thingman

Ja Hans, daarin heb je nou helemaal gelijk... Het is niet anders. De fancy jasjes liggen veilig op zolder ingepakt. Mochten de luidsprekers ooit nog eens verkocht worden, dan zijn de jasjes nog altijd even mooi! Ik ben blij dat je me wilt wijzen op potenti

Ja die schommelstoel h

Zo ver gaat het niet, echt niet! Het is enkel een onzichtbare opstelling, meer is het niet... Zij-van-WAF weet alles van beeldende en beeldige vorming, van stofjes en stofferingen, van het schilderen van miniscule randjes uit de vrije hand en ze kent kleurtjes zoals een professional. Vorm en functie zullen vast mooi samengaan, maar smaak en schoonheid zijn altijd in het oog van de waarnemer... Ik heb in dit project een simpel standpunt ingenomen Stef: als het lukt om de akoestiek doordacht in orde te krijgen met huis-tuin-en-keukenmiddelen, dan zal ik het niet nalaten. Zoiets lukt vast aardig voor midden en hoog, althans, in onze nogal gestoffeerde situatie, maar als er onverhoopt een laagprobleem zal zijn, gaat dat stuk niet lukken...

Logisch... Invulling van de details moest op dit punt voor mij ook nog komen. Ik hoop dat ik het basisidee alvast duidelijk heb kunnen maken... Dat is mooi, want ik heb een compleet verslag van A tot Z. Ben nog met geluidsdrukmetingen in de weer en met finesses die deze herfstvakantie hun beslag gaan krijgen, maar er zijn denk ik zo'n 150 foto's.

Na ruim 14 jaar met wisselend genoegen muziek te hebben beluisterd in speciaal daarvoor ingerichte ruimtes in huis -- van een kleine slaapkamer tot een flinke zolder -- is het tij zodanig gekeerd dat luisteren in een normale woonkamer weer een re

Blij dat je eens open kaart speelt en vertelt wat je nu werkelijk dwarszit...

Ik ken een ex-meubelmakert die de kopse kanten van zijn diffuserpanelen met witte houtlijm insmeerde. Niks subtiele grondverfjes van tientjes per liter die oneindig het hout in worden gezogen! Gewoon een emmer witte houtlijm kopen en smeren maar. Als het uitgehard is opschuren en voila, een prachtige grondlaag waardoor de definitieve verflaag niet meer in het kopse MDF zal trekken. De vlakke delen natuurlijk wel

Dat klopt allemaal in zekere zin wel. Het primaire doel van een diffuserpaneel is evenwel om klankneutraal te zijn. Dat betekent dus dat de breedbandige absorptie ervan zo minimaal mogelijk dient te zijn, zodat 100% van het geluid wordt gereflecteerd. In de praktijk is dat niet helemaal mogelijk, maar met MDF kom je er behoorlijk dicht bij. Een betonnen of stenen diffuser zou nog beter zijn; MDF aflakken met Glitsa zou de absorptie ook terugdringen. Gebruik van een hardere houtsoort zou ook helpen, maar wordt al gauw veel te kostbaar. Verder komt de klankneutraliteit beter tot stand als je de schotjes en segmenten van het diffuserpaneel over de gehele lengte verlijmd en schroeft om de lijmverbinding te klemmen. Er mogen geen kieren open staan tussen de segmenten (absorptie van het hoog) en de verbindingen mogen uiteraard ook niet rammelen, maar dat laatste is niet zo moeilijk te realiseren als je ze verlijmd... De keuze om breedte- of hoogtediffusie toe te passen is meestal een voor de hand liggende, maar soms loont het wel om ermee te experimenteren. Daarom ben ik dat afgelopen week ook weer eens gaan doen in deze nieuwe luistersituatie. Het lijkt erop dat een mengvorm van beide de meeste zin heeft: het middendeel dieptediffusie (segmenten in de breedte dus) en de buitenranden breedtediffusie (segmenten in de lengterichting van de kamer).

Ja, dat verschil is er. De nadruk kan zo op diffusie in de breedte of op diffusie in de diepte liggen. Toevallig van de week druk mee bezig...

Tegenover het apogeum staat het perigeum. De persoon die het vanaf 2000 op zich nam om vervangingsmembranen voor de Apogees te gaan maken heeft ook het luidsprekerontwerp van stal gehaald en in de markt gezet onder de naam "Perigee". Iets andere prijsklasse....

Volgens de archieven van de Apogee user's group is er geen verband tussen beide merken, behalve de overeenkomst van de naam, Bart.

Nee, je weet het inderdaad niet, maar wat ik wel weet is dat ik in de woonkamer niet zo'n geluid kan neerzetten als op de zolder. Ook weet ik dat dit in een betere woonsituatie weleens omgekeerd zou kunnen zijn. Het geluid in de woonkamer is over het algemeen belabberder dan in ruimte die qua nagalmtijd een beetje in orde is; het kan zijn dat jouw woonkamer akoestisch in orde is, maar dan ben je de gelukkige uitzondering op een regel. Mijn opmerking betrof dan ook niet de geluidskwaliteit zelf, maar de sociale en praktische aspecten die met de keuze voor een dedicated ruimte samenhangen versus de keuze voor vrijer luisteren in een woonruimte. Men is het er over het algemeen wel over eens dat geluid in een dedicated ruimte beter tot zijn recht komt en daarvoor hoef je enkel maar een dedicated muziekruimte te bezoeken. Het zou evenwel kunnen zijn dat degeen die verkiest om in de woonruimte te luisteren ook het compromis meer accepteert en dus de lat wat minder hoog legt als degeen die een dedicated ruimte verkiest.

Thanks! 't Is een beetje in lijn met de latere studio-grands, waarin eindelijk ook de eindafwerking meer gelijke tred hield met de sonische prestaties... Maar voor je Centaurs hoef je in elk geval niet echt voor restauratie te vrezen. Noch qua kosten, noch qua technische complexiteit. Twee mrtw's zijn prima te vervangen in een middagje tijd!~ Op zich heb ik geen echt probleem met het one-man-show aspect, maar meer met het gegeven dat het niet in de woonruimte ge

Je bent altijd welkom natuurlijk... 't Is allemaal wel okee zoals het nu klinkt, vind ik. Ben er erg tevreden mee. Maar misschien komt er nog eens een dag dat ik het spul kan opstellen in een mooie woonkamer. Een dedicated muziekruimte heeft best veel voordelen, maar ik loop af en toe toch ook tegen de nadelen aan...

De SF heb ik een week of twee uitgebreid kunnen beluisteren. De menselijke psychologie werkt zodanig dat je allereerst alle moois hoort -- ik noem het altijd "de euforie van het nieuwe". Daarna komt, in mindere of meerdere mate, een soort keerzijde boven drijven. Bij de SF was die keerzijde een soort artificieel karaktertrekje dat juist in het middengebied -- stemmen ook -- tot uiting kwam. Ik was aanvankelijk (en ben nog steeds) heel gecharmeerd van de fabelachtige dynamiek en ruimtelijke grootsheid van die SF en wilde dat middengebied tijd geven. Ik moest immers ook nog de Ap's inspelen en hield er rekening mee dat het artifici

Dank voor het compliment, Spido. Wat betreft het naklinken: ze doen het niet hoorbaar in elk geval, anders zou ik ze al hebben weggehaald natuurlijk. Het 'afsnoepen' is precies wat ik bedoel. Als ze dat doen, dan zullen ze door de meest overheersende frequenties in de ruimte ook het meest worden aangesproken en zodoende ook van die meest overheersende tonen het meeste afsnoepen. Immers, het zijn dan resonantors met een enorm 'bereik'. Als de klankrijkdom van de schaal omgekeerd evenredig is aan zijn "afsnoepvermogen" zal ie dus in een groot bereik snoepen. Dat is althans mijn hypothese, die ik tracht op waarheid te controleren op een speelse manier en met geen ander doel dan om te leren en te leren begrijpen. Toine. De vv weegt tussen 9 en 10 kilo. Ik zal goed in de gaten houden of de spoelen groen gaan uitslaan. Als dat het geval is heb ik dikke pech; dan zal ik mijn wonden likken en nieuwe gaan kopen. Er zijn ergere dingen... Bedankt!

Uhhhm.... ja! Anders was het pas een zinloze investering Dan zou ik denk ik eerder nog een nieuwe spoel van gelijke waarde aanschaffen. Maar de kit zit diep hoor!

Het betekent alleen absorptie als het energie aan de ruimte onttrekt en geen energie afgeeft. Als je klankschalen als absorbers wilt inzetten zul je dus hun resonantie moeten dempen. In feite net zoals een bass panell absorber werkt. De plaat wordt in trilling gebracht door geluid, vervolgens wordt de trilling gedempt door het vlak achter de plaat liggende dempingsmateriaal. Wel... dat is nu net het experiment, want ik begrijp weliswaar wat je wil zeggen hiermee, maar geloof dat het niet alles is wat erover te zeggen is. Voordat een klankschaal klinkt op een manier die je daadwerkelijk hoort is er heel veel energie ingestopt. En zelfs als ie op een hoorbare manier aangesproken wordt door trillingen uit de omringende omgeving (dus niet door feitelijk aangeslagen te worden), is dat veel en veel zachter dan het geluid zelf dat hem aanspreekt via de lucht. Ofwel: er kan zeer veel energie in de klankschaal worden opgenomen voordat ie hoorbaar gaat klinken en zelfs dan zal dat nog niet hoorbaar zijn door de muziek heen -- dat waar het werkelijk om gaat, de muziek, zal er voor zover ik nu kan waarnemen geen hinder van ondervinden. Nogmaals, om merkwaardige ontsporing van een discussie te voorkomen: ik spreek over experimentele onderzoekingen hier. Niet over feitelijke vaststellingen. Ik probeer niks te bewijzen of te stellen, maar slechts te achterhalen en te onderzoeken. Het gaat ook niet primair om al te lage frequenties -- niet onder 200Hz. Niet om bass-trapping dus. Zou het principe dat ik tracht te onderzoeken echter opgaan voor midden en hoog, dan zal het ook voor midlaag en laag opgaan al vergt dat dan natuurlijk een groter 'lichaam' dat resoneert. En grote klankschalen zijn vrij kostbaar, dus waarom niet experimenteren met kleinere... Samengevat is het belangrijkste dit: een klankschaal die via de lucht wordt aangesproken zal vele dB's zachter klinken dan het in de ruimte opgewekte geluid uit de geluidsbron en als zondanig geen storend element vormen. Niettemin zal er heel veel overtollige akoestische energie nodig zijn om een klankschaal zelfs maar zachtjes te laten klinken via luchttrillingen alleen. Die overtollige akoestische energie verdwijnt dus uit de ruimte -- blijft niet 'rondwaren'. Ik geloof dat dit waarneembaar is. Nu nog de wetmatigheden zoeken...

Okee voor het laatste. Wat doet siliconenkit trouwens precies met die spoelen? Vibrapods; je zou ze eens mee kunnen nemen als je hierheen zou komen, toch?

De kelkjes (klankschalen) zijn een experiment met een onderliggende werkhypothese. Ik wil weten of resonantie twee kanten op werkt. De klankrijkom van een klankschaal is resonantie, dat spreekt vanzelf. Maar als iets met een dergelijke klankrijkdom door externe geluidstrilling in resonantie kan worden gebracht betekent dit dus 'absorptie'... Verder doe ik het zwijgen ertoe; ik ken het werkprincipe van die kleine klankschaaltjes die nogal kostbaar zijn, maar qua werkgebied te beperkt lijken. Het zou een upgrade voor de Stage kunnen zijn om de filterspoelen in kit te verpakken om eigenresonantie te voorkomen. Dit los van het feit of je ze wel of niet extern zou plaatsen. Extern plaatsen kan volgens mij zeker zin hebben omdat het niet verkeerd is als filtercomponenten zoveel mogelijk ontkoppeld van de luidsprekers kunnen zijn. Dat is ook wat fabrikanten weleens doen; ingieten in hars, onderbrengen in een ruimte los van de klankruimte van de woofer... Of extern, inderdaad. Het zal in elk geval niet nadelig zijn, vermoed ik zo. Voor mijn gevoel werken dempers (Sorbothane) beter met een buizen voorversterker dan cones of masterbase. Ik heb al wat geprobeerd met cones versus sorbothane en ben, net als bij de AR voortrap, weer teruggevallen op Sorbothane.

Dank... het werk aan het woofermembraan is vooral door Henk van der Hoeven gedaan. Die is als het goed is intussen ook zelf bezig een puike akoestiek in zijn woonkamer te realiseren... En z'n broer Ton is handig met hout en verf. Dat was ook niet mijn eigen werk, bedoel ik eigenlijk... Het fotowerk, ja, dat lukt me nog wel zelf! Ik kon 8x een RPG diffractal bemachtigen. Daarom heb ik de diffuserconfiguratie veranderd en de diffractals op de eerste rang gezet (voor- en achterwand). Verder staan de luidsprekers meer naar voren, zodat er ook achter de speakers ruimte is voor vloerdiffusie. Dat was een zinvol experiment; het mag blijven. Ik heb niets berekend -- dat is bij diffusie niet zo aan de orde. In principe geldt: hoe groter het werkgebied, hoe meer diffusie gehoormatig als zinvol wordt gehoord. Wel is het zo dat ik m'n nagalmtijd in midden en hoog iets langer wil hebben. Door diffusers op de vloer te leggen verdwijnt een navenant oppervlak aan tapijt en dat levert een merkbaar langere nagalmtijd op, aangezien de panelen veel minder absorberen dan tapijt. Ik zou ook laminaat kunnen gaan leggen, maar dat is alleen maar vlak -- de vloerdiffusers hebben daadwerkelijk een actieve en wat mij betreft onmisbare rol in deze ruimte, die zoals jij weet veel kleiner is dan op de foto's zo op het eerste gezicht lijkt... Het is goed experimenteren met diffusers, tenminste, zolang je ze op de vloer legt. In feite is dat even goed als tegen de schuine wanden. Klopt, jouw hangende panelen zullen evenmin een boven- en onderplaatje hebben, zoals afgesproken... Het verschil met de oude membranen is inderdaad vrij groot. Niet zozeer qua karakter, maar wel qua 'schoonheid'. Afwezigheid van het scala aan mechanische bijgeluiden (the buzz), zoals beschreven in het eerste bericht van dit topic, legt laagjes microdetail bloot die eerder toch ten onder gingen. Dat was het allereerste wat me opviel. Daardoor lijkt het tegelijk ook dynamischer te zijn, hetgeen wel logisch is. Verder is het laag krachtiger en homogener geworden, nu het onderste oktaaf niet meer zo op hol slaat. Ik loop wellicht nog tegen de fundamentele resonantie van de kamerlengte aan (32Hz), maar het is nu eigenlijk pas het moment om daar, indien nodig, nog iets mee te gaan doen. Uiteraard is de nieuwe vv een echte upgrade en het aandeel van dat component vlak ik niet uit. Dat komt vooral tot uiting in een natuurlijker geluid -- ik geloof niet dat de nieuwe membranen daarvoor verantwoordelijk zijn. Ook bleek de VTL dynamischer te zijn dan de AR, zo bleek al bij W&W in de luisterruimte. Het ruimtebeeld en het omhullend vermogen van de muziek is gegroeid en ook dat is niet het gevolg van de nieuwe membranen zelf, maar van de fractale diffusers voor en achter. Die hebben een werkgebied dat bijna heel het audiospectrum omvat, volgens RPG: 400-20000Hz. Dat hoor ik; ik hoorde dat al toen er nog het kleine paartje MC speakers stond. Fijne dagen! Toine.

Wel... als ik zit te luisteren zie ik dit: In combinatie met het gedempte kunstlicht (daglicht is afgeschermd) vind ik zelf de blik op QRD's wel rustig. Zoals ik al schreef luister in het bijna-donker. Toen eerder de gele skylines op de voorwand hingen was het onrustiger, inderdaad. Die heb ik nu met opzet achter en opzij van de luidterplaats in gebruik, dan zie ik ze niet. Ik denk (hoor ook van anderen) dat het uitzicht niet zo onrustig is als de foto doet vermoeden, maar het is uiteraard een zaak van smaak... Hmmm, ja... de segmentori

Nu de restauratie van m'n Apogee Duetta Signatures (D-sigs) voltooid en muziek luisteren weer een feest is, een topicje met veel foto's en (vooralsnog) zo min mogelijk tekst. De setup die in onderstaande foto te zien is toont hoe het voor de restauratie was. De zolder is, voor alle duidelijkheid, een dedicated muziekruimte. De Krell KSA-50 eindversterker, mooi klinkend maar tekortschietend in vermogen, is anderhalf jaar geleden vervangen door een Usher R-1.5 die wel over genoeg vermogen beschikt en ook over wat meer kracht en frisheid. De Audio Research voorversterker (buizen) is begin deze maand vervangen door een nieuwe VTL 2.5, eveneens een buizen-lijnversterker. Als geluidsbron dient nog altijd de in 2003 nieuw in Singapore gekochte SA-1 van Marantz. De laatste paar weken stond deze hardware opgesteld zoals hieronder: De cd-speler vlak voor de voeten beviel niet helemaal goed en het bleek beter wanneer de kortere interlink (1m) tussen cd en vv gebruikt kan worden en de langere (3m) tussen vv en ev. Deze laatste blijft wel tussen de luidsprekers staan. Afgelopen week, toen ik de set weer opnieuw heb opgebouwd, is de hardware aan de linkerkant komen te staan: Mijn ruimte heeft schuine zijwanden en een haakse voor- en achterwand. Deze laatste twee zijn grotendeels voorzien van fractale diffusers (RPG diffractals 5 op de voorwand en 3 op de achterwand). De schuine zijwanden hebben twee akoestische nadelen: ten eerste drukken ze het geluidsbeeld naar beneden -- het podium staat wat lager dan de bedoeling is en ten tweede willen ze op grond van de driehoekige vorm het geluidsbeeld in het midden concentreren. Om aan deze nadelen enigszins tegemoet te komen heb ik aardig wat vloerdiffusers voor en achter de luidsprekers op de grond liggen. Dat helpt een hoop, maar het nadeel zal zomaar niet volledig verdwijnen -- het is een compromis dat onvermijdelijk is, omdat het met de vorm van de ruimte samenhangt. Niettemin is de ruimte de beste optie in dit huis om muziek zo goed mogelijk weer te geven; er is geen andere keus. Nu alles achter de rug is, behalve een verfijning van de huidige meer intu