Bezoek aan Klaas, dinsdag 29 april 2025
De set van Klaas had ik al eens kunnen beluisteren, maar nu kwam het er eindelijk van om er eens goed voor te gaan zitten. De redenen om het nu te doen waren zéker aanwezig: Klaas heeft zijn kamer akoestisch fors aangepakt en er staan nu een Ampearl Phono Pre en een Phasemotion SUT in de set te spelen.
De akoestiek heeft hij heel goed in balans gebracht. Met houten panelen met vulling en een oppervlak van rond de 8 m2 áchter de set. Op een zijmuur zit dan ook nog 2,5 m2. Tegen de verwarming rechts naast de set zit nog een plaat Akotherm, het klonk daardoor allemaal een heel stuk aangenamer. En, zoals hij zelf zei, met een hele hoge prijs/kwaliteitverhouding. Als de akoestiek nog niet op orde is kan je daar beter in investeren dan in bijvoorbeeld een hele dure interlink.
We hebben “natúúrlijk” alleen maar platen gedraaid. Klaas vroeg nog of we ook zouden gaan streamen, maar nee, doe mij maar een plaatje. Eerst hebben we met de Ampearl 2030 LCR SE (die hij van Roger heeft overgenomen) en met de Phasemotion T550 MC SUT (heeft hij te leen van Charles) geluisterd. Wat een enorme ruimtelijkheid was er te horen. Maar ik ervoer toch ook een onnatuurlijkheid. Hoe kan dit dan? Het bleek later waardoor…
We begonnen met Pink Floyd’s “Dark Side of the Moon”. Die heb ik thuis héél lang niet gedraaid, dus dat was wel leuk om die weer eens te horen. Hoewel ik natuurlijk kon weten wat eraan zat te komen, werd ik tóch verrast door de enorme dynamiek die er bij het afgaan van de klokken te horen was. Ja, écht hé, ik zat ineens recht op de stoel... We hadden het ook over natuurlijkheid, dat dat voor de één meer van belang was dan voor een ander. Klaas vertelde daarop dat op deze plaat veel gemanipuleerd was, waardoor die natuurlijkheid ver te zoeken was. Ik heb deze plaat natuurlijk ook thuis weer opgezet om die met deze ervaring opnieuw te beoordelen, maar ik had niet het idee dat er hier veel van die onnatuurlijkheid te horen was. Instrumenten en stemmen klonken hier niet vreemd of anderszins.
Daarna hebben we een aantal keren kant één van “Aguaplano” van Paolo Conte beluisterd. Zo hoorde ik dat de stem van Paolo Conte eigenlijk niet binnen de luidsprekers bleef. Hmmm, dat wijkt wel héél veel af van hoe ik het bij mij hoor. Daarentegen was er wél weer een definitie die ik bij mijzelf niet ken en heb. Komt dat dan door bijvoorbeeld de tweeter? Mijn breedbander blinkt daar niet in uit, maar die geeft voor mijn gevoel dan wel weer een veel natuurlijker beeld.
Ook hebben we de lp “Convergence” van Malia & Boris Blank beluisterd, met de prachtige en (mag ik het zeggen…) sensuele stem van Malia. Met Boris Blank (van Yello) op allerlei elektronische instrumenten hebben ze een mooi album gemaakt. Natúúrlijk met heel veel laag, afgronddiep zeggen ze dan wel eens. Voor mij was het wat érg veel laag, ik ben met wat minder al wel tevreden…
Leonard Cohen met “You want it darker”. Deze plaat klinkt van zichzelf al wat “donkerder”, wat zwaarder, ook door zijn behoorlijk lage stem. Het IJslandse Kaleo met het album “A/B” dan. Het eerste nummer kon ik niet zo waarderen, te hard voor mij zeg maar. Dan de tweede, een bekend nummer: “Way down We Go”. Lekker in het gehoor liggend, voor mij beter dan het eerste. Dan “Broken Bones”, een heerlijk rustig bluesy nummer. Maar daarna werd het voor mij weer te hard. Rianne, de vriendin van Klaas, kwam tijdens dit album thuis van een “racefietstochtje” van zo’n 50 kilometer en zat wat teksten mee te zingen, wel heel grappig.
We hebben tussendoor ook nog naar de JK Acoustics Phono P65 gewisseld, waarbij ik eerst het gevoel had dat het allemaal veel natuurlijker werd. Na even geluisterd te hebben kwamen we beiden tot de conclusie dat het allemaal wél erg inzakte en zijn we weer teruggegaan naar de Ampearl. Maar toen…. Je gelooft het niet! Klaas verwisselde de fase bij beide luidsprekers om en inééns leek het alsof ik thuis zat. Niet helemaal natuurlijk, er zijn nog steeds grote verschillen. Maar het werd allemaal nog véél beter toen we weer naar de Ampearl overgingen. Paolo Conte zit “gewoon” in het midden te zingen, de stemmen en instrumenten zijn veel beter afgebakend dan hiervoor en hout is ineens gewoon hout.
We vonden het verschil allebei frappant. Ik vroeg nog of hij die ruimtelijkheid niet gaat missen waar hij zo aan gehecht is. Maar Klaas wil een schakelaar maken om, als de opname daarom vraagt, de relatieve fase kan omdraaien. Ik zei “Eeuuhm, een schakelaar ertussen, in het signaalpad, om de fase te wisselen?”. Ík zou dat zeker niet doen, maar gelukkig zijn we niet allemaal hetzelfde en maken we onze eigen keuzes.
Klaas heeft véél meer resolutie dan ik thuis in mijn set heb. Maar ik vind het bij mij wél een stuk realistischer klinken, waarbij Klaas aangaf dat je de keuze zult moeten maken tussen weidsheid van het geluidsbeeld enerzijds en de natuurlijkheid anderzijds. Daarnaast is het laag hier heel drukvol, ik voelde de bank regelmatig trillen, er wordt best wel genoeg lucht in beweging gezet zeg maar. Toch is er in het laag dan weer minder doortekening dan in het midden en hoog. Wellicht komt dat dan door de basreflex? Als ik bij een ander ga luisteren word ik bijna altijd weer “overdonderd” door het laag. Ik denk omdat ik er zélf weinig (of juist doortekend) van heb, maar ook hier zijn het keuzes: wil je het mooi doortekend en dus wat “lichter” horen, of mag je het in de buik voelen en ook wat dichtlopen? Per plaat zijn daar trouwens ook enorme verschillen in te horen. Wat ik mij dan afvraag is of andere luidsprekers het hier beter zouden doen? Wellicht met een grotere laagunit en in een gesloten kast of zo? En welke dan? Als hij dan tóch wat zou wensen kwamen we al pratend beiden uit op mooie Blumenhofers, een FS3 bijvoorbeeld, want de prijs van een FS2 ligt alweer ver boven budget, zelfs op de tweedehands markt… Overigens zijn dat óók basreflexen, maar wél met een veel grotere basunit. En ja, zo is er een mooie uitdrukking: “there’s no substitute fot cubic inches”…
Klaas gaf aan ook nog over de positie van de bank na te denken, wellicht moet die iets naar achteren. We leunden daarop ook nog wat naar voren en daar was het laag ineens een stuk minder, dus heeft zo’n kleine verandering grote gevolgen. Je zit in een knoop of buik, wat dus een enorm verschil kan geven. De bank iets naar achteren zou het laag volgens hem echter weer wat meer in balans brengen. Maar hij zei ook dat je met de ruimte te maken hebt, dat is een vast gegeven. Lastige vragen…
Het leuke van dit soort bezoeken is ook het weer reflecteren van die ervaringen naar jouw eigen set. Je leert er steeds weer van, zo ook hier bij Klaas. Wat kan er beter, wat zou Klaas kunnen verbeteren? En wíl hij dat wel? Ook bij hem blijft het gewoon de woonkamer waar ook geleefd moet worden. Hoewel ook Rianne heel veel “kan hebben”, Klaas kan aardig zijn gang gaan. Maar hij vraagt zichzelf ook wel af tot hoever hij wil gaan. Bij de akoestische aanpak heeft ze zelfs ook meegeholpen met het maken van vilten afdekdoek, het ziet er allemaal nog heel erg mooi uit ook. Dus ook op akoestisch gebied kan je heel veel bereiken, zelfs als je ook op het esthetische moet letten. Klaas, dank voor deze luisterervaring!
