spido

Nee Pjotr, je wist het ècht niet. Maar nu weet je wellicht niet meer dat je het toen niet wist?

Goed zo, Pjotr: 't kan nòg rotter!

Beste Sodeju, Bij drie AS 212 exemplaren bij mij thuis is het rubber verbindings- / dempingsstukje prima in orde: strak en vlak. Diverse EMT/Thorens en Lenco/Goldring/Leak counterweights hingen na verloop van lange tijd als laffe hondenstaarten omlaag. De AS 212 bracht ècht een structurele verbetering. En bij mij thuis nog steeds tot grote vrede / vreugde.

Beste Tubejack, Ook binnen één merk treden deze complicaties op. Maar ze worden bij de meeste high-end / high-spend merken m.i. niet op de juiste wijze opgelost. Wel commercieel (WOW! Hoog! Laag!), maar niet kwalitatief (verstaanbaarheid, duidelijkheid, natuurlijkheid).

Beste Tubejack, Ach, ik wil zelfs dovemannen graag de oren openen... puur uit liefde tot de mensheid.* Maar een kleurrijke figuur als Wol kàn niet luisteren, doordat hij niet wíl luisteren. En zo zijn er nog wel een paar forummers hear hier die oordelen zonder hun oren te gebruiken. Dat Pjotr niets afwist van de - voor hun dagen - revolutionaire p.u.-elementen en toonarmen van Leak, verbaast me nogal. Als je zijn stukjes op dit forum zo leest, zou je haast denken dat hij van alles héél goed op de hoogte is. Maar kennelijk beperken zijn kennis en interesse zich tot ontwikkelingen uit de tijdspanne van zijn eigen, vermoedelijk nog korte, bestaan: ontwikkelingen die helaas geen van alle een substantiële bijdrage hebben geleverd tot verbetering van de weergavekwaliteit. (Zou hij bijvoorbeeld wel weten dat Leak en Goodmans de eerste elektrostatische luidsprekers hebben geïntroduceerd op de London Audio Fair 1955, geruime tijd voordat Quad daarmee kwam? Harold Joseph Leak besefte dat de ESL nooit in staat kòn zijn tot goede / diepe basweergave: Peter Walker (Quad) besefte dat eveneens, maar zag er tòch wel een markt in... Ach, Pjotr zal zulke dingen wel niet zo belangrijk vinden, denk ik. Hij vindt alle ontwikkelingen die er ècht toe doen - of deden - niet zo belangrijk, geloof ik.) * Ik háát mensen in het algemeen: ik minacht en veracht ze diep, ja zéér diep - uitzonderingen daargelaten, natuurlijk. Maar ik heb een oneindig grote liefde voor de mensheid!

Tjonge... Hij is wel een beetje blauw geworden, hè?

Beste Robx, De eersteklas versterkers en versterkercombinaties die ik de laatste tientallen jaren heb gebruikt, klonken allemaal inderdaad "goed". Je zou er niets kwaads over kunnen zeggen. Maar toch lijkt er een verschil te bestaan tussen dat "goed" en de verrassende ervaring van "echt". En die echtheid ervaar ik bij mijn gerenoveerde antieke Leak versterkers. Alsof een goede na-schildering in pasteltinten plaats maakt voor het origineel in olieverf.

Ja, er is een boel kleurende apparatuur. Jammer, dat jij de minst kleurende kennelijk niet kent. Je moest eens wéten, Wol...

Of aan je nuchterheid en gezond verstand...

Wat een rechte curve, hè? Kom daar eens om bij moderne high-end MC elementen... (Afgezien van die van Ortofon, natuurlijk.) Overigens vind ik de bassen van de AS 212 wel krachtiger, fermer en beter doortekend dan die van deze en andere éénpunts-gelagerde armen.

De armbuis van de AS 212 is zeker niet te kort. Maar het contragewicht is wel aan de zware kant*: althans, wanneer je koploze elementen gebruikt zoals de hifi "Concorde" modellen (MD en MC). Bij standaard-elementen (in headshells) is dat probleem er niet. Bij mijn vintage Concorde-model MC200 is het contragewicht helemaal naar voren gedraaid - tot tegen het rubber verbindingsstukje aan - om de optimale naalddruk te kunnen instellen. * Maar de dagen dat ik naar eigen inzicht plakjes van contragewichten afzaagde, liggen ver achter me!

Ach, de zalige onwetendheid der jeugd... Spido is gewoon veel eerder uit het ei gekomen dan Pjotr. Hij heeft daardoor de Gouden Jaren van de High Fidelity nog meegemaakt: de enorme kwaliteitssprongen in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw. Om nog even op Leak toonarmen en MC-elementen terug te komen: in 1954 bracht de firma een revolutionair unipivot design op de markt. En daarvóór was er een verticaal gewelfd model dat het zwaartepunt van de arm op plaatniveau bracht. (Helaas heb ik van dat type nog geen plaatje of filmpje gevonden, maar ik herinner het mij nog heel goed.) Leuk hoor, Leak!

Met MC element...

Ooit was ik van plan om een toonarm te maken waarbij het contragewicht aan een nylondraadje hing onder het draaipunt. In een bakje dempende siliconenvet. Via katrolletjes, vanzelfsprekend. Maar toen de AS 212 in mijn leven kwam, bleek dat de ideale toonarm al bestond...

Beste Wol, Ben je niet met mij van mening dat de ideale ontkoppeling te bereiken zou zijn met magnetische* of luchtlagers**? * Geruisloos ** Luidruchtig, t.g.v. luchtpomp Een dun laagje kunststof (PE of Neoprene) zal trilling van het contragewicht zeker enigszins dempen, maar toch ànders (de mate waarin, de frequenties waarop) dan het originele rubber verbindingsstuk.

Ontkoppeld? Dat moeten we eerst nog maar eens zien (meten) en horen. In elk geval is er een essentieel onderdeel gewijzigd.

Vorige week werd de aflevering "Gently With Class" van de Britse televisie serie Inspector George Gently herhaald op NPO1. Een aflevering (seizoen 5, aflevering 2) die in allerlei opzichten subliem mag worden genoemd. Een belangrijke bijdrage werd geleverd door zangeres Ebony Buckle, met ondermeer de folksong "Silver Dagger". Het lied onderstreept één van de voornaamste thema's van het TV-drama: de egoïstische moeder die haar volwassen zoon niet kan loslaten. De uitvoering van Joan Baez (1960) werd lange tijd als onnavolgbaar beschouwd. Maar die van Ebony Buckle ontroerde me diep, wat natuurlijk samenhangt met het pakkende en goed gespeelde drama.

http://ortofon.com/images/hifi/article/tonearms/as_212_mkii.jpeg Het rubber verbindingsstukje dient om armresonanties te dempen. (Zie nr. 6 van bovenstaande foto: "Resonance-damping suspension to get rid of arm resonances".) Het is dan ook een essentieel en integraal onderdeel van deze toonarm. Als het vervangen is door een niet-dempend verbindingsstukje, zal die demping ontbreken. Eigenlijk mag m.i. de arm dan geen Ortofon AS 212 meer worden genoemd. Gaan de liefhebbers van resonanties nu ook de rubber banden van hun auto's vervangen door bronzen banden?

De verbindingsstukjes van de drie AS 212 armen die ik dagelijks gebruik (Thorens TD 126 en TD 125, Telefunken S600) zijn in perfecte conditie. Ik vraag mij af wat de oorzaak ervan kan zijn, dat er bij de ene arm kennelijk sterke veroudering is opgetreden en bij de andere absoluut niet.

Optonica was de merknaam voor de topproducten van Sharp. (Te vergelijken met de merknaam Lexus voor de beste auto's van Toyota.)

Beste Wol, Spido piekert er niet over om met honderden kilo's speksteen door het land te toeren voor jouw plezier. In het verleden zijn er diverse luistersessies bij zijn zielsverwant KF in Appelscha geweest, zoals vergelijkingen van gerenoveerde vintage versterkers met nieuwe high-end, luidsprekervergelijking (ook zelfbouw) en vergelijking van de SoundStone 30 met grote Magnepans. Met stevige soep en broodjes. Daar hebben sommigen het nu nog over. Wie wil komen luisteren en vergelijken met zijn eigen luidsprekers of andere spullen is - op afspraak - bij hem welkom. Maar hij komt niet naar jou of je vriendjes toe. Daar heeft hij geen enkel belang bij. Ook geen commercieel belang, dus.

Beste Tubejack, Zoals zo vaak gezegd: "méér" is niet hetzelfde als 'beter". Het is al niet eenvoudig om een goed, lineair en faserein tweewegsysteem te maken. Maar hetzelfde te bereiken met bijvoorbeeld een groot vierwegsysteem, is een nog veel grotere uitdaging. Veel high-end systemen hebben daarom wel een imposante bas en een opvallend ijl hoog, maar schieten schromelijk tekort als het gaat om natuurlijkheid, echtheid, verstaanbaarheid, duidelijkheid.

Beste Tubejack, Enthousiasme is altijd mooi, natuurlijk! Maarre... Heb je daar opnamen gehoord die je thuis óók hebt en die je dus goed kent? Heb je daar "nieuwe dingen" in gehoord? Waren bijvoorbeeld sommige teksten beter verstaanbaar? Waren bijvoorbeeld sommige instrumenten beter te volgen? Werd je niet geïmponeerd door méér bas en méér hoog? (Dat gebeurt nog al eens, bij high-end demonstraties...)

In het algemeen vind ik racks niet zo geschikt om een (of meer) draaitafel(s) op te zetten. Er is te veel wat trillen en/of wiebelen kan. En de trilling van één onderdeel kan worden overgedragen naar de andere delen. Als je een stenen muur, een paar degelijke muurbeugels / plankendragers en een stevig stuk multiplex gebruikt, heb je voor je draaitafel(s) een prima, trillingsvrije ondergrond.

Op welk wetenschappelijk / empirisch onderzoek is dit gebaseerd? Gezien de thans beschikbare kennis en ervaring komt mij het advies van Pjotr zeer nozel voor. In plaats van neopreen lijkt mij siliconenrubber ook heel geschikt.