spido

Beste Ravon, Nee, het is een functiegenerator van een oud type. (Niet meer leverbaar.) Een analyzer van B&K was me te kostbaar. Ik behelp me met een ADC. Ik begrijp dat je op zoek bent naar een generator die echte blokgolven kan produceren, in plaats van altererende gelijkstroompulsen? Wellicht vind je dan hier wel iets bruikbaars voor een redelijk bedrag: http://www.marktplaats.nl/index.php3?url=/...atuur/20863.htm http://cgi.ebay.nl/ws/eBayISAPI.dll?ViewIt...7526835189&rd=1 (Zoals je ziet, werken echte generatoren niet in het (suprasone) gebied waar jij juist bijzondere belangstelling voor lijkt te hebben. Waarschijnlijk omdat je voor een golf nu eenmaal frequentie nodig hebt. Maar wacht... oh sorry... dat was te moeilijk voor je!)

Beste Carl, Het gaat mij er nu niet om of CD technisch beter is dan LP. En het gaat mij er nu ook niet om of LP mooier klinkt dan CD. Het gaat mij er nu alleen maar om of iemand Jan de Kruyff met enig recht "een "kletskous" mag noemen. Ik heb een heel grote achting voor Jan de Kruyff. Voor zijn kennis, voor zijn inzicht en voor zijn eerlijkheid. Het steekt me dan ook, wanneer iemand hem, zonder steekhoudende argumenten, uitscheldt. Maar... als ik er goed over nadenk... Jan de Kruyff had beter het woord "dom" niet in relatie moeten brengen met deze groep audioliefhebbers. Hij had misschien beter zoiets kunnen schrijven als: "De liefhebbers van vinyl geven de voorkeur aan een verouderd systeem, met tal van fouten en tekortkomingen... Kennelijk is er iets anders dan hun logisch verstand, wat ze daartoe beweegt." Je vraagt je af, waarom Jan de Kruyff het kennelijk niet kon nalaten de vinylfreaks (oh, sorry: vinylliefhebbers) "dom" te noemen. Waarschijnlijk omdat ze zijn - sinds 1982 al zo vaak herhaalde - pleidooi voor de nieuwe techniek kennelijk niet willen accepteren. Je vraagt je ook af, waarom sommige vinylliefhebbers zo geprikkeld reageren wanneer de technische voordelen van CD c.s. weer eens worden genoemd, en vooral wanneer daar bij wordt gezegd dat hun voorkeur eigenlijk een bewijs van hun domheid is. Er wordt kennelijk een gevoelige snaar geraakt. Monomane vinylliefhebbers hebben, zo is mij in de loop der jaren duidelijk geworden, over het algemeen een erg hoge dunk van hun eigen auditieve onderscheidingsvermogen. Ze denken, eenvoudig gezegd, dat ze veel betere oren hebben dan gewone mensen. Een soort superioriteitsgevoel zoals je ook wel aantreft bij degenen die zichzelf "vliesridders" noemen: mensen met electrostatische luidsprekers. "Gewone mensen luisteren naar CD... maar WIJ weten wel dat er iets is in analoge opnamen... in LP's... iets wat je mist in CD's... tsja... hoe moet ik 't zeggen... je ne sais quoi... something... etwas... iets van r u i m t e... iets van o p e n h e i d... CD is plat en klinkt technisch. LP klinkt muzikaal, en heeft glans!" Hun voorkeur is echter niet logisch verdedigbaar. Nou, dan moet die dus maar emotioneel worden verdedigd. "Want wie aan vinyl komt, die komt aan mij!" Intussen draai ik een registratie van Cleo Laine's concert in Carnegie Hall: een LP uit 1974. Schitterend opgenomen! En Cleo articuleert ook zo goed... Voor alle aspecten van de articulatieleer uit de studieboeken van Jones en Gimson - zoals voicing / devoicing van consonnants, progressive & regressive assimilation, aspiration, stages of formation - vinden we hier prachtige levende voorbeelden. En dan zingt ze ook nog zo geweldig! Alleen jammer van die ene rottige groefbeschadiging in "Wish You Were Here". Ik weet nog precies bij welke demonstratie dat gebeurde... zo'n tweeëntwintintig jaar geleden. In het Novotel, in Amsterdam. Het was toen tè vol, daar in dat luisterkamertje... En dan gebeurt er gauw een ongelukje. Toch maar eens op jacht gaan naar een CD-versie. Want vinyl is mooi, hoor. Heel mooi. Maar zo'n kràs... Hmmm!

Correctie: De Accuphase is prachtig... en de Denon is kr

Beste Erik, Ongetwijfeld dient dit dempingsmateriaal om reflecties van "achterkantgeluid" en staande golfjes tussen dometop en poolplaat te voorkomen. Laat maar lekker zitten, dat spul.

Beste Jurgen, Je mag tegenwoordig een eigen mening hebben over van alles en nog wat. Hoi!! Ook over mensen die veel meer verstand hebben van bepaalde dingen dan jij. Van dingen waar jij weinig verstand van hebt, maar waar je wel een mening over hebt. En over die mensen, die verstand van die dingen hebben waar jij alleen maar een mening over hebt, mag je ook al een eigen mening hebben. Vrijheid van meningsuiting... Hoera!! Maar... Het kàn in zo'n geval gebeuren dat je dan iets onverstandigs zegt. Er zijn weinig mensen op deze aarde die deskundiger zijn dan Jan de Kruyff: zowel wat muziek als wat audio betreft. Jan de Kruyff geeft goede argumenten en komt tot plausibele conclusies. Zou jij niet een betere indruk maken wanneer je ook op die manier zou redeneren?

Beste Ravon, Die "enkeling", die "het zwakke punt niet uit jouw ontwerp wist te halen", laat je hierbij weten dat hij indertijd eigenlijk niet goed wist bij welk zwakke punt hij zou moeten beginnen. Je hele theorie sloeg aanvankelijk helemaal nergens op. Maar ik geef toe: zo langzamerhand schijn je 'n beetje door te krijgen waar het eigenlijk om gaat. Maar je bent er nog ni

Beste Erik, Het solderen van luidsprekerkabels aan connectoren (pennen, stekers, spades e.d.) vergt een bout of soldeerpistool van minstens 100 watt. Liever nog twee stuks: in elke hand eentje, met het kabeleind en het connectortje vastgeklemd in de klauwtjes van je "derde handje", en met het eind soldeerdraad tussen de tanden. Het solderen van een aantal stukken luidsprekerkabel (4-6 mm) aan elkaar, levert nog grotere problemen op. In mijn vertwijfeling heb ik zelfs wel eens de hobbybrander er bij gepakt... maar dat kan ik je alleen maar afraden. Ik wijs je voor dergelijke verbindingen op lasdoppen en kroonstenen (installatietechniek voor huisinstallaties). Kroonstenen zijn in diverse formaten leverbaar. Menigeen beweert dat geschroefde of geklemde verbindingen beter zijn dan gesoldeerde: anderen beweren het tegendeel. Met weerstandsmetingen heb ik nooit bewijs gevonden voor

Beste Henrie, Je plaatst me voor een dilemma. Enerzijds wil ik niet zo onbehoorlijk zijn jouw vraag te negeren, anderzijds wil ik niet de onaangename discussie die ik reeds met iemand anders voerde met jou herhalen... Wat de manier betreft waarop jij blokgolven wilt genereren: daar durf ik geen uitspraak over te doen. Mijn kennis en inzicht schieten daarvoor tekort: daar kom ik eerlijk voor uit. Ik weet echter wel dat er niet-lineaire amplitudefouten kunnen bestaan die niet Fourier-transformeerbaar zijn, m.a.w. die je niet eens in trigonometrische reeksen tegenkomt. En om een goede blokgolf te krijgen, is een heel secure en consistente opbouw nodig. (De toonregeling of een filter van de voorversterker kan bijvoorbeeld de test compleet verstoren.) Bovendien dient het signaal m.i. niet in de vorm van een pulsentreintje te worden aangeboden, maar als een echte golf, dus cyclisch, zodat fasedraaiingen/vertragingen van de samenstellende componenten goed in beeld kunnen worden gebracht. (Bij pulsen start de hele familie van harmonischen steeds opnieuw keurig in de pas.) Ik geef de voorkeur aan een "echte", geijkte (functie)generator, omdat ik daarmee heel precies de (grond)frequenties en de output kan instellen. Zo'n apparaat laat zich ook gemakkelijk aansluiten op een audio (voor)versterker, zodat ik luidsprekers op realistische (geluids)niveaus kan testen. Ook de controle (demping) van de luidsprekers is dan in overeenstemming met de audio-werkelijkheid. In feite gedraagt de blokgolf zich zo niet anders dan muzieksignaal, en ondergaat dus in de audioketen - maar vooral in de luidsprekers - alle fase-aantastingen die inducties en capaciteiten onder realistische condities in petto hebben.

Beste Ravon, Bedankt voor je reactie. Het is mijn ervaring - sinds de introductie van de CD rond 1982 - dat zowel met grammofoon als met CD prima resultaten kunnen worden bereikt. Alleen is dat tegenwoordig met CD allemaal wel veel eenvoudiger en goedkoper... Alles moet kloppen bij grammofoon, om een resultaat te krijgen dat vergelijkbaar is met dat van een goede CD-speler: een mooi - en helaas ook duur - (low-output /low-impedance) MC-element in een arm met de juiste massa en met wrijvingsarme lagering, een stabiele en resonantie-arme draaitafel, een perfect matchende (ingangsgevoeligheid, ingangsimpedantie) pre-pre zonder sissen of brommen... enzovoorts, enzovoorts. Maar ik zou m'n grammofoon en platen niet willen missen. Nostalgie? Kan best, ja...

Beste audiovrienden, Een jaar of wat geleden besloot ik een oude hobby van me weer op te pakken: audio! Tot halverwege de jaren tachtig was ik er heel druk mee geweest, maar daarna waren er andere - toen belangrijker - dingen in mijn leven gekomen. Het verbaasde me, dat ik na zo lange afwezigheid toch nog zo veel herkende in de discussies. De namen van merken waren in veel gevallen veranderd, maar de verschillen van mening waren dezelfde als toen. En de argumenten ook. Electrostaten versus electrodynamische luidsprekers, buizen- versus transistor- en/of IC-versterkers, analoog (grammofoon, tapedeck) versus digitaal (CD)... Onlangs bladerde ik in HVT nr. 3 van 1983. Daar kwam ik een test tegen van Jan de Kruyff. Het betrof de twee eerste CD-spelers die in Nederland op de markt kwamen: de Philips CD-100 (ca. ƒ 2.000,-) en de Sony CDP-101 (ca. ƒ 2.500,-). De Kruyff noemde in het artikel een paar voordelen op van de toen nog gloednieuwe techniek. Hij heeft nog steeds groot gelijk! (Offe... vindt u soms van niet?)

Geloof je dat werkelijk, Ravon?

Beste Marcel. Ja, hoor... het is weer zover! Geef Spido maar weer de schuld van alles... Mag ik je er even aan herinneren dat het Ravon was, die de discussie over blokgolven kort geleden heropende? Nou ja, hij d

Beste Jerry, Dat was toch het aanvankelijke huisvlijtje van onze Ravon, dat iemand hier "een zwakzinnige homebrew" noemde, met een frequentie van 1 Hz? Tenminste: dat zou het kunnen zijn, dunkt me, wanneer de geniale bedenker van dit frutsel tenminste kans zou zien de schakelaar in een vast tempo van 2 x per seconde te bedienen... Hoe dan ook: een blokgolf maak je niet op deze manier. Blokgolven zijn immers signalen met een gecompliceerde structuur van grondfrequenties en oneven harmonischen. Heb jij de indruk gekregen dat Ravon inmiddels begrijpt hoe ze in elkaar zitten?

Beste Ravon, Jij hoort dus "geluid" dat alleen maar amplitude heeft, en g

Beste Pjotr, Nee, je hoeft het dus helemaal niet te snappen... om een middle-of-the-road haaifaai-fasedraai-speaker te kunnen bouwen! Als je maar een PC luidspreker-ontwerpprogrammaatje kunt gebruiken, dan kun je toch elke r

Beste Ravon, Mag ik je er nogmaals op wijzen dat er een groot en essentieel verschil bestaat tussen jouw "echte" blokgolven en de mijne? Het verschil is dat die van jou alleen theoretisch zijn, en dat die van mij uit een van alle kanten gecertificeerde functiegenerator komen. Ongeveer net zo'n apparaat waar ook SOTA-Jerry zijn blokgolven van betrekt. De schaal van mijn toongenerator begint bij 1 Hz. Niet lager, want lager is geen golf (= frequentie) mogelijk. Voor de grap heb ik natuurlijk wel eens een woofer op 1 Hz laten bewegen. Als je versterker maar breedbandig en krachtig genoeg is, gaat dat feilloos. Ziet er heel sexy uit. Mijn dubbelstraals oscilloscoop kan weliswaar blokgolven met een zwakke gelijkstroomcomponent accepteren, maar die functie gebruik ik nooit. Het omschakelknopje AC - DC (+ AC) staat wellicht zelfs vastgeroest in de stand AC. Gelijkstroom golft immers niet, levert geen geluid op, zet de speakers niet in beweging en de meetmicrofoons al evenmin. Waarom zou ik mij daar dan voor interesseren? Ik wil meten hoe luidsprekers zich gedragen. Niet hoe ze zich ni

Ravon snapt niet dat de verticale zijden ("flanken") van de blokgolf door andere (hogerfrequente) sinussen worden bepaald dan de horizontale zijden (topzijde, bodemzijde) ervan. En dat, bij een blokgolf van 200 Hz bijvoorbeeld, de verticale zijden ("flanken") van de blokgolf door de tweeter worden gereproduceerd, terwijl de woofer (en evt. middentoner) zich voornamelijk met de - bij wijze van spreken - "centrale vulmassa" van de blokgolf bezighouden: de grondfrequentie en de eerste paar harmonischen. Waarom zou de woofer stilstaan? Nergens voor nodig! En de opdracht daartoe krijgt hij ook helemaal niet van de versterker. De woofer verklankt gewoon sinussen van bijvoorbeeld 200 Hz (de grondfrequentie van de blokgolf in ons voorbeeld) en - zij het, door zijn wisselfilter, wat minder luid - 600 en 1000 Hz (de derde en de vijfde harmonischen van 200 Hz). Intussen verklankt de middentoner - zij het wat verzwakt - eveneens 600 en 1000 Hz: en als de woofer en middentoner dat samen keurig in de pas doen, en net zo luid als gewenst, hoor je niet dat er een scheidingsfrequentie wordt genomen. Verder verklankt de middentoner frequenties ("sinussen") van 1400, 1800, 2200, 2600, 3000, 3400, 3800, 4200, 4600, 5000, 5400 Hz. En misschien nog wel meer, maar dat hangt van de scheidingsfrequentie af. Want we komen nu in het gebied waarin de tweeter het werk van de middentoner gaat overnemen: en als de middentoner en de tweeter dat samen keurig in de pas doen, en net zo luid als gewenst, hoor je ook hier niet dat er een scheidingsfrequentie wordt genomen. En zo verklankt de tweeter samen met de middentoner de hogere bestanddelen van de 200 Hz blokgolf: eerst nog verzwakt de 4600, 5000 en 5400 Hz., maar op volle luidheid de 5600, 6000, 6400, 6800, 7200, 7600 en 8000 Hz. Bij de meeste toongeneratoren houdt het wel op bij de vijftiende of twintigste oneven harmonische. Wil je dus een compleet beeld krijgen, dan doe je een paar elkaar aanvullende (en deels ook overlappende) tests. Je test bijvoorbeeld eerst met een grondfrequentie van 100 Hz om het fasegedrag tot ongeveer 4 kHz na te gaan, en vervolgens met een grondfrequentie van 1 kHz om dat in de rest van het audiobereik te controleren. In principe produceert een goede generator dan betrouwbare oneven harmonischen tot ca. 40 kHz: vermoedelijk ruim boven het bereik van de meetmicrofoon en ook van je tweeter (tenzij je ribbons o.i.d. gebruikt). Hoe een blokgolf is opgebouwd uit sinussen, kun je zien op de plaatjes die Erik hier reproduceerde uit de gebruiksaanwijzing van een TRIO-oscilloscoop (fig. 28, 29, 30). Je kunt 't je op deze manier haast stoffelijk voorstellen. Het is echter maar "een manier van voorstellen": een grafische manier. Een manier van voorstellen, die het voordeel heeft dat je je haast kunt voorstellen hoe de woofer de grote sinus van de grondfrequentie ("fundamental frequency") verwerkt, terwijl de tweeter heel kleine sinusjes verwerkt die een groot aantal keren precies binnen die grote grondfrequentie-sinus passen.

Beste Ravon, Nee, de luidspreker maakt er een complex van sinussen van. (Als je het naar voren en naar achteren uitslaan van membranen tenminste als een sinus wilt beschrijven...) Een samengestelde toon, dus. Bestaande uit een grondfrequentie plus oneven harmonischen, in de juiste sterkte- en faseverhouding. En het werk wordt bij een meerwegsysteem keurig over de units verdeeld. Bij een fasecoherente luidspreker wordt het akoestisch product daarvan behoorlijk gelijkvormig aan de input-blokgolf. Het is van belang te onthouden dat een golf zowel een positieve als een negatieve periode heeft. Blokje omhoog plus blokje omlaag, dus. Beide periodes worden door de versterker gestuurd en gecontroleerd. Ik meen te kunnen constateren dat jouw aandacht gefixeerd is op positieve pulsjes. Met "single ended" gelijkstroompulsjes (zoals aanvankelijk met jouw debiele schakelaartje) kun je in principe wel tonen opwekken - als er frequentie en amplitude (voorwaarts) is, is er ook wel een toon - maar het geeft geen realistisch beeld van het gedrag van de luidspreker bij het weergeven van muziek. De handelingssnelheid van een luidspreker is niet in de eerste plaats afhankelijk van het uit eigen beweging terugkeren in de rusttoestand (onder invloed van de mechanische ophanging), maar van de push & pull opdrachten van de versterker. (Wie wel eens de conus van een gesloten luidsprekersysteem naar binnen heeft gedrukt, weet wel hoe moeizaam dat gaat. En wie vervolgens heeft gezien hoe langzaam die conus weer naar zijn uitgangspositie teruggaat, weet dat er een ijzeren houdgreep van de versterker nodig is om zo'n membraan te dwingen twintig of dertig keer per seconde heen-en-weer te bewegen.)

Beste Ravon, Dat zou inderdaad een goed begin zijn! Dat zou inderdaad jouw begin zijn: meten zonder dat je enig begrip hebt van wat je aan het doen bent "Geef Spido een hamer en alle problemen lijken op een spijker". Beste Ravon, Als het probleem een spijker is, gebruik ik inderdaad een hamer. En dan liefst een erkende, gekwalificeerde hamer. Ik zal niet een beschrijving van een hamer in algebra

Beste Ravon, Dat zou inderdaad een goed begin zijn!

Beste Ravon, Wanneer zul jij nu eens gaan snappen dat "sinus" en "blokgolf" alleen maar schrijfwijzen zijn? Principieel niets anders dan algebra

Moet ik

Behalve bij jouw blokgolven, dan toch? Want bij jouw blokgolven komt de conus toch stil te staan, en stilstaan betekent toch "geen geluid", bij jouw blokgolven, toch?? Bij echte blokgolven liggen de zaken gelukkig anders...

Uit dit advies blijkt onbekendheid met de betreffende middentoner!