen in die arm. Het ding heeft wel een merkloze vervangnaald. Ik neem nu aan dat die goedkope naalden een willekeurig rubber gebruiken in de ophanging, waardoor het element helemaal niet meer aan de specs voldoet. -- Met de Jan Allaerts in de SME IV meet ik 41dB scheiding bij 1kHz, maar evenzeer met vieze pieken en dips. Ik denk wel dat ik daarmee dicht bij de limieten van die testplaat zit.

Purper EPC270 in Technics SL-D2, rood DL-103 in Technics SL-D2. Jammer dat ik de LF grafieken niet bij heb, want daarop kun je mooi zien dat het Technics element resoneert bij 14 Hz, en de Denon bij 10 Hz. Juist ja: de DL-103 in een 12g arm, en nog maar 10 Hz ... Nu we toch bezig zijn ... Kanaalscheiding van de EPC270. 16dB bij 1kHz. Kanaalscheiding van de DL-103. 35dB bij 1 kHz. De scherpe pieken en dips in de onderste curve moeten resonanties in element en armbuis zijn.

Ik heb ze tegenwoordig af en toe in mijn handen, de EMTs zoals ze nu geleverd worden. Al is het maar omdat ik regelmatig bij iemand kom die ze inbouwbaar maakt.

Nee, bij een gemodde niet. Maar wel bij de EMT zoals je hem van de fabrikant geleverd krijgt. Het modificeren bestaat hem net in het opbouwen van een bovenstructuur. Of weet jij ergens volledig draaiklare EMTs voor 500,-?

Uiteraard doet hij dat. Binnen de limieten van het mogelijke, opgelegd door armstijfheid en massa. Die limieten zijn erg beperkend, en zowat elke arm heeft min of meer serieuze opbreekverschijnselen. Maar daar gaat het hier eigenlijk niet om. De armbuis zit vol geluid, van het element, en we willen dat geluid zo snel mogelijk kwijt. Anders blijft het heen en weer gaan tussen lagers en naald. Als het geluid al weg geraakt uit de arm en in de armbasis, dan moet het daar gedempt worden. Bij een arm zoals de SME, gemonteerd op een metalen bord, gaat het om een enorme hoeveelheid geluid. Logisch, bij een op aluminium gemonteerde SME is de transmissie van lagers naar bord het grootst, en de armbuis is wel super-stijf, maar niet bijzonder goed gedempt. Hiermee wil ik niet zeggen dat een dood armbord altijd beter klinkt. Het frustrerende aan platenspelers is dat een verbetering in een domein mogelijk een boel ellende in een ander domein blootlegt, en dan ben je slechter af dan voorheen. Als je de juiste dingen maar fout doet kun je nog een redelijk resultaat krijgen, zie LP12

Het is een standaard EMT zonder cocon, waar iemand met een vaste hand vier uitgangsdraden aan heeft gesoldeerd. Wat je niet ziet op de foto is dat de magneet er aan de bovenkant uitsteekt. Zo is die niet te monteren in de meeste armen, er is nog werk aan, en de meeste welwillende hobbyisten slopen het element daarbij. Afgezien daarvan is het een fantastisch element, ook aan 1000 euro. Gaat heel goed in RB300, Michell TecnoArm, ... Bijgevoegd een foto van een naakte SPU die dezelfde magneetopbouw heeft aan de bovenkant. Zo zie je wat het probleem is met de EMT. http://www.ortofon.dk/pics/SPU_ROYAL_N.JPG

Dat is helemaal niet waar. Meet het maar eens na met een element of accelerometer tegen de armbasis, subchassis, en andere plekken gedrukt. Het element stuurt, jammer genoeg, het geluid recht de armbuis in. Van dan af is het een probleem van structurele acoustiek, waarbij de structuur tamelijk complex is. Het geluid gaat eerst door de armbuis. Die is relatief ongedempt omdat ze licht moet zijn. Dan komt het aan de armlagers. Een deel reflecteert en gaat terug naar het element., een ander deel gaat door de lagers in de armvoet. Aan de grens met het armbord hetzelfde. Armbord naar chassis, weer hetzelfde. En zo voort tot in het platenspelerlager. Aan elke overgang worden de reflectie- en transmissiecoefficienten bepaald door de acoustische impedanties van de gebruikte materialen (de gemiddelde geluidssnelheid in een vaste stof is 3000m/s; de golflengte van 1000 Hz is dan een 3 cm, dat wil zeggen dat voor frekwenties vanaf 100-200Hz en structuren groter dan een centimeter transmissielijn- en golftheorie opgaan). De eerste plek waar je dit op esthetisch verantwoorde manier kunt dempen is het armbord. Neem een bord waarop je de arm schroeft, en demp dat bord dan met een tweede rigide bord dat vrijhangend met een dunne laag visco-elastisch materiaal aan het eerste bord hangt.

De HO Denons geven 1.6mV aan 5cm/s. Dit is aan de erg lage kant voor een high-output MC, en combineert slecht met de MM-ingang van een NAD die typisch al een wat te lage versterking heeft. Idealiter wil je daar een 3-4mV. Maar als de MC10 nu bevalt dan lijkt een Ortofon Nr.2 geen slechte keuze.

Als je een PC met redelijke geluidskaart in de buurt van de platenspeler(s) kunt brengen probeer het dan eerst daar eens mee. Naar mijn ervaring begin je op een scoop met sinustonen de vervorming door slechte sporing pas te zien als het al erg mis gaat, terwijl het de bedoeling is de vervorming te minimaliseren en te egaliseren voor beide kanalen en bij meer normale modulatieniveaus. We spreken hier van totale harmonische vervorming van de orde 0.5-1%. Dat zie je niet op een scoop, maar wel op een PC met spectraalanalysesoftware. Als je aan de verticale naaldhoek prutst terwijl er een groef met verticale modulatie speelt zie je de vervorming ook veranderen. Met een langzame frequentiesweep op redelijk niveau moet het mogelijk zijn armbuisresonanties op te sporen. Jammer genoeg is de sweep op HFN002 waardeloos. Hij is veel te kort, niet eens vlak, en bij 250Hz en 2.5kHz gebeuren er vreemde dingen. Ik heb Len Gregory om uitleg gevraagd, maar wacht nog op het antwoord. Misschien is de Cardas sweep beter? Eigenlijk zouden ze die oude CBS en JVC testplaten weer moeten uitbrengen. Element/armresonantie meet ik met roze ruis. Na wat gepruts heb ik dan het hele frequentiegedrag tussen 1Hz en 100Hz: de resonantie, de Q, ... Jammer genoeg zijn de ruisbandjes op de HFN-platen ook weer veel te kort om door middel van uitmiddeling een nauwkeurige curve te maken tot 20kHz. Nu heb ik altijd een onzekerheid van 3dB of zo. Wat nog genoeg is om te zien dat een Jan Allaerts kaarsrecht is, en een Grado Statement Pt hele vreemde dingen doet boven 10kHz. Koop dan nog een gepaste accelerometer en je kunt overal in de structuur van de platenspeler gaan meten. Of gebruik een afgedankt element hiervoor.

Ja en nee. De positie van de bevestigingsgaten is identiek voor alle SME armen (behalve de 10, uiteraard). Maar omdat de SME 309/310/312, IV, en V een grotere onderbouw hebben, die dan nog eens horizontaal verschoven kan worden, hebben deze modernere armen een groter gat in het midden van het armbord nodig dan de oudere 3009/3012 armen. Dus: op een bord dat geschikt is voor een V kun je een 3009 monteren, maar andersom lukt niet noodzakelijk.

Heerlijk. Waarschijnlijk dezelfde Richard Burwen die het basisontwerp leverde voor Cello's Palette equalizer.

Ik denk dat we een verschillende definitie van compromisloos hanteren. Misschien omdat ik John Michell en Jonathan Carr tot mijn mentors mag rekenen? Ik heb een SME IV. Het is een compromis. In meerdere opzichten. En ja, die armbuis buigt en resoneert. Uiteraard doet ze dat. Zelfs Alastair moet buigen voor de natuurwetten. Hoe miniem die buiging ook is. Dus kom even niet aan met een TP16II wanneer we het over 'compromisloos' hebben.

O ja? Laat mij dan eens een compromisloze combinatie zien, met bewijs dat alle problemen inderdaad verdwenen zijn.