spido

Het motortje is aangekomen. Hoera! Het inbouwen en aansluiten laat ik aan het technisch bureau over, maar natuurlijk heb ik wel meteen een eerste blik op het door Rolf Kelch gereviseerde motortje geworpen. En net zo vanzelfsprekend heb ik ook de nieuwe pulley met vliegwiel flink met duim en wijsvinger laten draaien, om me er van te vergewissen dat het nare geluid inderdaad was verdwenen. Welnu: het nare geluid was helemaal weg en het motortje draaide snel en soepel. De nieuwe pulley is één geheel met het vliegwiel: uit één stuk aluminium gedraaid. Knap werk van de heer Kelch! De nylon spaken van het oude vliegwiel vertoonden een paar heel dunne haarscheurtjes. Dat zal bij dit massieve vliegwiel niet meer kunnen voorkomen. 't Ziet er allemaal prima uit. Ik ben benieuwd naar het werkend resultaat. Intussen werk ik nog aan het armboard voor de Ortofon AS 212 arm. De arm die ik via ebay bemachtigde, heeft geen aansluitplug. Uit de standpijp komen gewoon eindjes armbekabeling. Ik heb nu bedacht dat ik met een verticaal balkje achter die standpijp, waarop mini kroonsteentjes worden aangebracht, een goede connectie tussen armbekabeling en phono-kabel kan realiseren. (Wel een trekontlasting aanbrengen op de phono-kabel, natuurlijk.) Nog even wat werk, dus.

Destijds (late jaren '60) was de Lafayette / Bocama LA224b inderdaad een instapper... maar zeker geen instinker! Hij was niet duur. Hij was ook niet buitengewoon krachtig. (Iets van 2 x 10W, meen ik.) Maar hij klonk heel prettig. Het valt me op, dat er nu mensen zijn die hem (opnieuw?) begeren. En dat er zijn specialisten zijn die hem modificeren. Met moderne luidsprekeraansluitingen, bijvoorbeeld. Als dat gebeurt, is hij vast de moeite (en kosten) waard! http://forum.zelfbouwaudio.nl/viewtopic.php?f=7&t=15488

The proof of the duck is in the flushing...

Unterwegs!

"Toch weer eens die Lenco L76 met Shure V15 mkIII element proberen," dacht ik. "En dan - heel authentiek! - op de Leak "Stereo 70" versterker. Ik zoeken naar het knopje voor het rumble filter. Was er niet. "Nou já, zeg! Geen rumble filter! Was er wèl! (Is er wel.) Zit ingebouwd. (17Hz, 18dB/oct.) Leak dacht ook echt aan àlles!

Beste TL 200, Je overschat jouw eigen luidsprekers in dezelfde mate waarin je de mijne onderschat!

Ja, doordat betere condensatoren "meer signaal doorlaten" (zoals jouw scribent stelt), kan het gewenst zijn het rendement van de units aan te passen. Als je het "oude geluid" wilt handhaven, althans. Het geluid waar je aan gewend was, en dat wellicht helemaal niet zo goed en zo precies was als je altijd aannam. In veel hogere orde filters wordt de impulsverwerking niet alleen door de overmaat aan scheidingscomponenten verpest, maar óók nog eens door "correctienetwerkjes" ("zuigkringen"). Allemaal negatieve, rendement-verminderende rommel. Aan de andere kant... Er wordt ook wel beweerd dat bepaalde KEF tweeters - en daarbij wordt dan vaak de T27 genoemd - er bij gebaat zijn dat hun tekortkomingen worden verdoezeld door elco's; tekortkomingen die genadeloos aan het licht worden gebracht door goede foliecondensatoren. De beste luidsprekerunits verdienen de beste filterconcepten en de beste filtercomponenten. Al het overige interesseert mij niet.

Beste TL 200, Kennelijk was de bezitter van de IMF TLS50's er aan gewend allerlei details niet te horen. En dat wilde hij graag zo houden. Het is een benadering... maar niet de mijne: The Truth, the Whole Truth, and Nothing But the Truth!

Doordat ik de SME-arm van de TD 126 MkIII wil vervangen door de Ortofon AS 212 arm, had ik een nieuw armboard nodig. Even met het SME armboard naar de Multimate op de hoek gegaan. "Nèt zo'n plankje, alsjeblieft, maar er hoeft geen gat in. Ja, MDF dus, met links precies zo'n schuingezaagde kant, als het kan." Nauwelijks een minuut later en een eurootje minder rijk... armboardje was klaar. Eén eurootje! Kan dus nóóit een high-end armboardje zijn!

"Het Trefpunt"? "Maranatha", toch? Naast de Julianakerk, nietwaar?

Méér laag kan wijzen op een gebrek aan controle.

Beste TL 200, Sommige van die keuzes zijn gewoon vergissingen! Of besparingen! Foliecondensatoren zijn altijd beter dan elco's, en ferrietkernspoelenen werpe u verre van u - ja zéér verre ... wat wijlen Raymond Cooke ook ooit hierover beweerde. (Kijk maar eens wat men allemaal veranderde aan de Cambridge Audio TL 200 om die een beetje hoger belastbaar te maken.)

Beste TL 200, Ja, er is wel uitgegaan van Butterworth, maar dan eerste orde. (Alle eerste orde filters hebben een Butterworth karakteristiek.) Echter, bij het matchen van twee overnemende units was de akoestische prestatie tenslotte doorslaggevend: componenten uitproberen met real time ruis spectrum analyse, dus. (Als de twee units samen "recht" waren, gaf dat dus de doorslag. Bij hogere orde Butterworth treedt op het overnamepunt onvermijdelijk een +3dB resonantiepiekje op, maar bij eerste orde niet.) P.S. Een minder wiskundig verhaal over iemand die een eerste orde filter ging maken, en waaròm, vind je in http://sound.westhost.com/ptd.htm

Beste TL 200, Bij mijn luidsprekers is eerste orde filtering (6dB/oct.) toegepast. Er wordt buiten het vocale bereik gefilterd. Het zijn in elektrisch opzicht "minimum phase" systemen, met minimale group delay. http://en.wikipedia.org/wiki/Minimum_phase http://dsp.stackexchange.com/questions/2241/what-is-the-true-meaning-of-a-minimum-phase-system

Mensen met een slecht muzikaal gehoor en een gebrekkig muzikaal geheugen zouden zich afzijdig moeten houden van de discussie(s) ten aanzien van de hoorbaarheid van fasevervorming. Net zoals kleurenblinden zich niet zouden moeten bemoeien met de kleurechtheid van Rembrandt-reproducties. Wat de faserotatie betreft: elektrische fase ≠ akoestische fase! Waar het faseklokje elektrisch wel drie of vier keer het klokje rond gaat, bij hogere orde gefilterde drie- of vierwegsystemen, ligt dat akoestisch anders. Immers: als het elektrische faseverschil 360º bedraagt, is het akoestische faseverschil 0º geworden. De overnemende unit is één slag te laat, maar loopt wel in de maat met zijn collega-unit. Op die éne frequentie, tenminste..

Bij de opnames die ik voorstelde had-ie z'n tanden nog.

Beste Thingman, Het is inderdaad niet zo moeilijk om seriespoelen te maken die een heel geringe weerstand hebben, maar het is wèl duur. Je komt dan al gauw terecht bij kolossale en loodzware bandspoelen, zwaar belastbare trafokernspoelen of heel dikdradige luchtspoelen. Die kosten al gauw veel meer dan wat de beoogde prijsstelling van de speaker toestaat. En bij vrijwel alle commerciële luidsprekers zijn de fabrikanten (meestal niet de ontwerpers, maar wel de marketeers) penny wise & pound foolish. Wat de condensatoren betreft: jouw ervaring deel ik niet. Ik durf zelfs te beweren dat alle MKP's met goede specs (tolerantie, verliesfactor, doorslagspanning e.d.) prima "klinken", als je er maar voor zorgt dat je de juiste capaciteit toepast. Heel dure MKP's bieden m.i. geen hoorbare voordelen boven normaal geprijsde.

Zoals de heer Breem al uitlegde, hebben wisselfilters een desastreuze invloed op de elektrische demping. Vooral de seriespoel voor de basluidspreker, en bij uitstek wanneer die te veel weerstand oplevert. Afgezien daarvan: wisselfilters veroorzaken ook faserotaties. En dus ook fasevervorming. Ik citeer voor het gemak maar even mijzelf, uit het topic over de luisterzolder van Hans: Veel mensen - zelfs mensen die menen een heel goed gehoor te hebben - vinden fasevervorming volstrekt onbelangrijk. Want die horen zij niet. Zij kennen immers de klankkleur, het timbre van het originele instrument ook niet. Veel luidsprekerontwerpers (en de computerprogramma's die zij gebruiken) zorgen er alleen maar voor dat op de overnamefrequenties de fase (bewegingsrichting) van de beide overnemende luidspreker-units gelijk is. Want er onder en boven de overnamefrequenties met de fase gebeurt, interesseert ze niet. Het gevolg is dat er enorme fasevervormingen ontstaan, waardoor de natuurlijke faseverhoudingen van grondfrequenties en hun harmonische boventonen wordt verstoord. Bij meerwegsytemen met hogere orde filters gaat de fase over het audiobereik wel drie of vier keer het klokje rond.

Hallo Dared, "Niet vermoeiend" is heel belangrijk. En een opvallend mid-laag is vaak een teken van vertraagde resonantie: modderigheid, zeg maar. Bedankt dat je nog even reageert. Veel plezier met je speakers!

Lieve deugd! Als er iéts neuzelig klinkt - in vergelijking met moderne luidsprekers - is dat wel die ouwe Philips 9710! Zelfs in de destijds standaard "Luidsprekerbehuizingen voor Zelfbouw" van Philips Elonco: akoestische box en bas reflex. En dan nu ook nog in een Fostex hoornsysteem... Brrr! Waren het overigens niet 9710 M luidsprekers? (Dubbelconus) De 9710 zònder M leverde vrijwel geen hoog.

Beste Kappa7, Kastloze vellen leveren een uitstekende imaginaire basweergave. De "kick" die men bij uitstek hoort / voelt / waarneemt bij basloze luidsprekers, behoort niet tot het terrein van de lage frequenties. Het is geruis, geraas, toonloos lawaai met een niet-harmonisch spectrum van hogere frequenties. Ik denk dat jij erg zou kunnen schrikken, wanneer jij je kasteloze vellen eens zou uittesten met een toongenerator en een decibelmeter op de luisterplaats.

Rolf Kelch Wir warten ab, fröhlich und voller Vertrauen!

Beste kappa7, Het is mijn ervaring dat het laag van luidsprekers met heel weinig vertraagde resonantie (zoals die van Goodtube) meestal niet verbeterd wordt door sub-woofers: die blijven kwalitatief te veel achter. (Verwar kwantiteit niet met kwaliteit.) P.S. Soms herinner ik me de opmerking van Gilbert Briggs - oprichter van het destijds zeer vermaarde Wharfedale Loudspeakers Ltd. en zelfbouw-aartsvader die het gebruik van met zandgevulde spouwwanden voor luidsprekerkasten propageerde: "Het geheim van een goede basweergave is, dat je zo dikwijls denkt dat je zo weinig bas hoort."

Beste TL 200, Lees http://www.breem.nl/TechThemas/LuidsprekerDemping.htm waaruit ik citeer: We zullen zien dat de versterker en de luidspreker kabel slechts een geringe invloed hebben, en dat de demping het meest verknald wordt door het wisselfilter. Ook het begrip "dempingsfactor", vaak te zien in specficaties van versterkers, kan regelrecht de prullenbak in. (...) Bedenk hierbij dat de luidsprekers van Tubejack en Goodtube géén filtercomponenten tussen de versterkeruitgang en de beide bas/middentonenluidsprekers hebben.