spido

Beste Pjotr, De oren lijken mij niet de voornaamste factor! Maar - afgezien van culturele, educatieve, algemeen sociale aspecten - lijkt mij de werking van de hersenen op het gebied van klankverwerking en -herkenning van groot belang. Voor de rechtgeaarde (klassieke, conventionele) audiofielen moet hifi een nauwe relatie onderhouden met de objectieve werkelijkheid (high-fidelity: werkelijkheidsweergave). Zij hebben een voorkeur voor natuurlijke instrumenten en stemmen. Voor andere audiofielen lijkt de werkelijkheid volkomen subjectief te zijn (my-fi: "mijn" geluid). Vermoedelijk berusten de voorkeuren van deze categorie op een hersendefect, dat ook de oorzaak kan zijn van dyslexie. Opvallend is, dat deze audiofielen vrijwel altijd een directe voorkeur hebben voor oncontroleerbare, elektronisch opgewekte en verwerkte klanken met een overrompelend, overdonderend effect, met overcompensatief karakter. In de meest perverse vorm: death metal, met de voor cerebraal zwaar beschadigden kenmerkende doodsdrift.

mumsoft Posted Yesterday, 13:26 PM Eigenlijk zouden jullie moeten gaan samenwonen, met jullie beider hifi-sets!

Beste Tubejack, De tweeters (type DT-254) in jouw luidsprekers zijn hoog belastbaar, hebben een hoog rendement (92 dB nom.) en een heel lage eigenresonantie-frequentie (900 Hz). De eigenresonantie is in de frequentie/amplitudecurve niet eens aan te wijzen. Daardoor kunnen ze tamelijk laag inzetten via een eerste orde filtering. Ik heb van de ontwerper begrepen dat het -3 dB inzetpunt van de tweeters even boven 5 kHz ligt. Ze doen dus, zoals jij schrijft, bij 3 kHz al flink mee.

Beste Pjotr, Er hoeft toch geen reeks van volledige uitdovingen van harmonischen op te treden (zoals in het voorbeeld), om van een kamfilter-effect te kunnen spreken? Bij het kamfilter-effect van de klassieke transmissielijn-luidsprekers (a.g.v. interferentie van poort en woofer) is dat in ieder geval niet zo. Beste Hans, Je stelt dat jouw luidspreker op een afstand van 1,7 m van de muur staat. Ik neem aan, dat je daarmee de minimale afstand tot de dichtstbijzijnde muur bedoelt. Recht gemeten, dus. Maar de lage frequenties gaan alle kanten op. Je moet dus ook schuin meten. Je speakers staan niet alleen 1,7 m van de muur, maar ook 1,8 en 1,9 m... Ja, zelfs 2 meter, 3 meter, 4 meter... Want de geluidsgolven van de linker speaker kaatsen ook tegen de rechtermuur. En die van de rechter speaker tegen de linker muur... En dan zwijg ik nog maar over de reflecties van de reflecties.

Beste MarcB, Bij 50 Hz wordt de lucht 50 keer per seconde een beetje samengeperst (verhoogde druk) in een luchtbel van ca. 3,4 m rondom de speaker - en dus ook tussen de speaker (woofer en/of reflexpoort) en de dichtbijzijnde muur (muren, vloer, plafond), en vervolgens weer "losgelaten". Het plaatselijk effect is te vergelijken met de knoop van een staande golf: grote drukverschillen, maar geen (of nauwelijks) beweging van de luchtmoleculen*). Het plaatsen van een luidspreker in een knoop (grote drukverschillen, weinig snelheidsverschillen) van een staande golf, kan verrassend gunstige effecten opleveren. Een woofer (en/of de mond van een reflexpoort) is zelf namelijk een "buikvormer": hij zwiept de luchtdeeltjes in beweging (grote snelheidsverschillen, weinig drukverschillen). De kamer veroorzaakt bij bepaalde frequenties staande golven, met knopen altijd tegen de muren aan. Als daar zo'n buikvormer (membraan en/of poort) actief is, helpt die mee de staande golven te beheersen. Na de uitleg over de virtuele extra geluidsbronnen (en de daardoor veroorzaakte interferenties) als gevolg van reflecties, is dit nòg een reden waarom Ted Jordan gelijk had toen hij zei dat luidsprekers zo dicht mogelijk bij de muur moeten worden geplaatst. ("Liefst ìn de muur opgenomen," zei hij zelfs!). * Bedenk hierbij dat de luchtmoleculen elkaar aanstoten en dus niet afstanden van bijvoorbeeld 1,7 meter héén en 1,7 meter terug uitvoeren, zoals sommigen lijken te denken. Net zo min als de watermoleculen van de zee zich verplaatsen in hetzelfde tempo als de golven en stromingen.

Beste Hans, Wikipedia (Nederlands) geeft een wel heel bijzonder voorbeeld van een kamfilter: anti-geluid! De "echo" is in alle voorbeelden net zo sterk (amplitude) als het originele geluid en is exact in tegengestelde fase. Complete uitdoving, dus. In de praktijk zijn reflecties vrijwel altijd zwakker dan het primaire signaal (verliesfactor: demping, absorptie, lekkage), al kunnen ook de reflecties elkaar onderling ook weer versterken en verzwakken (afhankelijk van de loopafstanden en dus fase). De Engelstalige uitleg van "Comb Filter" is m.i. genuanceerder, uitgebreider en beter dan de Nederlandstalige. http://en.wikipedia.org/wiki/Comb_filter

Beste Wol, De bas/middentonenunits van de luidsprekers die Goodtube en Tubejack gebruiken, zijn zowel voor reflexsystemen als voor gesloten systemen goed te gebruiken. Bij gesloten systemen neemt de basweergave eerder af dan bij een reflexsysteem, maar die afname verloopt wel geleidelijker zodat je toch kunt genieten van een goed gecontroleerde diep doorlopende basweergave. En vooral bij plaatsing dicht bij een muur (of, nog beter: hoek). Als één unit SPH-165KEP wordt gebruikt, is het gemiddeld rendement (in de dode kamer!) ca. 89 dB nom. Bij gebruik van twee units (parallel) per systeem wordt het rendement ca. 92 dB nom. Uitgaande van een Qcb van 0,7, kan een gesloten box voor één zo'n unit een intern volume hebben van ca. 11,6 liter, en voor twee van die units wordt een intern volume van ca. 23,2 aanbevolen. In beide gevallen ligt het -3 dB punt op ongeveer 50 Hz.

Beste Henrykb, Je zou kunnen overwegen om de nieuwe Tentlabs b-DAC aan je rijtje toe te voegen. http://www.alpha-audio.nl/2010/08/nieuwe-dac-van-tentlabs/

Beste Robx, "Het wangedrag van een niet goed functionerende transmissielijn"? Èlke TLS gedraagt zich zo wàn! Tenzij hij een anti-resonator in de lijn heeft volgens het concept in "Klang und Ton" 4/98. (Artikel "Flatline - Die Transmission Line ohne TML Loch"). Dan klinkt de TLS ongeveer zoals een goed reflexsysteem. Alleen veel zwakker. (Laag rendement nietwaar...?) TLS fans leggen verlies uit als winst. Dat lijkt wel Calvinistisch...

Beste marc b en Hans van Liempd, Een degelijke drogreden! Een superieur sofisme! Een prachtige paradox! Eén van de mooiste miscalculaties, zelfs, die ik hear ooit tegenkwam. 't Lijkt wel wat op het verhaal van de sofist Zeno (of wellicht toch van de parmantige Parmenides?) over de atlethische Achilles die met hardlopen nóóit zou kunnen winnen van de slome schildpad... http://nl.wikipedia.org/wiki/Zeno's_paradoxen Stel dat jouw buurman 10 meter verderop woont. Je brengt hem de krant, bijvoorbeeld, en loopt dan weer naar huis terug. Woont je buurman dan opeens (2 x 10 m =) 20 meter verderop? Om meer privacy te krijgen, hoef je dus alleen maar de deur bij hem plat te lopen: hij komt bij elk bezoek een eind verder weg te wonen! Bij 50 Hz, positieve amplitude (luidsprekerconus maximaal naar voren uitgeslagen, of dito t.a.v. de luchtprop in de reflexpijp) ontstaat met de snelheid van het geluid (340 m/sec.) een luchtbel met verhoogde luchtdruk met een diameter van ca. 3,4 m rondom de luidspreker. De afstand tot de muur past moeiteloos in dat hogedrukgebied, dus. En doordat de muur de druk reflecteert, wordt de druk de andere kant op groter (theoretisch + 3 dB voor elke volledige reflectie: dus zonder lekken/verliezen). Het verhaal van de luchtbel gaat verder: wanneer de conus of luchtprop vervolgens naar achteren uitslaat, verandert de luchtbel in een drukgolffront van verhoogde luchtdruk dat met een snelheid van ca. 340 meter per seconde door de kamer reist. En bij een frequentie van 50 Hertz wordt hij gevolgd door nog 49 soortgenoten binnen één seconde: drukgolffronten, dus, die allemaal als een luchtbel met verhoogde luchtdruk van 3,4 m ø zijn begonnen. Overigens: als we Nelson Pass mogen geloven (en ik denk dat daartoe aanleiding bestaat!), heeft lucht een overwegend single-ended karakter (van plus tot 0), en ligt de nullijn van de drukgrafiek zeker niet in het midden. Zelfs in het drukgebied waarin lucht zich nog lineair gedraagt... http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/sound/reflec.html

Beste Thingman, Ja, ja... dat kan jij nu wel beweren, maar daar geloof ik helemaal niets van! Er zijn ook wel lui die beweren dat ze Napoleon zijn, om indruk te maken. De èchte Dingemans staat bekend als "akoestiekoloog", of zoiets. Een vakman, dus. Vermoedelijk zelfs geschoold. Maar als ik zo lees wat jij hear soms allemaal beweert... Nee, MIJ fop je niet, Thingman! Nee hoor, Thingman: ik heet Spido. En IK kan het wéten! (excluding all others)

Beste Mumsoft, Je bent het dus eens met de beslissing van Marcelti? Gefeliciteerd, dan! Leuk, h

laagfrequent geluid, moet je het www eens op afzoeken! en inderdaad soms (bijna) onhoorbaar, maar wel als verschil! Ik denk dat als die persoon om 5 voor 4 wakker is en echt luisterd hij het verschil tussen stilte en stilte gaat horen voor en na 4 uur. En daarna de rest van zijn leven moeite heeft om het niet meer te horen en ontdekt dat de wereld vergeven is van pompen en andere laagfrequent geluid voortbrengers. Mart Beste Mart, En dan nog je eigen bloedsomloop! Je hartslag! Je ademhaling! Allemaal zeer laagfrequent. Je zou er haast van in eigenresonantie geraken...

Beste Kappa7, Geen stomme vraag... maar ik hàd hem al eerder beantwoord. Ja, hoor: bij diverse frequenties zijn de beide woofers van een stereo-set ten opzichte van elkaar in fase (versterking) en bij andere frequenties zijn ze uit fase (verzwakking). Dat hangt dus af van de frequentie en van de afstand tussen beide speakers. Tweekanaals-stereo is een ramp! Maar... mono is nòg erger! Om van quadro, 5.1, en 7.1 maar te zwij...hij...ij...gen...en...n... Maar nu een beetje serieus: als er geen reflecties van muren, vloer en plafond zouden zijn (virtuele extra geluidsbronnen), zou je inderdaad uitdoving bij ongelijke fase en versterking bij gelijke fase kunnen waarnemen. In een dode kamer, bijvoorbeeld, of met beide speakers geplaatst in de open lucht op een 10 m hoge paal of zo. Maar de vele reflecties in de luisterruimte zorgen ervoor dat de afstand tussen de beide speakers ongewis raakt zodat de plussen en minnen elkaar min of meer opheffen. Door de akoestische koppeling van lange geluidsgolven (lage tonen) aan de wanden is de laagweergave meestal piekerig èn te veel (te luid) van het (al dan niet) goede... Pieken van 10 dB zijn in huiskamers niet ongebruikelijk!

Beste Hans, Nee, natuurlijk niet! Bij 50Hz is de volle golflengte bijna 7 meter, dus de halve golflengte [d.i. het gebied - de diameter van de luchtbel - waarin alle luchtdruk (bij die frequentie, periodiek, voor de waarneming gelijktijdig) wordt verhoogd en geneutraliseerd], is dan 3.5 m. Dat is ongeveer twee keer zo groot als de afstand van jouw luidsprekers tot de muren! Je muur staat (voor die frequentie!) maar op een kwart lambda afstand! Het maakt voor die frequentie dan ook niks uit of je muur schuin staat, gebogen is, of recht... alles wat binnen de halve lambda (positieve c.q. negatieve periode) valt, wordt probleemloos "omspoeld". Als je zelf wat wilt "rekenen": zie http://www.popschoolmaastricht.nl/college_geluid_snelheid_frequentie_golflengte.php Overigens: het ìs geen "paal lucht". Want dan zouden jouw speakers zichzèlf wel verschuiven... "Baffle step" en aanverwante problemen worden trouwens veroorzaakt door de idiote gewoonte van veel audiofielen hun luidsprekers ver van de (stenen, betonnen, harde, reflecterende, niet-basdoorlatende/lekkende) muur/muren neer te zetten. Wie zijn hersens kan gebruiken, móet toch beseffen dat die goeie ouwe Ted Jordan gewoon gelijk had toen hij zei: http://www.tnt-audio.com/intervis/jordan_e.html

Beste Thingman, Je zegt dat je geen alias gebruikt. Dus Thingman is jouw

Beste Carl, Een geweldig idee! Sluit die oude speakers aan op het tweede stel luidsprekeraansluitingen van je versterker (als je versterker die heeft). Luister dan eerst een tijdje naar die oude luidsprekers, die in de hoeken achter jou staan. Schakel dan om naar de nieuwe luidsprekers, die op de optimale plaatsen v

Beste Threshold, Ja, dan heb inderdaad wat! Dan heb je een dure unit met een akelig laag rendement (ca. 86 dB nom.) zodat je er wel een paar samen zult moeten inzetten, en die bij de beoogde wisselfrequentie van 3 kHz opbreekt als een ouwe krant! Het enorme verschil tussen output on-axis bij 4 kHz (ca. +3 dB) en op 60º (ca. -14 dB sic!) geeft aan dat grote delen van de conus zich in tegenfase met het centrale deel bewegen. De bundeling die inzet bij 2 kHz en die zijn hoogtepunt bereikt in het gebied van 5 tot 7 kHz is ook niet gering. Vervolgens gaat de unit hevig opbrekend ter ziele. De Qts is 0,23, en op basis van dit gegeven - gezien de bijgevoegde curve die ongetwijfeld met een IEC standaard bin is gemaakt - vraag ik me af of er überhaupt iets van laag te horen zou zijn, als hij in een gesloten systeem zou worden toegepast. Er zijn units die veel goedkoper zijn, en toch veel beter. En ook veel beter geschikt voor een gesloten systeem.

Ach, het is maar wat je gewend bent, h

Wende is geweldig! Ze is niet zo sexy, zo verleidelijk, zo mooi, zo welgevuld, dat we onze ogen niet van haar àf zouden kunnen houden. Ze zingt zelfs niet echt goed: haar bereik en dynamiek zijn beperkt en haar stem heeft niet zo'n bijzonder timbre waardoor ze onmiddellijk kan worden herkend, kan worden bemind. "Wende doet méér met mìnder!" Met minder lijf, met minder stem. Maar met veel flair en bravoure, een goede timing, en vakkundig rekening houdend met haar technische beperkingen. Ze had zomaar ons eigen zusje kunnen zijn... Gôh, moet je ons zusje eens horen! Ze houdt de fakkel brandend van François Villon, van Charles Baudelaire, van Paul Verlaine, van Arthur Rimbaud, van Comte de Lautréamont... van alle Poèt(e)s Maudit(e)s. En van alle chansonniers en chansonnières van literair en dramatisch belang: van Aristide Bruant, Lucienne Boyer, Patachou, Edith Piaf, Barbara, Georges Brassens ... en vooral: van Jacques Brel. Ja, ze had zomaar ons eigen zusje kunnen zijn... Ons zusje dat zo graag het zusje van Jacques Brel had willen zijn! Liesbeth List is haar stem kwijt. Conny Stuart en Jacques Brel zijn al ècht dood. Goddank hebben we Wende nog!

Beste Hans, In het door jou geopende topic over het kamfiltereffect leg ik uit dat de output van poort en woofer niet in tegenfase is (kan zijn) in het diepe basgebied, en dat zij ook niet (kunnen) interfereren. Hetzelfde geldt voor de reflecties (waarbij fasehoek van inval = fasehoek van uitval). Overigens is de geluidssnelheid, hoe "snel" je luidsprekers ook zijn, altijd ca. 340 m/sec., enigszins afhankelijk van luchtdruk, temperatuur, vochtigheid, enz.: maar niet van de speakers! Als het bij jou thuis sneller gaat, heb je een Wereldwonder in huis! Je huis zal worden opgeëist door de Wetenschap en verzegeld door een Ministerie! http://nl.wikipedia.org/wiki/Geluidssnelheid Klopt... Maar stel nou dat de speakers ongeveer 1,7 m van de muur staan (wat ze stonden !!) en een 50 Hz sinus produceren. Wanneer de drukgolf dan achter uit de pijp IN FASE met de woofer de achterkant verlaat en daarna via de muur bij de voorkant is (3,4 m afgelegd), komt deze bij de woofer aan, precies op het moment dat de woofer terug gaat. Uit fase dus en geen geluid. Dit probeer ik ook al een tijd uit te leggen, maar misschien redeneer ik toch verkeerd. Beste Hans, De woofer en de poort staan nagenoeg even ver van de muur af. (Gerelateerd aan de grote golflengten waarmee ze zich bezig houden.) Beide hebben een rondomstralende output. Geen richtings-effect, dus. Bolvormig. (Non-directive.) Jij denkt kennelijk dat de poort naar achteren poept en de woofer naar voren? Maar zo zit dat niet! Ze poepen alletwee àlle kanten tegelijk op. Ze zuigen en persen samen (in gelijke fase) aan dezelfde luchtbel: alle lucht in jouw kamer. Akoestisch gezien vormen ze dus samen slechts één bron: ook al zuigt de poort harder bij de laagste frequenties en doet het woofermembraan dat vanaf ongeveer een octaafje hoger. (Als het over twee tweeters zou gaan, was het een heel ander verhaal geweest: kortere golflengtes, meer richtingsgevoeligheid...)

Best mogelijk dat het dat is... Jouw ruimte is in elk geval een van de verrekt weinige die ik tegenkwam waar staande golven in de gegeven setting geen enkel problemen geven. Sterker nog, er zijn helemaal geen akoestische problemen in die ruimte van jou, en als je je dat nog niet realiseerde, kun je je nu realiseren dat zoiets best zeldzaam is. En ook is het in tegenspraak met mijn opmerkingen over schuine wanden, hierboven, maar goed, je hebt dan ook niet wat je noemt een 'normale set'. Verfijning van de opstelling kan al het fraais wat er is echter nog wel verder verbeteren. Zo hou je toch nog iets strevenswaardig over, alhoewel ik me kan voorstellen dat je er ook volmaakt tevreden mee kunt zijn. Wellicht is de luisterruimte van Mumsoft te zacht, te "buigslap" om staande golven in het basbereik te kunnen veroorzaken? Energie die door een wand heenlekt, wordt niet gereflecteerd en kan dus ook niet bijdragen tot het opwekken van een staande golf. Een andere verklaring zou kunnen zijn, dat er überhaupt weinig basenergie voorhanden is. Beide mogelijke verklaringen sluiten elkaar overigens niet uit: ze zouden alletwee tegelijkertijd van toepassing kunnen zijn. Sommigen vinden de Gouden Zaal van de Musikverein in Wenen akoestisch ideaal. Anderen zeggen hetzelfde over de Grote Zaal van het Concertgebouw in Amsterdam. En weer anderen menen of vinden dat de Symphony Hall in Boston (USA) het beste (of het mooiste) klinkt. Onlangs was ik in de hoofdvestiging van NPR (National Public Radio), Washington (DC), aanwezig bij een presentatie door "AES Fellow" David Griesinger onder de titel "Concert Audience Engagement - the Perception of Closeness". Reuze boeiend! Jammer dat Thingman er niet bij was... In een kort verslag hiervan lezen we ondermeer: http://www.enjoythemusic.com/magazine/bas/0810/ Met zulke nagalm-metingen kan men de "akoestische handtekening" van de diverse concerthallen analyseren. Maar moet een luisterruimte thuis aan dezelfde eisen voldoen? En kàn dat wel, gezien de bouwaard (meestal vooral steen en beton) en de afmetingen (meestal veel kleiner). Bovendien: als uw luisterruimte thuis net zo zou "dragen" (nagalmen, van laag tot hoog) als een echte concerthal, zou u concerthal-akoestiek op concerthal-akoestiek stapelen. De "ambiance" zou dan toch wat te "groot" worden... en de klank vermoedelijk nogal "zwemmerig". P.S. Een rechthoekige "schoenendoosvormige" kamer met harde wanden (steen, beton) staat garant voor de sterkste en dus meest hinderlijke staande golven. Bij gebogen en niet-parallelle wanden worden ze in sterkte en in frequentie verstrooid. Als bij gebogen of geknikte wanden de door Thingman genoemde lenswerking optreedt, kan die worden geëlimineerd met speciale dempers. Men leze http://www.ethanwiner.com/acoustics.html en met name het gedeelte:

Thinkman?

Beste Thingman, "De meest ideale vorm"? Voor iemand die zijn brood verdient met het lenigen van akoestische noodgevallen, wellicht!

Beste rbh, Ik vind twee minuten ademloos luisteren een hele prestatie, hoor! En vooral voor zo'n ukkie...