spido

Geen

Ach, m'n beste m44, Sommige mensen h

Beste Jeroen-D, Het probleem met dit soort vergelijkingen is altijd de ongelukkige omstandigheid dat

Beste m44, Sommige instrumenten hebben een sterk richteffect (zoals een trompet) en andere instrumenten juist niet (zoals een piano). Maar dat betekent niet dat er sprake is van een andere harmonische structuur. Bij elk toonvormend instrument - dus bij elk instrument waarop een melodie kan worden gespeeld - zijn er grondtonen met harmonische boventonen die gelijktijdig met de grondtonen door het 0-punt dienen te gaan. Geen enkele luidspreker zou fasefouten mogen introduceren. Niet doordat hij de harmonische boventonen uit fase draait t.o.v. de grondtonen - zoals hogere-orde conventionele luidsprekersystemen doen. Maar ook niet doordat hij naar achteren toe in absolute tegenfase werkt - zoals esl en maggie. Beste Gloeilamp, Wanneer je stroboscopische opnamen van bekkens bekijkt, of het geplotte landschap dat resulteert van laser-interferometrische aftasting, zie je dat bekkens zich ongeveer gedragen als heel slechte luidsprekerconussen. Als heel slechte metalen conussen, preciezer gezegd. En wanneer je het decay-spectrum bekijkt, zie je een ruw berglandschap met onsamenhangende pieken en dalen, en een snelle uitdoving van de hoogste frequenties. Er is inderdaad sprake van een eigenresonantiefrequentie, maar zonder het rijke harmonischenpatroon van melodie-instrumenten. De vorming van zo'n harmonischenpatroon toon wordt bij een bekken continu verstoord door staande golven - zowel dwars (volgens de straal) als langs de rand van het bekken - maar meer nog door deeltrillingen volgens de meest bizarre en steeds veranderende patronen, waarbij delen van het bekken in tegenfase bewegen met andere delen. Verder spelen interferenties tussen voor- en achterzijde (versterkingen in fase, uitdovingen uit-fase) en rol, en zelfs het doppler-effect bij het "uitvouwen" (de weidse armbeweging) na het aanslaan van een stel bekkens. Je mag gerust beweren dat bekkens een bepaalde "eigen toon" hebben. In zekere zin heeft

Beste Gloeilamp, Welterusten! Droom maar fijn van een antwoord dat je beter bevalt. Natuurlijk heb ik metingen gedaan aan bekkens! Niet alleen gewone spectrum analyse, maar ook FFT (decay spectrums). Bovendien zijn er stroboscopische films gemaakt, waaruit sommige opnamen als aparte foto's werden opgeslagen. De resultaten zijn een paar jaar geleden gepubliceerd in Scientific American, in een serie artikelen die o.m. ook de toonvorming van orgelpijpen en het (wan)gedrag van trommelvellen omvatte. Als je abonnee bent, kijk dan maar in de stapel op zolder. En anders google je maar wat: er zal op 't net wel iets van te vinden zijn.

Welke fasechaos heb je het eigenlijk over? Metingen geven anders aan, logisch want goed afgesteld komt mid en hoog in fase bij je (anders heb je dippen in je freq curve). Laag heeft inderdaad last van uitdoving, maar dat is wat anders dan chaos. Beste Jeroen KV, Electrostaten en Magnepans, die vrij staan opgesteld in een kamer, stralen naar achteren hetzelfde signaal af als naar voren, maar dan wel in volstrekte tegenfase. Het door de muren achter de electrostaten of maggies gereflecteerde "achterkantgeluid" komt daardoor later dan het voorkantgeluid, gebroken en frequentie-afhankelijk gedempt, bij de luisteraar aan. De fase van dat later-aankomende, gereflecteerde, anti-fase achterkantgeluid, en dus ook de mogelijke fasegelijkheid met het voorkantgeluid, is dan geheel ongewis. Ongefilterde full-range electrostaten zijn van nature heel mooi faserein. (En bovendien vrij van resonanties.) Maar dan mag het achterkantgeluid geen rol spelen. Peter Walker demonstreerde graag hoe goed zijn Quad ESL blokgolven kon weergeven. Maar daarvoor moest hij wel altijd precies 't goede plekje voor de microfoon vinden: dicht bij de ESL, en precies in 't midden. Neem de electrostaat als een venster op in een stenen scheidingswand, en je bent dicht bij de ideale luidspreker.

Beste Snarf, Waarom wil je dat de ombouw uit

Piet van Oosten, de oprichter en vele jaren directeur (etc., etc.) van Remo-luidsprekerzelfbouw, vertelde me eens: "Er zijn twee soorten zelfbouwers. De ene soort wil gewoon een paar speakers bouwen die beter

Beste Jitze, Ja, ik heb de Beveridge systemen een aantal keren goed kunnen beluisteren, zowel in Nederland (SOTA Jerry kan je daar meer over vertellen) als in de States. Prachtige systemen, maar je hebt er wel een landhuis voor nodig... Beste Gloeilamp, Elke muziektoon bevat een heel spectrum aan frequenties. Een toon van een melodie-instrument (dus niet het geruis of geraas van toonloze bekkens, sambaballen e.d.!) bestaat uit een grondfrequentie en een aantal harmonische

Beste Arjen, Je hoort mij dingen zeggen die ik nooit heb gezegd! Ik heb er w

Beste Hans, Je kunt puntbron-realisatie het best controleren en vergelijken, wanneer je jouw luidsprekers (in dezelfde ruimte en aan dezelfde apparatuur) eens zou vergelijken met bundelende speakers zoals forse (15" of 12" Tannoy Dual Concentrics of Klipschorns. En dan nagaan bij welke speakers bijvoorbeeld de basgitaar in "Another One Bites the Dust" van Queen op

I couldn't agree more!

Beste Gloeilamp, Ruisbekkens zijn een moeilijk geval, omdat hun geluid maar weinig "toon" bevat en daarom als "geruis" wordt gekenschetst, zonder duidelijke (harmonische) structuur. De fasechaos die een ruisbekken van nature produceert, wordt inderdaad niet ernstig aangetast door de fasechaos die een ESL of Maggie daar nog eens overheen gooit. Zodra echter op het centrum van een bekken wordt getingeld, en er dus sprake is van een duidelijke toon (pitch), gaat mijn bewering weer geheel op! (Toen ik mijn opmerking maakte, dacht ik aan

Beste jeroen KV, Dat vindt Ted dus helemaal niet! Zulke filters veroorzaken ernstige fasefouten in de harmonischenstructuur van muziek- en zangtonen.

Beste m44, Des te minder "eigen klank" de luidspreker heeft, hoe beter hij is. En ook: hoe minder eigen klank hij heeft, des te minder fans. Want fans worden nu eenmaal aangetrokken door die "eigen klank".

Dit plaatje is mede interessant, omdat het laat zien dat de gevoeligheid van ons gehoor voor bepaalde frequenties (toonhoogten) verandert wanneer de luidheid (amplitude) groter of kleiner wordt. Wat weinig mensen zich realiseren, is dat ook luidsprekers veranderen als de luidheid groter of kleiner wordt. En luidsprekerfabrikanten zul je hier zeker nooit over horen! Wanneer ze hier meetgegevens over zouden publiceren, zouden die ongetwijfeld door kwaadwillenden worden gebruikt om het produkt af te kraken. Dus, net als met blokgolven het geval is: fabrikanten houden die gegevens (

Beste renew, Vrijwel alle twee-, drie- en vierwegsystemen met hogere orde filters (dus vrijwel alle high-end luidsprekers) veranderen het muzieksignaal door faserotaties, die voornamelijk worden veroorzaakt door het wisselfilter. Bij natuurlijke klanken zijn de grondfrequenties en de harmonische boventonen (veelvouden) in gelijke fase. Ze gaan gelijktijdig door het 0-punt, enz. Maar bij die luidsprekers worden de harmonischen ten opzichte van de grondfrequenties verschoven op de tijds-as.

Nee! Geen enkel muziekinstrument straalt naar achteren toe hetzelfde signaal af dat hij ook naar voren toe afstraalt, maar dan in omgekeerde fase... Alleen ESL en Magnepan doen dat. Vandaar: wazigheid in het midden, geen puntbronvorming in het hoog, en akoestische kostsluiting (uitdoving) in het laag. (Beveridge is een aardig hybride alternatief: een redelijk optimale combinatie van electrodynamisch laag met electrostatisch hoog.)

Nee hoor, Arjen. Sommigen maken zich belachelijk door hun eigen bijdragen; en anderen door de mijne!

Beste Jacco, Het meten van groepslooptijd m.b.v. enkelvoudige pulsen is bij luidsprekers volslagen irrelevant. Bij luidsprekers gaat het om het verwerken van frequenties, en binnen ons onderwerp: om het verwerken van complexe signalen zonder aantasting van de fasestructuur. Dus testen wij luidsprekers met testsignalen die een bekende, controleerbare, herhaalbare fasestructuur hebben. Alleen dan kun je de invloeden van capaciteiten en inducties (zowel van de wisselfilters als van o.m. de spreekspoelen en luchtmassa's) op de fasehuishouding van complexe signalen nagaan. Met behulp van m.n. blokgolven kun je bijvoorbeeld nagaan in hoeverre je de elektrische fase moet manipuleren om de akoestische fase te optimaliseren. Dit is niet wazig. Maar mogelijk is het wel te complex voor je. Fasevervorming is alle aantasting van het muzieksignaal door fasefouten. Een muzieksignaal kan worden geschreven als een enkele lijn (curve), die de resultante is van een groot aantal simultane pulsen (frequenties) die elkaar versterken of verzwakken. Zo'n lijn brengt de beweging van het microfoonmembraan in beeld (bij opname), maar ook de beweging van de spreekspoel van een breedbandluidspreker of hoofdtelefoon (bij weergave). Bij verandering van de fase van bijvoorbeeld boventonen t.o.v. grondtonen, verandert het resulterende muzieksignaal en dus ook de geregistreerde lijn (curve). Overigens is het begrip "fasevervorming" (phase distortion) al lang bekend. Helmholz stelde nog in 1895 dat het oor bij complexe signalen alleen de amplitude en frequentie van de samenstellende componenten vaststelde, maar niet hun relatieve fase (faseverhouding). Volgens hem zou dus de klankkleur van een geluid alleen afhangen van de amplitude (luidheid) van de grondtoon en de harmonischen daarvan, en niet van hun relatieve posities in de tijd. (Ik meen dat jij deze opvatting ook nog huldigt.) De eerste aanwijzing dat Helmholtz zich had vergist kwam in de dertiger jaren van de 20e eeuw, toen men ontdekte dat frequentie-afhankelijke vertraging (frequency dependent delay), oftewel fasevervorming, niet alleen de stemmen heel anders deed klinken, maar spraak zelfs onverstaanbaar kon maken bij de nieuwe lange-afstands telefoongesprekken. Met fasecorrectors werd dit probleem opgelost. Voor informatie over de in de jaren 60 & 70 experimenteel vastgestelde drempels en de kwantificering van fasevervorming verwijs ik naar de eerder opgegeven literatuur.

Groepslooptijd wordt normaliter gemeten met enkelvoudige pulsen. Het meten van fasevervorming gebeurt met meervoudige frequenties - in het bijzonder met fasecoherent samengestelde complexe testsignalen - en wel bij uitstek met blokgolven. Anders dan enkelvoudige pulsen komen zulke signalen aardig overeen met de harmonische structuren van muziekklanken.

Constante groepslooptijd dus. Hehe, dat was een zware bevalling. Groet, Jacco Nooit iets anders beweerd! Maar ik gebruik liever de voor dit fenomeen in de techniek gangbare terminologie. (bijv. E. Baekgaard "Loudspeakers, the Missing Link", AES, Londen, mrt '75; B. Bauer "Audibility of Phase Distortion", Wireless World, mrt. '74; V. Hansen & E.R. Madson "On Aural Phase Detection", AES 22-1 ('74); R.C. Heyser "Loudspeaker Phase Characteristics and Time Delay Distortion", AES 17-1&2 ('69); S. Ishii & K. Takahashi "Design of a Linear-Phase Multi-Way System", AES (okt./nov. '75); H. Moller "Loudspeaker Phase Measurements, Transient Response and Audible Quality", Bruel & Kjaer Appl. Notes 15-090.)

Beste Jacco, Voorlopig houd ik het er op dat alle frequenties die de microfoon opneemt ook door de luidspreker moeten worden weergegeven: niets meer en niets minder, onvervormd, en met dezelfde onderlinge tijdsverschillen. Dit betekent dus, dat bijvoorbeeld de hogere harmonischen van een grondtoon niet ten opzichte van die grondtoon op de tijdsas mogen worden verschoven.

Over de gevoeligheid voor faseverschillen lopen de meningen en inzichten uiteen. (Bij gebrek aan inzicht lopen meningen al gauw uiteen!) Het is echter een feit dat, wanneer de fasecoherentie van samengestelde signalen wordt aangetast, de klankkleur verandert. Het gehoor heeft overigens g

Prijs wordt per land vastgesteld en is een zgn. "marketing tool". Om in een bepaald "nieuw" land een marktaandeel te kunnen veroveren, wordt bijvoorbeeld soms een lagere prijs vastgesteld dan voor een ander land. Ze zijn overigens niet overal zo gek als hier! Er zijn landen, waar men er nog niet van uitgaat dat alles wat vreselijk duur is, ook wel vreselijk goed zal zijn... Dat is