spido

Beste Tubejack, Wellicht begrijp ik je niet... maar ik krijg de indruk dat jij het "memory effect" c.q. de "memory distortion" (vervorming van nakomend signaal door opwarming van transistoren als gevolg van eerder signaal, kort gezegd) in verband brengt met de inwendige capaciteit van transistoren. En ook, in vergelijking, met de inwendige capaciteit (F) van buizen: "buizen hebben minder capaciteit dan transistoren en vertonen daardoor minder memory effect". Is die indruk juist? In dat geval... Maar alleen ohmse weerstand kan toch tot opwarming leiden? Capaciteit (F) (net als inductie (H) leidt toch alleen maar tot frequentie-afhankelijke "schijnweerstand" (zonder opwarming), doordat de fasen van V en A uit elkaar worden gedraaid?

Beste Tube 300, In hetzelfde stuk ( http://www.bassboy.com.au/getreel/site/classicamps/files/articles/ukaudio/main.htm ) wordt daarover verteld: "Walker similarly is satisfied with the Quad amplifier and is doubtful about its going solid-state" moet je in verband zien met: "Walker seemed satisfied with the Quad's low end: "We are not concerned about the bass as such." Het grote voordeel van solid-state is, volgens Leak, de mogelijkheid om de uitgangstrafo achterwege te laten en zo een veel betere dempingsfactor te bereiken. Meer controle over de bas, dus: een bétere, minder vervormde basweergave. Walker (Quad) was niet geïnteresseerd in bas. Zijn luidsprekers konden ook geen bas produceren. Om die reden mochten ze in Duitsland niet eens meer als "hifi-speakers" of "high fidelity speakers" worden aangeprezen. (DIN 45.500!) Leak ontwikkelde al in 1955 een electrostatische luidspreker voor hogere frequenties. Maar omdat matching met elektrodynamische basspeakers problematisch bleek, besloot Leak die speaker niet op de markt te brengen. http://www.44bx.com/leak/esl.html P.S. Merk op dat Walker vreesde dat overgaan van buizen op transistoren een kostprijsverhoging van 30% zou betekenen! Dat hij uiteindelijk wèl overging op transistoren, heeft dus weinig met kostenbesparing te maken. Nee, hij werd overtuigd door de argumenten van de andere Heren van de Hifi. Bij een goede maaltijd en een mooi glas wijn, zoals het hoort.

Beste m44, Hoe kom je dáár nu weer bij? Een goede behuizing oefent geen enkele invloed uit op de samenstelling van het wisselfilter! Alleen bij slecht ontworpen kasten (m.n. bij te hoge capacitatieve belasting als gevolg van kastkrapte: voor de betreffende units tè kleine "wurgkasten") en bij slecht (gammel) gebouwde kasten (paneelresonanties die gedempt moeten worden m.b.v. "notch" filters) kàn het volgens bepaalde achterhaalde technologie (bijv. "Acoustic Butterworth") nutttig zijn in het filter correcties of compensaties aan te brengen. Zulke correcties en compensaties doen echter vaak meer kwaad (fasefouten! impulsvervorming!) dan goed (rechte frequentie/amplitude-karakteristiek)*, zoals al die overgecompenseerde & overgecorrigeerde, muffe, saaie, doffe, oervervelende KEFs en BBC-monitors uit de Jaren van Neergang aantoonden. (En die dat bij jou thuis, naar ik begrijp, nog steeds aantonen; aangestuurd door een anaal-steriool opgefokte, boemerige, blubberige, blufferige Bose-versterker.) * In dit verband wijs ik er op dat de frequentie/amplitude-karakteristiek standaard bij laag vermogen (1W/8Ω) wordt gemeten, wat weinig tot niets zegt over de dynamische en complexe werkelijkheid van muziekweergave op natuurgetrouw niveau.

Beste m44, Speksteen gaat nu eenmaal moeilijk over de toonbank...

Beste Tubejack, En d

Nee heren, zó was het niet! "A Traveller’s report on The British Audio Establishment" By Norman Eisenberg, High Fidelity Magazine, April 1965 http://www.bassboy.com.au/getreel/site/classicamps/files/articles/ukaudio/main.htm M.i. een geweldig aardig overzicht van de hoogtijdagen van hifi! Lees ondermeer wat er door deze Amerikaanse journalist wordt verteld over de collegialiteit tussen de grote heren/ontwerpers/fabrikanten van de Britse audio in die dagen. Kom daar nú eens om...

Beste Miracle, Wat jammer nou weer, zo'n onaardige reactie van jou... Zoiets zou nare antwoorden kunnen oproepen! Overigens zijn er hear mensen die hetzelfde type luidsprekers (qua formaat, luidsprekerunits, filtering, demping, reflexsysteem) in zowel houten behuizing als in stenen behuizing A-B hebben kunnen vergelijken. Wat kunststof betreft: ik denk dat je de mogelijkheden daarvan nog niet voldoende beseft. Met kunststof (evt. een kunststof/keramisch composiet) is het in principe mogelijk de dikte en de sterkte van de wanden te variëren - bijvoorbeeld door wapening met carbonvezels in de panelen op te nemen op plaatsen waar anders die panelen sterk zouden trillen. Bovendien kan met kunststof compound de inwendige demping in het kastmateriaal goed worden gedoseerd.

Waarom transistoren uiteindelijk de voorkeur kregen boven buizen - ook bij fabrikanten als Leak, Quad, Rogers e.a. (die toch een goede reputatie hadden op het gebied van buizenversterkers!) is wel bekend. En het zal iedereen wel duidelijk zijn dat goed gekoelde transistoren (m.b.v. cooling ribs, heat sinks, heat pipes, heat spreaders, warmtegeleidende pasta, gel en folie, zware - liefst verkoperde - montageplaten en een dik chassis (dus veel warmte-absorberend heavy metal in de buurt) waarschijnlijk minder te lijden hebben van thermische drift dan transistoren in een "goedkopere" omgeving. De ene transistorversterker is de andere niet. Overigens werden vroeger transistoren van het hieronder afgebeelde type ook wel voorzien van een opsteekkraagje met een heleboel radiaal naar buiten stekende vinnetjes voor oppervlakte-vergroting, om warmte af te voeren. Ik weet zo gauw niet meer hoe zo'n koelkraagje heet (misschien wel "koelkraagje"?) en ik vind er ook geen plaatje van... Sommige vroege transistoren kregen van huis uit al een geribbelde body om hun warmte beter kwijt te kunnen raken. http://www.faqs.org/patents/app/20100079958 http://sound.westhost.com/heatsinks.htm#s5 http://sound.westhost.com/articles/diy-heatsink.htm#s4 http://www.onsemi.com/pub_link/Collateral/AN1040-D.PDF http://www.coolinnovations.com/?gclid=CLuNytfz9qgCFQWDDgodjCT-TQ

http://www.youtube.com/watch?v=BxckX1QBo0o&feature=related Wat een veelzijdigheid, zelfs "binnen één componist" (George Gershwin). Audra McDonald heeft talenten die je alleen van een echte, hemelse engel zou verwachten. En dan speelt (of speelde) ze ook nog bijvoorbeeld in "Private Practice", "Law & Order - Special Victims Unit", de musical "Ragtime", won ze vier keer een Tony Award en twee keer een Grammy... http://en.wikipedia.org/wiki/Audra_McDonald

Het trillen van de houten kast (d.w.z. de som van alle trillingen, deeltrillingen en staande golven van alle delen/panelen) gaat helemaal "op eigen houtje(s)". En elk houtje heeft zo zijn voorkeursfrequenties: kleine houtjes klinken hoger (en korter), grotere houtjes klinken lager (en langer). Maar trillen, en dus klinken, doen ze allemaal. De eigenresonanties van de houtjes worden weliswaar geïnitieerd door luchttrillingen die via de luidsprekers worden opgewekt, maar verlopen vervolgens in tijd/duur, frequentie/toonhoogte, amplitude/luidheid en ook fase(!) geheel op eigen wijze. Dat wil zeggen: ongecontroleerd. Elk paneel gedraagt zich als een luidsprekermembraan dat niet door de versterker wordt gecontroleerd. Hoe stijver de kast is (stut- en steunwerk) en hoe beter de panelen gedempt zijn (met opgeplakte bitumen-matten, bijv.) hoe minder ernstig het probleem is.

EL84 enthousiasten vinden misschien deze discussie ook wel interessant: http://www.diyaudio.com/forums/tubes-valves/110909-5w-el84-drive-el84-se.html Op http://www.drtube.com/datasheets/el84-philips1969.pdf * vond ik inderdaad de door Jack opgegeven capaciteit (10,8 pF), maar alleen tussen grid (rooster) 1 en alle overige delen (pennen) behalve de anode. De capaciteit tussen de anode en alle andere, behalve grid 1, is 6,5 pF. Tussen anode en grid 1 is die maximaal 0,5 pF. En tussen grid 1 en de gloeidraad/kathode (heater) max. 0,25 pF. Is alleen de capaciteit van 10,8 pF (tussen grid 1 en alle andere, behalve de anode) van belang? * gevonden via http://www.drtube.com/tubedata.htm

Beste Tubejack, Negatief x negatief = hardstikke positief, hoor! Bovendien... heb jij wel eens intelligente en dus kritische Positivoos ontmoet? Nou, ik niet, hoor! (Negatief alweer, hè?)

Beste Wol, Misschien moesten we JOU eens doormeten...!

Beste Tubejack, Je moet gewone domheid en/of kwaadaardigheid niet bij voorbaat uitsluiten, dunkt me.

Beste Wol, Wat een versterker werkelijk waard is, komt pas akoestisch (bij weergave via luidsprekers) tot uiting. Dus niet via stille meting aan de onbelaste versterkeruitgang, maar door het geluid ("akoestisch product") te meten. En dan liefst bij realistische belasting, d.w.z. dat een complexe blokgolf met een fundamentele frequentie van 40 Hz (en met vele oneven harmonische boventonen daarbij) zo luid zou moeten worden weergegeven als de min of meer overeenkomende natuurlijke toon van bijvoorbeeld een concertvleugel, kerkorgel of bastuba. Meting met blokgolven is echter vooral van belang voor het vaststellen van de fasereinheid. De vele oneven harmonischen (veelvouden van de grondfrequentie) in de blokgolf moeten immers niet vertraagd (dus met fasefouten) t.o.v. de grondfrequentie van 40 Hz worden weergegeven. Maar het ging het jou kennelijk helemaal niet om fasereinheid. (Dat is dan jammer, want fasereinheid is muzikaal véél belangrijker dan wat jij wilde onderzoeken!) Als je wilt nagaan of de versterker specifiek in het laag (voor bepaalde speakers) voldoende power kan leveren, kun je beter bijvoorbeeld enkelvoudige (pure) 40 Hz tonebursts gebruiken. Alleen maar 40 Hz sinus, dus. 't Mag ook continu sinus zijn, in plaats van bursts. (Bye, bye, speakers...!) Vooral a-muzikale mensen hechten veel waarde aan dit type metingen.

Zojuist geluisterd, gezien... en genoten! De man was en blijft een uniek fenomeen... http://www.youtube.com/watch?v=gFDmKGTq9Cw&feature=related

Och, als Spido er heil in ziet, mag Klaas ze wel in productie nemen. Blijft het ontwerp bewaard. Beste Sietse, Ik weet dat Klaas jouw luidsprekers heeft gehoord - bij hem thuis en via zijn eigen installatie - en dat hij ze heel goed vond. En de anderen, die daar bij waren, vonden dat ook. Eigenlijk zou jij ze best z

Saved by the bell!

Beste Tubejack, Nee, er waren in de jaren 50 /60 nog geen ringkerntrafo's. En geen Amplimo's. Ze waren toen ook nog niet n

Beste Hans, Dank je wel! Ja, ik vind jou ook geweldig...

...als je Sietse bent! en... blijft.

Beste Hans, Tussenwielers kunnen in de praktijk heel erg meevallen, wat rumble betreft. Vooral wanneer je kleine, liefst geheel gesloten luidsprekersystemen ("drukkamer"kastjes) gebruikt, en bovendien het tussenwiel (= "aandrijfwiel") exact rond is. Dat laatste was vaak een probleem, want als de draaitafel werd uitgeschakeld met het tussenwiel tegen het draaiplateau gedrukt (via een netschakelaar, of door de stekker uit de contactdoos te halen) en een tijdje zo bleef (op zolder, bijvoorbeeld...), dan was het tussenwiel flink verpest. Bedenk hierbij, dat deze draaitafel geen automatische uitschakeling had en dat het tussenwiel dus ook niet na het draaien van een plaat automatisch van het plateau werd losgemaakt. Er waren destijds wel mensen die met het opnieuw rondslijpen van afgeplatte tussenwielen een aardig zakcentje verdienden. Maar met full-range luidsprekers is er echt een probleem, tenzij je een rumble filter gebruikt. En zo'n rumble filter snijdt ook in het muzikale vlees. Om dit met een paar cijfers te illustreren: anno 1973 had Garrard ondermeer type 401 (tussenwiel-aandrijving) en type 86 SB (snaar-aandrijving) in het programma. Hierbij enkele fabrieksspecificaties: Type 401: rumble -38 dB, wow & flutter ± 1%. Type 86 SB: rumble -63 dB, wow & flutter ± 0,75%. Het was dus echt wel verklaarbaar, dat die tussenwielers toen al gauw uit productie werden genomen. Overigens: ja, een tussenwiel kàn het plateau dempen. Tegelijkertijd is het tussenwiel echter ook het medium dat motorgestommel en lagerresonanties overbrengt naar het plateau, en dat nog extra noise toevoegt wanneer het zèlf niet exact rond is. Ik heb veel draaitafels, die werken volgens uiteenlopende aandrijf-principes: tussenwiel, snaar, direct-drive. Uiteindelijk kies ik voor snaar of direct drive (maakt in de praktijk niets uit), mits voorzien van een zwaar draaiplateau. Overigens plak ik altijd een brede ring bitumen aan de onderzijde van het oplegplateau. 't Blijft natuurlijk toch een soort klokkenspel, hè? Zo'n draaitafel...

Uitgangstrafo's zijn nooit beter dan de versterkers waar zij deel van uitmaken. Als je verschillen kunt horen, is er iets mis: met de trafo's zelf, of met de toepassing ervan. De Leaks hadden een max. vervorming (op nom. vermogen) van 0,1%. Met die antieke trafo's er in, dus. Zo weinig vervorming... dat moeten die moderne buizenbakken nog maar eens zien te realiseren!

Beste m44, Gezellig, weer! In één posting denigreer en beledig je zowel forummer Gerardo als de ontwerper/maker van steengoede luidsprekers (die niet forumt). Dat zoiets zomaar màg, op dit forum... Ik heb het overigens even nagevraagd, maar er is tot dusverre géén eigenaar/gebruiker van The Perfect Performer "Soundstone 2x16.4" luidsprekers in Zwolle. Je luister-ervaring zal dus wel een occulte oorsprong hebben gehad.