threshold

Leuk die Philips Cd304, maar wat dacht je van deze: Philips van binnen, Revox van buiten.

Laten we wel wezen: het is toch maar weer een kunst als je zo'n snoepje weet te vinden als een Monacor die nog goed klinkt ook... Of een breedbander als de Ciare 201, die volgens mij eerst voor de automarkt was bedoeld, maar waar nu high-end speakers van worden gemaakt... Ik geef toe dat je dat niet met zo'n compromisloze peperdure scan speak moet vergelijken. En als er dan eens een Monacortje niet helemaal 100% blijkt te zijn... dan bestel je toch een nieuwe?

We kunnen ook naar de praktijk kijken: er zijn zelfs mensen die hun versterker op speciale trillingsdempers zetten. Dat is om het effect van microfonie tegen te gaan. Je kunt ook je hele installatie in een andere kamer zetten. Als er zoiets als microfonie bestaat via weerstand, condensator en/of spoel, dan zou die sterk zijn daar waar de niveaus het hoogst zijn (in de box) of de versterking het hoogst (P.U. voorversterker). In ieder geval hoorde ik een zeeeeer grote verbetering toen ik ooit de versterkers van de achterplaten van m'n aktieve speakers haalde en op de grond plaatste. En die waren nog niet eens IN de boxen gemonteerd.

Wat een freak... Die spoort toch niet? Hij heeft het hoofdstuk " Hoe werkt de hoorn" uit, en straks begint hij aan " Wat is interferentie" . En daarna komt hij misschien ooit toe aan het deel " Trillingen" , als je een suspended TD160 van nog een suspension gaat voorzien. Dat gaat straks lekker alle kanten op bij een golvende plaat. Misschien loopt de Thorens dan vanzelf weg... Leuk zo'n Haai-Eend installatie. He, ...het klinkt voor geen meter, snel even zo'n plastic equaliser bij de wit- en bruingoed zaak op de hoek halen.

Zo te " horen" heb jij last van een niet mooi aflopende nagalmtijd bij stijgende toonhoogte. Vanwege de gipswanden worden laag en laag-mid abnormaal veel geabsorbeerd. Daar is weinig aan te doen, tenzij je die wanden wil vervangen door massieve zware betonblokken o.i.d. (maar dat lijkt me sterk ). Om de zaak in balans te brengen zal je ervoor moeten kiezen om mid en hoog te absorberen. Dit kan met nog meer dikke tapijten, of met een absorberende vlokkentoestand op je plafond, die erop wordt ge" sprayed". Dikke gordijnen werken ook, maar dan moet je ze wel dichtdoen. Ruimten met in het hoog meer galm dan in het laag klinken voor hifi slecht. Dit verklaart je kille klank uit je B&W's. Het mooiste is een iets aflopende galm naarmate de frequentie stijgt.

Het gaat natuurlijk over de totale Q. Bij een gesloten systeem is dat makkelijk te bepalen. Bij een BR lastig. Zet je een driver met relatief hoge Qts in een kast met BR, dan kan het totale systeem behoorlijk natrillen. Men kiest dan vaak voor een niet te extreem grote kast wat de impulsresponsie niet ten goede komt. P.A. woofers hebben vaak een lage Qts (dat haalde ik door elkaar) en in een BR is de impulsresponse in het laag vaak beter. De ruimte is natuurlijk ook van belang, maar we hebben het hier over speakers als variabele en niet de ruimte. Die laatste kun je vaak niet gemakkelijk veranderen. Om terug te komen op de dipool bas (open baffle): wellicht laat die voor wat betreft de lage tonen ook wel de ruimte minder gemoeid zoals bij een grote bashoorn. Er zijn toch wel gekke uitdovingen die de opbouw van staande golven zou kunnen verstoren?

Ik ben benieuwd hoe je die vindt klinken! Een LAT moet gelijk zijn aan 2x25cm. woofers. In 90 liter zal het wel erg laag gaan.

Tegenover die Monacors staat een veel duurdere middentoner, maar wel een met uiterste precisie gefabriceerde Scan Speak 12M4631G00: Dit is een hele eerlijke diagram en de speaker is in wezen kaarsrecht en "dus" super neutraal. Er lijkt een resonantie te zitten rond 700 Hz maar de waterval laat hier niks zien. Ingebouwd is deze recht tussen 200 Hz en 6 kHz en de Xmax is 3mm dus hij kan voor een middentoner lekker hard. Hij kost wel 300 Euro. Maar dan heb je in elk geval geen scheve spreekspoel

Die hebben een coaxiaal chassis, dan maakt het voor de afstraling inderdaad wat minder uit hoe je ze opstelt. Ik verwacht met de PP's een slechtere ruimtelijke afbeelding, want die bundeling in het horizontale vlak lijkt me niet handig. Je krijgt dan " vervormde" zijdelingse reflecties (met grote dips erin) en dat kan je gehoor voor wat betreft ruimteafbeelding verwarren, waardoor de reflecties als onechter kunnen worden beschouwd en het meer lijkt alsof het geluid aan je speakers blijft plakken. Maar dit is ook maar een voorspelling... Hopelijk heb je een wat strakker laag met die modificaties, anders blaas je de boeken uit je kast.

Laten we eens heel snel rekenen: Op de luisterplek hebben we 86 dB, dat is bijvoorbeeld 80 dB direct geluid, 86 dB op 1 meter, 92 dB op een halve meter, rond de 100 dB in de luidsprekerkast. Dit niveau belast de componenten, samen met veel trillingen. Nu plaatsen we de filter buiten de kast, achter de speakers, daar heerst ca. 90 dB. Nu plaatsen we de filters achter de versterkers, waar ca. 80 dB heerst. Dan plaatsen we de filters in een dichte montagekast, waar ca 60 dB of minder heerst. Ook trillingen zijn er nauwelijks. Het verschil is ca. 40 dB, dat is een verschil van alles of niets. En Mart: je stelt de juiste vragen.

Of een grote zware Japanner, Denon ofzo. Die zijn toch meestal rustig of zoet in het hoog en je krijgt veel Watt voor je geld. Kijk anders eens op springair.de voor vergelijkingsmateriaal. Daar staat een paar Denon POA-4400 A voor 800 Euro, of de Onkyo M-5090 (2x 350W). Kijk eens op internet hoe men die vindt klinken...

Die Monacor biedt vast wel veel kwaliteit per Euro. Maar volgens mij is de tolerantie niet zo nauw. Misschien is het nu beter dan vroeger, anders moet je ze zelf gaan " paren". Waar haalt Monacor ze vandaan? Ik denk dat die piek van die Davis in de praktijk erger is. Zo te zien is dit plaatje heel snel geschreven, met lage frequentieresolutie. En kijk naar de schaal! 1 blok is 10dB. Dat wordt dan inderdaad heel stijl filteren of "zuigen". Zo'n resonantie is absoluut schadelijk als die niet weggewerkt is. Cabasse drivers kennen ook dit soort sterke resonanties. Soms kun je wel iets heel moois maken met een goedkope driver, zoals ze doen met een P.A. Eminence 10" Coax van 120 Euro. Een beetje modificeren en 100 punten halen in de Duitse Audio pers en dan voor vele duizenden Euro's per stuk in de winkel leggen. Tja, als het goed klinkt, dan zij het ze gegund.

Die Doug Blackburn begon goed in de eerste twee alineas, maar daarna werd het BS! Maar dat is ook maar mijn mening, tegenover de zijne. Nu zie ik veel meer in wat Spido hierboven zei. Beste Spido, is dit je eigen ervaring met het bouwen van diverse luidsprekers door de jaren heen, of verzin je het ter plekke? In een grijs verleden moest ik eens onderzoeken hoe het kon dat men een bepaalde bass speaker van het merk waar ik voor werkte (in de pro audio) niet waardeerde, vooral niet met de toen opkomende muzieksoorten. Het geluid was voor de europeese markt niet "punchy". In de high-end wereld spreekt men liever over niet " snel". Na een rekensommetje kwam ik erachter dat in elk geval de driver snel genoeg was voor de lage frequenties, en als hij sneller zou gaan lopen, dan zou hij gewoon harder klinken, dus dat ging niet op. De driver kwam ook net zo snel of langzaam vanuit " rust" in beweging zoals nodig is. Het snelle geluid in het laag blijkt m.i. te zitten in wat er NA een aangeboden sinus gebeurt, met andere woorden: hoe klinkt de speaker uit, en: komt er veel vertraagd geluid uit de ruimte door staande golven en galm. Dat het na-trillen van de kast van invloed is op de ervaren snelheid van een geluid komt hiermee overeen! Dit verklaart o.a. het volgende: - bass-hoorns klinken snel (want trillen snel uit door gebruik van lage-Q drivers en natuurlijk door verminderde invloed van de ruimte door richtwerking); - grote P.A. woofers, zelfs tot 18" aan toe, klinken snel (want trillen snel uit door lage Q vanwege zeer sterke magneet); - een gesloten kast zoals bij Translator klinkt snel (want trilt snel uit door lage Q van 0,5); - een grote bassreflex klinkt traag (hoge Q driver in combinatie met natrillende reflexpoort); - TL systemen klinken traag (want driver dient een hoge Q te hebben en trilt dus langer na); - Een goedkope kast van dun hout zonder verstevigingen klinkt traag (want trilt na); - Een zeer stevige dode kast klinkt snel (want trilt niet na). Het probleem van de slechte aansluiting van sub met electrostaat zit hem m.i. ook in dit probleem: daar waar de electrostaat helemaal niet uitklinkt (dus een perfecte impulsresponse heeft), daar trilt de sub wel uit en is zo als aparte entiteit te herkennen. De beste partner voor een electrostaat of ribbon is dan een driver in een hele stevige gesloten kast met een systeem Q in de buurt van 0,5.

Inderdaad! Ik kan me geen lawaaieriger plek voorstellen dan IN de luidsprekerkast. Lang geleden speelde ik met aktive Meridian M30's. Daar waren twee gigantische verbeteringen aan mogelijk. De eerste was de tweeter ompolen (wat op zich heel vreemd was) en de tweede was de versterkers, die aan de achterkant waren gemonteerd, los te koppelen van de speakers en op de grond te plaatsen. Het effect van de korte ls-kabel compenseert absoluut never nooit niet de extreme degradering door de versterkers aan de achterkant te monteren. En dan te bedenken dat er ook weleens versterkers echt IN de speakerbox zitten. Volgens mij had Quadral de versterkers bij de aktive Titan ook buiten de box geplaatst en niet eraan vast of erin. Misschien is het wel de best denkbare tweak die je kan uithalen: je scheidingsfilters buiten de ls-kasten plaatsen! De winst: op alle fronten meer detaillering en veel betere plaatsing van de instrumenten.

Als je een bi-wired liefhebber bent, dan kun je het filter vlak achter je versterker plaatsen en van daaruit biwired naar de speakers. Je moet dan wel extra aansluitingen maken aan je speakerkasten. Zo verdient de kabelbusiness ook weer extra... Ik heb m'n filters in van die goedkope plastic electriciteits-kastjes (bedoeld voor 220V knooppunten) geplaatst. Dat was eerst omdat ik er steeds bij moest omdat ik in een opleving m'n filters ging veranderen. Nu lijkt het me ook een deel van de verbetering te zijn.

Nou Spido, hoe zullen we 'm noemen? Je hebt vast al lang een naam voor de speaker. Nu alleen de kast nog... volgens mij zijn daar wel regels voor, zoals geen bass speaker aan de zijkant, en geen vloerstaander! Want een echte monitor moet uiteindelijk op of achter de studio mixtafel kunnen staan. heb je geen problemen met hele scherpe pieken buiten het werkgebied als je kevlar gebruikt? Dan zou een 6dB filter toch niet stijl genoeg filteren? Zie de resonantie rond 4 kHz. Dit is afkomstig van de fabrikant (Davis) dus zal in de praktijk wel erger zijn.

Om terug te keren op de zelfbouw: de volgende speaker heb ik vorig jaar gehoord en ik vond hem een paar klassen beter klinken dan al het andere wat er stond. Nu miste hij wat kernachtigs, maar kwa detaillering en rust is het een klasse apart. De ScanSpeak Vertigo maakt gebruik van een meettechnisch bijna ideale middentoner. Nu maakt Wilson met z'n Watt ook gebruik van een andere Scanspeak middentoner, die hem juist een karakteristiek pittig midden geeft, waar ik zelf wat meer van hou, ook al is die niet neutraal (en die middentoner is ook niet " recht" ). Nu heb ik die Wilsons ook gehoord en moet zeggen dat die ook diezelfde ruimte en detaillering bieden als die vele malen goedkopere zelfbouw speaker. Die Vertigo heeft waarschijnlijk een kaarsrechte frequentiekarakteristiek en de metingen zullen wel in de buurt van het ideale komen. Maar toch hou ik meer van de Wilson's karateristieke monitor-pit, die veel kleur en dynamiek geeft aan stemmen, koper en piano. De Wilson is ook als studio monitor begonnen.

Dus voor een piezo tweeter zit geen condensator??? Volgens mij maakte hepta ook eens een model waar de woofers geen filter hadden. Ik ken maar weinig woofers die echt mooi aflopen zonder resonantie etc. maar die hebben het probleem van de hoge inwendige demping, zeg maar gerust: van de slappe plastic conus. Zet daar dan die piezo tweeter boven en je hebt je fantastische faselineaire (althans en slechts alleen voor wat betreft het filter!) speakerbox die voor geen meter klinkt. Vaak is het beter om eerst de impedantie te lineariseren en dan toch een spoel voor de woofer te zetten, die samen met de luidsprekerspoel en de rest akoestisch een soort 2de of 3de orde filter (met bijbehorende fasedraaiing) voorstellen. Een niet-gefilterde woofer is in elk geval al een 1ste orde filter vanwege de spreekspoel, en wellicht akoestisch gezien nog meer dan dat. Ooit las ik een stukje over het feit dat een hoogdoorlaatfilter in de natuur niet bestaat (itt tot een laagdoorlaatfilter, zoals een zakdoek voor je mond etc.) en dat dat voor een onnatuurlijke klank zorgt. Nu is dit maar gedeeltelijk waar, want een klein gaatje in een betonnen muur is een hoogdoorlaat filter.

Dit staat ook al bij Zelfbouw/Modificatie.

Dt hebben ze vast gedaan omdat de lengte van de pijp niet in de kast kon! Het is dus eerder een praktische oplossing. De filters in de voet monteren is ook goed. Bij Wilson overgieten ze hun filters al met een dempend materiaal om microfonie te voorkomen, maar in de stand, of nog beter: in losse kastjes buiten de speaker plaatsen is natuurlijk beter.

Peerless saai? Heb je die nieuwe LAT dan over het hoofd gezien? Als je iets gedurfd-st wil, dan is dat die Peerless/Tymphany wel. De nieuwste revolutie in wooferland. Het gebruik van een passieve radiator zou ik afraden als het niet een beproefd ontwerp betreft. Dan kun je beter een bassreflex bouwen want die kun je makkelijk tunen. De praktijk wil namelijk nog weleens anders uitpakken dan het ontwerp op papier of in de computer.

Vlak bij een muur zit je in een zogenaamde buik van een staande golf. Je zit dan als het ware bovenop een resonantiefrequentie, daar waar die het heftigst is. Dit is meestal niet zo'n goede luisterpositie. Vlak bij een muur zit je in een zogenaamde buik van een staande golf. Je zit dan als het ware bovenop een resonantiefrequentie, daar waar die het heftigst is. Dit is meestal niet zo'n goede luisterpositie.