spido

Op TV werd al een paar keer een concert uitgezonden dat Dire Straits ooit gaf in Wembley Stadium, waarbij Eric Clapton als gastsolist optrad. Of eigenlijk: als vervanger van de toen zieke tweede gitarist van Mark Knopflers band. De muziekcassette (weet iemand nog waar ik 't over heb??) waarop ik het TV-signaal toen opnam is nou niet zo geweldig van klankkwaliteit... Weet iemand of er van dit concert een CD is uitgekomen?

Ja, ik kan me voorstellen dat jij een blokhoofd krijgt, zo langzamerhand. Misschien kun je maar beter iets anders gaan doen: altijd maar zo achter de computer... dat is niet gezond!

Even een correctie: ik schreef dat blokgolven bruikbaar zijn voor het controleren van de kwaliteiten van sets en/of componenten op het gebied van diepte-informatie. Dat is echter maar heel beperkt het geval: men gebruikt blokgolven voornamelijk om fasecoherentie bij de verwerking van complexe signalen (zoals muziek en zang) te meten. Men kan beter pulsen gebruiken (enkelvoudige tonen) en bursts (ruis), in combinatie met Fast Fourier Analysis. Want de kwaliteit van diepte-informatie hangt vooral af van de impulsverwerking. Na-ijling verstoort de diepte-werking: het "versmeert" het geluid. Gonzende, dreunende, galmende speakers maken er een zooitje van. Dat het ene instrument dichterbij klinkt en het andere instrument verder weg, komt doordat het primaire geluid van het eerste instrument je oor eerder bereikt, en relatief luider is en helderder is, dan het geluid van het tweede instrument. Vanzelfsprekend bereik je met een eenvoudige microfoonopstelling (twee microfoons opgesteld vlgns. Jecklin of Blumlein) de meest natuurlijke registratie. Maar de moderne multi-mike opnametechniek, waarbij elke zanger en instrumentalist zijn eigen dichtbij-microfoon heeft, maakt natuurlijke dieptewerking onmogelijk. Daarom wordt er vaak een onnatuurlijke nagalm aan toegevoegd ("ambiance"). Lange tijd heb ik aangenomen dat de kwaliteiten van dieptewerking en plaatsing alleen maar door de luidsprekers en de luisterruimte werden bepaald. "De kwaliteitsverschillen tussen CD-spelers en versterkers zijn onvoldoende om grote verschillen te kunnen veroorzaken," meende ik. Maar daar vergiste ik mij in. Bij gebruik van dezelfde luidsprekers, en in dezelfde luisterruimte, bleken diverse CD-spelers versterkers vrij sterk uiteenlopende resultaten te bereiken. Kabels kunnen wel klankverschillen veroorzaken - als het erg slechte kabels zijn - maar ik heb nooit meegemaakt dat ze de dieptewerking verbeterden of verslechterden.

Hoe meet je de "diepte" van het zgn. stereobeeld? Beste Erjee, Diepte-effect ontstaat door looptijdverschillen tussen een primair signaal (luider, helder) en later (secundair, tertiair) signaal (verzwakt, akoestisch gefilterd/minder helder). We kunnen met pulstests en blokgolven nagaan of een set - of individuele onderdelen van een set - zelf looptijdverschillen veroorzaakt. Bose 901 luidsprekers (Direct/Reflecting

Verdr

Beste Audiofreak, De invloed die opwarming van spreekspoelen heeft op de (uit)werking van wisselfilters, bijvoorbeeld, is zowel meetbaar als hoorbaar. Alles wat hoorbaar is, is ook meetbaar. En dus objectief vergelijkbaar.

Vroeger liet men luidsprekers wel een tijdje "inspelen" om de resonantiefrequentie enkele Hertzen te verlagen. Pas daarna was de resonantiefrequentie (in "koude" toestand) stabiel geworden, en werd de reflexpoort afgestemd. Bij moderne luidsprekers verloopt de resonantiefrequentie veel minder. Maar heel kritische reflexafstemmers hangen hun basunits altijd eerst nog een tijd aan de versterkte toongenerator. Maar ook tijdens het spelen daalt de resonantiefrequentie van basluidsprekers enigszins. In feite moet men daar bij het afstemmen van de reflexpoort ook rekening mee houden.

Ja, er was inderdaad enige deskundigheid voor vereist om dat armpje goed in te stellen...

Het lijkt me leuk daar vooral ook luidsprekers bij te betrekken! Doordat meerwegsystemen diverse simultaan werkende geluidsbronnen bevatten, met hun interferenties, hun reflecties en hun akoestische koppelingen, lijkt het mij dat luidsprekers in veel hogere mate verantwoordelijk kunnen zijn voor het ontstaan van "misplaatste" dieptewerking dan kabels of CD-spelers. Het is met geluid net zoals bij forummers: er wordt vaak veel te veel diepte vermoed...

Beste Robx, Hersenfuncties meten? In ons Noord-Nederlandsch Hersenfysiologisch Laboratorium te Beetsterzwaag doen wij dagelijks vrijwel niets anders! Als er voldoende belangstelling voor is, en als die belangstelling zich uit in pegulanten om de kosten te dragen, kunnen we een speciaal onderzoeksprogramma starten dat zich richt op de verschijnselen die samenhangen met de "Inspeel"-ervaringen. Allereerst moet natuurlijk een breed verkennend onderzoek plaatsvinden, waarbij bijvoorbeeld een simpel encefalogram wordt getrokken in de diverse stadia van inspelen, en functies als hartslag, bloeddruk en -verdeling, transpiratie, spierspanning, productie van diverse hormonen e.d. worden gemeten. Nog interessanter zal het tweede deel van het onderzoek worden, wanneer de hersenfuncties tijdens het inspelen van kabels volstrekt "an sich" worden onderzocht. Hiervoor zal geavanceerde en gespecialiseerde chirurgie nodig zijn, want van enkele proefpersonen zal dan de inhoud van de hersenpan met verlengde merg, plus de volledige gehoororganen, uit het lichaam worden genomen en in een bassin met voedingsvloeistof worden geplaatst. Ik neem aan dat jij zelf graag aan een dergelijk onderzoek zult meewerken? Alvast bedankt, namens de wetenschap!

Beste Ruud, Al die verhalen over electronentransport en -aanstoting en -overdracht van lading, alsmede het verhaal over vrijzwevende ionen en al die andere verhalen zijn toch mythologie? Wie heeft er ooit een electron gezien, gevoeld, gehoord? Volgens sommigen bezit Gods ganse schepping maar

Gaat het om penlight (AA) types? NiCd is dan leverbaar in 1.2V/600mAh, 1.2V/800mAh en 1.2V/1.000mAh uitvoeringen. NiMH is dan leverbaar in 1.2V/1,600mAh, 1.2V/2,100mAh en 1.2V/2,400mAh uitvoeringen. NiMH is energieker en bovendien milieuvriendelijker (althans: minder schadelijk) dan NiCd. Bovendien hebben ze niet, zoals Ravon al zei, het hinderlijke "memory-effect", waardoor NiCd batterijen na verloop van tijd weigeren geheel op te laden. Voor NiMH zijn wel speciale opladers nodig, die na de nominale oplaadtijd overschakelen op "trickle charge" (druppelsgewijs laden) om oververhitting te voorkomen. Laatste bericht van importeur: fabrikant Panasonic staakt productie van NiCd. Is verdrongen door NiMH. (Terecht!)

Beste Jepe!, Nou, vertel eens...

Vergeten te scheren, Joopus?

Het is bij gloeilampen duidelijk: naarmate de gloeidraad een lagere weerstand heeft, stijgt het opgenomen vermogen. Bij zulke lampen wordt vrijwel al het vermogen in warmte omgezet, en van fasedraaiing is geen sprake. Aangezien bij onze huis-tuin- en keukenlampen de spanning constant blijft (230 V), zorgt de stroom (Amp

Beste Ruud13, Ik stel vast dat jij en ik het over een aantal belangrijke zaken eens zijn, maar dat door jou - en niet door mij - een vorm van compressie van het geluid bij verhitting van de spreekspoel wordt vastgesteld, die rechtstreeks het gevolg zou zijn van de verhoogde elektrische weerstand daarvan. Daartegenover stelde ik bij opwarming juist een excessiever gedrag van de luidspreker vast, als gevolg van het soepeler worden van de ophanging. Jouw compressieverschijnsel heb ik nooit vastgesteld, maar dat zou kunnen komen doordat ik altijd goede versterkers heb gebruikt: die gingen gewoon meer vermogen (m.n. stroom) leveren wanneer dat van ze werd gevraagd. Het excessiever gedrag van opgewarmde luidsprekers komt overeen met de algemene opinie van audiofielen, die inhoudt dat een speaker "beter gaat klinken als-ie is warmgedraaid". (Audiofielen houden wel van een beetje overdrijving, zoals je weet. Overigens moet de opinie van audiofielen - ook wanneer die "algemeen" is - met een korreltje zout worden genomen, want als er

Beste Hans, Je hebt me hiermee duidelijk gemaakt waardoor jouw ERA + ADC XLM combinatie zo slecht aftastte: je stelde de naaldkracht in op 0 gr (of p of mN). Er was dus alleen enige naaldkracht tijdens de eerste helft (omhoog) van elke plaathobbel. Je wilt het niet begrijpen he..... Met het schuifgewichtje stelde ik hierna de naaldkracht op 1,25 gram. Het element spoorde toen nog niet goed. Hetzelfde element op m'n TD160 met taartschep spoorde fantastisch op 0,75 gram. Een waar-de-lo-ze arm... En het loopwerk was ook al niet veel beter ik meen me te herinneren dat er een plaatstalen draaiplateau gebruikt werd. Beste Hans, Nee hoor: de ERA had een aangedreven subplateau en een opleg-plateau, beide van aluminium. Net zoals AR en Thorens. Maar het had geen verende onderplaat: bij deze rumbleloosheid was dat ook niet nodig. Dat schuifgewichtje liet ik achterwege: ik stelde de naaldkracht in m.b.v. de spanning in de bladveertjes. En het uitneembare montageplaatje voor het element had ik uit de "kop" gesloopt. Trouwens, de kop was zelf ook vrijwel geheel gesloopt: die was gereduceerd tot datgene wat voor elementmontage absoluut noodzakelijk was. De benodigde inbouwhoogte voor het element had ik gerealiseerd met nylon afstandsbusjes. Wat jammer dat jij zulke slechte herinneringen hebt aan de 444. De mijne zijn een heel stuk aangenamer. Maar dit kunnen we weer compenseren met onze omgekeerd-evenredige waardering voor de Pied Piper, nietwaar?

Mag ik even wijzen op een door sommigen hear gemaakt denkfoutje? Essentieel is de wijziging van de geluidskwaliteit t.g.v. ondermeer verhitting van de spreekspoel. Die spreekspoel is nog st

Beste Pjotr, In de gebruikelijke berekeningen voor het bepalen van de waarden van de componenten in wisselfilters is de "impedantie" van de betrokken luidsprekerunits van groot belang. Door verhitting van de spreekspoel, en de daardoor toegenomen weerstand, verandert de impedantie van de units, aangezien deze impedantie grotendeels door de gelijkstroomweerstand wordt bepaald. Met de Q-factor van het hele filter, of met de Q-factor van de diverse spoelen in het wisselfilter afzonderlijk, heeft dit niets te maken. Net zo min als met pallets.

Beste Pjotr, Tijdens het warmdraaien van een luidspreker veranderen veel van zijn eigenschappen. Doordat de surround en de spider soepeler worden, wordt op basis van dezelfde toegevoerde energie door een opgewarmde luidspreker bijvoorbeeld een grotere amplitude (en dus een hogere geluidsdruk) gerealiseerd. Dit verklaart, naast de gewenning/referentieverschuiving, mede waardoor audiofielen een warmgedraaide luidspreker "beter" vinden klinken: hij maakt gewoon meer herrie. Doordat de spreekspoel heet wordt, neemt de ohmse weerstand ervan toe. Doordat de ohmse weerstand toeneemt, klopt het op de nominale impedantie berekende wisselfilter niet meer. Doordat het wisselfilter niet meer klopt, verschuiven de cross-overpunten en fasehellingen. Doordat de cross-overpunten en fasehellingen verschuiven, gaat de fasereinheid van het luidsprekersysteem (voor zover die aanwezig was!) verloren. Doordat de fasereinheid niet meer klopt, wordt de weergave van blokgolven (nog) minder goed. Moeilijk, h

Beste Ravon, Ik had het niet over spoelen in wisselfilters, maar over spreekspoelen in luidsprekerunits. Spoelen in wisselfilters (tenzij van abominabele kwaliteit) worden niet warm. Hun gelijkstroomweerstand wijzigt zich dan ook nauwelijks tijdens het spelen. Hierbij richt mijn aandacht zich op de seriespoelen in de laagsectie,vanwege de vermogensverdeling in luidsprekersystemen. Hun gelijkstroomweerstand ligt in de orde van 0,03 Ohm (Mundorf trafokernspoelen) tot 0,5 Ohm (die waardeloze seriespoel in het KEF DN-12 filter). Dat is heel wat anders dan de spreekspoelen in luidsprekerunits. Met name die van basluidsprekers kunnen gloeiend heet worden. Hun gelijkstroomweerstand ligt dan ook veel hoger: meestal tussen de 6,5 en 7 Ohm. Bij hoge belasting (en dat hoeft echt geen heavy metal te zijn) werden spreekspoeltemperaturen van ca. 200 graden gemeten. Temperatuurbestendigheid van spreekspoel en spreekspoelhouder dient te worden gespecificeerd in relatie tot de duur van de verhitting. Bijvoorbeeld bij de KEFB139 (SP1044): Max. continuous service temperature (30 min.): 180 degrees C. Max. intermittent temperature (5 sec.): 250 degrees C. Thermal time constant: 16 sec. Thermal resistivity (temp. rise per applied Watt): 4.5 degrees per Watt.

Beste Spido, luchtkolommetjes ???? kolom ko<sum>lom zelfstandig naamwoord de kolom, de kolommen, het kolommetje 1 elk van de rijen waarin de bladzijden van een krant en van sommige boeken verdeeld zijn: lees verder op pagina vijf, kolom drie 2 zuil, pilaar: een rookkolom 3 reeks getallen of woorden die onder elkaar staan Volgens mij is het beter dat je je draaitafel niet op zijn kant zet met de arm verticaal Spido. Beste Pjotr, Een kolom is een zuil: dat klopt. Dat is-ie wanneer hij (nog) overeind staat. Men spreekt dan van "een staande kolom". Maar hij is nog steeds een kolom, wanneer hij (al)

Beste Hans, Je hebt me hiermee duidelijk gemaakt waardoor jouw ERA + ADC XLM combinatie zo slecht aftastte: je stelde de naaldkracht in op 0 gr (of p of mN). Er was dus alleen enige naaldkracht tijdens de eerste helft (omhoog) van elke plaathobbel.

Beste Marcel, De "echte" electronische blokgolven, zoals die door functiegenerators worden geproduceerd - complexe signalen, bestaande uit grondfrequenties en oneven harmonischen -, zijn kennelijk niet wiskundig te beschrijven door de hear verzamelde techneuten. Maar dat vind ik helemaal niet interessant. Gelukkig doen die functiegeneratoren toch wel wat van hen wordt verwacht. (En dat de hear verzamelde techneuten

Er zijn tegenwoordig wel units te vinden met een verfijnder weergavekwaliteit, maar over de duurzaamheid van deze KEF-units - ook v.w.b. de rubber conus-surrounds - zul je geen enkele gebruiker horen mopperen!