FrankD

Uiteraard ook pizza eten. (Als het nog lukt) Nog steeds ca 13:00 verzamelen bij Multifoon? Frank

En ik ook. Frank

En anders dan jij denkt. Dit is wat er aan de DAC kant van het verhaal gebeurd. En dat is in feite delta modulatie. Maar beter gezegd het signaal is als pulse density modulation gecodeerd. Aan de ADC kant werkt dsd wezenlijk anders. Er is daar namelijk geen sprake van delta modulatie. (als vorige sample hoger dan huidige ->0 anders ->1) Als het het systeem op basis van delta modulatie zou coderen dan is de dsd sample rate veel te laag. Bij dsd gebeuren er namelijk iets anders. Daar word een voortschrijdend gemiddeld signaal vergeleken met het ingangssignaal en het resulterende error signaal word nadat het door het noise shaping filter is gegaan gesampled. Een en ander vind plaats in een feedbackloop waarin ook een zeer steil filter met fase verschuiving en tijdsvertraging zit. De correctie loopt dus continue achter de feiten aan. Beneden het noise shaping filter kantelpunt is dat niet zo'n groot probleem en daar zie je een hele hoge resolutie. Boven dat kantelpunt (ca 2..3kHz) word het wel een probleem en daar zie je ook een terugval in resolutie. (De typische oplopende ruis karakterestiek bij de sacd spelers) DSD heeft een probleem als het signaal volledig word gemoduleerd. Dus daarom ook het advies om minimaal onder de -6dB max te blijven. Net als bij het plaatje loopt het signaal dan dicht. Voor tonen die boven het NSF kantelpunt liggen blijft er minder resolutie over. Inderdaad geen werkelijke reproductie maar een wat wazig resultaat zoals dat zwart wit plaatje met de adelaars. Frank

De analogie komt enigzins overeen. Maar is toch niet helemaal vergelijkbaar. Een kleurenplaatje is in feite een verzameling van drie kleursignalen terwijl een audiokanaal maar een signaal is. Audio komt dus eigenlijk meer overeen met een 'zwartwit' foto. Het '24bit' plaatje spreekt voor zicht. 24 bit komt overeen met de kleurdiepte (signaal amplitude) terwijl de resolutie (pixels) overeenkomt met de sample rate. Als de sr hoog genoeg is zie je de korrel niet. Het '8 bit' kleuren plaatje laat zien dat met minder bits je toch aardig in de buurt kan komen van het oorspronkelijke plaatje. Door de dither is de 'kleurechtheid' redelijk overeind gebleven. Neem je wat meer afstand van het scherm dan lijken de plaatjes akelig goed overeen te komen. Echter zie je nog duidelijk resolutieverlies in delen van het plaatje als je er met je neus bovenop zit. Dit komt omdat de dither in feite niet optimaal is. Terug van 24 bit kleurresolutie (256x256x256 kleurnuances) naar 8 bit met maar 256 kleuren is iets anders (= niet lineair, dither kan dan niet optimaal) dan terugditheren naar 2^2 x 2^2x 2^2( 8 bits met 6 bits effectief gebruikt! ) met 64 mogelijke kleurnuances die echter wel optimaal geditherd kunnen worden. Het plaatje zal dan een egalere resolutie vertonen met minder kleurnuance (Al je daar 9 bits voor had kunnen gebruiken dan kom je uit op 2^3 * 2^3 * 2^3 mogelijke kleur nuances (512) en dat zou dan met correcte dithering een akelig nauwkeurige benadering van het orgineel opleveren met een licht verlies aan focus over het gehele plaatje.) Vervolgens een 1 bit plaatje: Hier zijn geen echte grijstinten mogelijk. Door maar genoeg pixels op een bepaald oppervlak te drukken is er een betere benadering mogelijk. Dit gaat echter fout bij grote contrast (dynamiek) overgangen en delen waar hele lichte grijstinten en hele donkere grijstinten moeten worden weergegeven. Aan die uitersten loopt het plaatje namelijk 'dicht' omdat het aantal beschikbare pixels per oppervlakte eenheid om een grijswaarde uit te drukken drastisch terugloopt. Dit komt overeen met een varierende resolutie op delen van het plaatje. Met meer bits is het mogelijk om verschillende grijstinten met een constante resolutie over het gehele plaatje weer te geven. Het ander verhaal verteld redelijk goed mat dither doet met een digitaal audio signaal. Frank

Gelul Bas, DSD heeft een joekel van een fundamentele fout. Het heeft namelijk maar 1 bit met een veel te lage sample rate. (Er is eigenlijk nauwelijks sprake van echte kwantisering gezien er maar twee waardes worden gebruikt...) De noise shaping lineariseert een en ander zodat de resolutie er nog net mee door kan over de audio bandbreedte. Laat nou die 'noise shaping' gerealiseerd worden door een ca 50dB oct filter dat al ingrijpt bij ca 2kHz en een feedback loop en het mag duidelijk zijn dat transient signalen door dsd heel onnauwkeurig worden gereproduceerd. Ook is die ene bit een groot struikelblok om zonder rare kwinkslagen het signaal te bewerken. Bass management en zelfs een simpele level aanpassing in de sacd speler en het dsd signaal word zo plat en vlutloos als een dubbeltje. Het dubbeltje is inmiddels verdwenen en sacd volgt vanzelf. Frank

Een oud misverstand: Een correct geditherde digitale opname vervormd ook bij zachtere passages nauwelijks. Heb zeer recent een lezing bijgewoond van Lipshitz en Vanderkooy waarbij demo's werden gegeven van eigenschappen van digitale eigenschappen. Eerst een demo van sampling zonder quantisering (resolutie is dan oneindig hoog). Als er dan correct gefilterd word en de sampling rate is twee keer hoger dan de hoogste frequentie dan is er geen verschil hoorbaar tussen het gesampelde signaal en de bron. Als er vervolgens kwantisering plaatsvind dan word er vervorming hoorbaar. Dit was duidelijk hoorbaar gemaakt omdat er maar vier bits resolutie werd gebruikt. Je hoort dan duidelijk de kwantiseringsruis 'meezingen' met het bronsignaal. Dit is duidelijk waarneembare vervorming. Toevoeging van correcte dither liet duidelijk een hoger ruisnivo horen maar dat lijkt op witte ruis. Het signaal was vrijwel onvervormd en er is duidelijk signaal hoorbaar onder het ruisniveau. Dat is dus bij 16 stap niveau's. (4 bits) Digitale registratie correct toegepast blijkt in feite beter het orginele analoge signaal te benaderen dan analoge registratie. Logischerwijs betekend meer bits en meer samples dat de benadering nog veel beter word. Echt of topic is jouw opmerking niet. De 'oude rotten' zetten grote vraagtekens bij de audiofiele zwetsverhaaltjes die met de gebruikelijk drogredeneringen oa aan trachten te tonen dat 'analoog' beter is dan digitaal. Met dank aan Jitze die weer een prachtig voorbeeld van zo'n zwetsverhaal heeft gequote. Dat de 'oude rotten' met hun verhaal doorspect met feiten en metingen ipv zwetserige drogredenen geen vrienden maken onder de niet technisch onderlegde audiofielen mag duidelijk zijn. Frank

En voor nu, welterusten Frank

Niet alleen de woofers, Bas. Ook de middentoners en de tweeters! Dat er geen sprake is van een dc kring zoals bij de woofer doet daar niets aan af! Frank

Die dc weerstand speelt inderdaad een belangrijke rol om de electrische energie die door tegeninductie word veroorzaakt te dissiperen. Echter de formules die meestal aangedragen worden zijn zinloos omdat deze een verkeerd beeld geven over hoe de vork werkelijk in de steel zit. Vaak worden dergelijke berekeningen aangevoerd om aan te geven hoe 'onbelangrijk' de dempingsfaktor is. Dit is bewust misleidend of komt voort uit onbegrip. Nogmaals 'dempingsfaktor' is eigenlijk een ongelukkig gekozen term. Kortsluitfaktor geeft beter aan wat er eigenlijk aan de hand is. Frank

Het geheim van de esl zit in de beter dempende werking van de acoustische suspensie van het membraan. Die bestaat namelijk uit een dun laagje lucht die tov het membraan een relatief hoge massa heeft. Ook het grotere oppervlak zorgt daarbij voor een betere koppeling tussen de weergever en de lucht. Maar voordat de esl liefhebbers gaan juichen. De trafo's zijn in de meeste gevallen regelrechte nachtmerries (spoelen en transienten zijn geen vrienden) die ook door de versterker moeten worden gedempt. In plaats van het laag worden bij electrostaten de hogere frequenties minder goed gecontroleerd. Electrostaten klinken daarom vaak ook een beetje TE snel. Quad electrostaten zijn in deze een gunstige uitzondering. Voor veel audiofielen die van spektakel houden zijn ze te saai en deze lieden kopen dan finals of audiostatics. Quad is meer voor de muziek liefhebber terwijl de andere meer voor het audiofiele spektakel geschikt zijn. Quad versterkers zijn goed ontworpen op niet lineaire impedanties, met name capacitieve, terwijl bijvoorbeeld de S generatie Krell's weer beter geschikt zijn voor speakers die een 'ohmse' belasting vormen. Van electrostaten worden die dingen niet blij... Frank

'Demping faktor' is eigenlijk een wat ongelukkige term. Het dempen gebeurd namelijk door de mechanische weerstand van de luidsprekers, de eigen inwendige gelijkstroom weerstand en de acoustische suspensie. Daar word namelijk de energie gedissipeert om de, zeg maar 'overtollige' beweging van de speaker af te remmen. Deze dempende werking treed optimaal op als de luidspreker aan de klemmen word kortgesloten. Dus in dit geval door een zo laag mogelijke kabelweerstand en uitgangsweerstand van de versterker. Als die 'kortsluiting' door een lage dempingsfactor gebrekkig is dan treden er overshoots op van conussen of vliezen. Klinkt erg 'overtuigend' voor degene die nooit een goede 'strakke' weergave hebben gehoord. Een muziekale toevoeging aan het orgineel maar natuurgetrouw? Nee dus. Het probleem van de dempingsfactor is dat het een nietszeggend getalletje is. Het geeft alleen maar aan hoe goed of slecht de grip is van de versterker op het uitgaande signaal. Dus niet de dempende werking op de conusbewegingen! Die is namelijk van veel meer factoren afhankelijk. (Zoals in de aangevoerde berekeningen ook blijkt) Verschillende speakers zullen dan ook verschillend reageren op een en dezelfde versterker met een dempingsfaktor van 100, 200 of welke waarde dan ook. Wat er mis gaat in de versterker is dat die zogenaamde dempingsfaktor nogal varieerd afhankelijk van het aangeboden signaal. Die variatie word gedicteerd door het electronische ontwerp van de vertsterker. Vaak zie je bij versterkers een hoge dempingsfactor bij lage frequenties en een sterke terugval bij hogere frequenties. Hoe dat zich gedraagt in de praktijk gebeurd als volgd: Bij de lage tonen is er spraken van een goede controle op de eigen uitgangs impedantie in de versterker. Maar een grote spannings transient bevat veel hoge frequenties en dus is op dat moment de controle even wat minder. Dus ook terwijl op dat moment diezelfde lage toon ook nog klinkt. Een hoge dempingsfaktor kan zeker geen kwaad maar het word veel beter als ook bij hoge frequenties de dempingsfaktor hoog blijft. Een lage dempingsfaktor maakt dat de speakers zich meer gaan gedragen als 'muziekanten' die echter niet meer naar de dirigent luisteren maar hun eigen gang gaan. Lijkt soms erg 'overtuigend' maar helaas om de verkeerde reden... Meestal klinken op dergelijk ongecontroleerde systemen maar een beperkt aantal muzieksoorten redelijk aangenaam. Ook goede cd weergave is problematisch omdat de hogere dynamiek sprongen bij dergelijke systemen de 'ingebakken' demping niet meer toerijkend is. Frank

Maar wie komen er nog meer luisteren dan? Het gaat hier om het spel en niet om de knikkers. Frank

Opvallend, Het moet toch een eitje zijn met al die haspels en stalen waslijnen. Daar moet je een dropveter toch tussenuit kunnen halen?

-------------------------------------------------------------------------------- Zo veel klachten over dat engels .. .. Wel, wie is de uitdager en neemt het over? wie o wie stuurt mij een verbeterde tekst? Ik ben benieuwd of er dan nog zoveel zijn die het beter weten. Graag gedaan. Frank

Met zo'n 'beitel' kun je overigens prima smt opamps desolderen. In een keer de hele rij pootjes los aan een kant. Frank

Ik kan de verschillende goede interlinks verzorgen. Frank

Onder het mom 'wat niet weet wat niet deert' kun je heel gelukkig zijn. Dat laatste kan natuurlijk nooit kwaad. Je moet alleen wel het geld (er voor) over hebben. Ik denk dat die Denons het ook niet redden. Frank

Niet doen, daar word je diep ongelukkig van. Frank

Zoek iets regelbaars met voldoende vermogen en verwisselbare stiften. Een dikke stift voor het 'groffere' werk (lees dikke metalen delen en grote oppervlakten) en een fijnere punt voor het priegelwerk. De kunst is om niet te lang te hoeven 'stoken' om de componenten heel te houden. Ik zou niet op een paar centen kijken. Conrad heeft aardige stations. Ik heb zelf al 20 jaar de klassieke regelbare weller en ca 10 jaar terug het verwarmings element een keer moeten vervangen. Onderdelen zijn nog steeds te krijgen. Uiteindelijk blijken de 250 gulden die het indertijd koste erg mee te vallen. Kijk ook eens tweedehands. Frank

Oops, rekenfoutje gemaakt. Inderdaad ca 1000..1500 RPM is geen enkel probleem. Frank

Je moet alleen wel van 5500 rpm terug naar ca 60..90 rpm. Frank

Snap er ook niks van, Het hele weekend Pat Metheny live op het NSJ en daar hoor je hem niet over.

Is dat niet een beetje kortzichtig? Stel je voor wat je met die 3.2V6 van Opel kunt doen als je die echt onder handen neemt. Frank

Een goed meerkanaals systeem kost ook wat meer. De ruimte is niet echt een probleem want als er geen ruimte is voor multichannel dan is er meestal ook geen ruimte voor een goede stereo opstelling. En een film met goed surround geluid is veel beter te pruimen dan surround. Dan is dat de fout van de geluidstechnici en niet van multichannel weergave. Erg grappig dat van die nieuwslezer maar hoe kom je erbij dat dat een eigenschap van multichannel is? Lukt overigens prima met stereo om het geluid aan de buitenkant van de speaker opstelling te projecteren. Voordeel van surround is onder andere een beter stereobeeld! Klinkt mischien vreemd maar is het niet. Een goede mc opname met een 'audience perspective' laat simpelweg veel beter de plaatsing, diepte en ruimtelijkheid horen. Er is simpelweg minder congestie in het geluidbeeld omdat niet alle ruimtelijke informatie door twee front speakers hoeft te worden weergegeven. De meer avontuurlijke surround mixen daar moet je wel of niet van houden. Net als dat er minder geslaagde stereo mixen voorkomen zal dat ook met mc het geval zijn. Redelijk stereo is goedkoper te realiseren. Maar vergeet die zogenaamde stereo is beter onzin nou maar. Ook bij een live concert komt geluid van alle kanten op jullie af. Alleen, je hebt er dan geen erg in. Op een goed afgeregeld mc syteem met een goede mc opname heb je er ook geen erg in dat er geluid van achteren komt. Zo'n mooi stereobeeld krijg je met een 2 kanaals multichannel systeem nooit voor elkaar. Frank