Scan-Dyna 4d

[spido]

Sinds een niet meer te achterhalen dag in de jaren zeventig bezit ik een nog steeds hoogst modern ogend kastje - rechthoekig, geborsteld aluminium front met grote oranje draaiknop en een paar druktoetsen - waarop de tekst is aangebracht: Scan-Dyna 4d.

Het werd gelanceerd toen er een veldslag woedde tussen diverse quadrophonische systemen, die elkaar tenslotte in een algemene slachtpartij uitroeiden.

Maar het Scan-Dyna 4d kastje was anders. Dat vereiste geen nieuw opnamesysteem, platen of banden, geen nieuwe afspeelapparatuur... Het kon werken met de bestaande spullen, plus een paar achter-luidsprekers.

Sinds die dag in de jaren zeventig zijn er in mijn leven periodes geweest waarin ik het kastje w

[PD]

H

[WanFie]

Sinds die dag in de jaren zeventig zijn er in mijn leven periodes geweest waarin ik het kastje w

[Guest C J]

Je moest eens weten wat voor periodes ik in mijn leven heb gehad.

[spido]

Je moest eens weten wat voor periodes ik in mijn leven heb gehad.

 

Dan had je vast geen Scan-Dyna 4d kastje!

Want als je dat w

[carl]

Leuk ding, is dat een Hafler schakeling. Heb ik altijd wel eens willen proberen.Alleen werk je nu met een of twee eindversterkers?

 

Carl (die vanochtend door zijn rug is gegaan en nog net kan forummen - bah)

[spido]

Beste Carl,

 

Door je rug gegaan? Van harte beterschap! Spit is vreselijk lastig. En pijnlijk.

Een goede kennis van me is er ook zo aan toe: hij tilt steeds spekstenen speakers in en uit zijn stationcar...

Hoe is 't bij jou gekomen?

 

Ja, 't is vast wel een soort uitgebreide Hafler-schakeling, waarbij de achterkanalen voorzien worden van het verschilsignaal (- + -) van de frontkanalen. Maar ik ben er niet helemaal zeker van.

De gebruiksaanwijzing waarschuwt echter wel:

(...) "You must check if your equipment is suitable for connection of the two ground terminals in the speaker connections for left and right channel. Very few amplifiers fail to be fit for the above, but if you have an equipment being unsuitable for the said connection it may turn out to be very expensive if you insist on trying, due to the fact that some transistors will be damaged. If you have any doubts, contact your dealer. (...)

 

Overigens heb ik het Scan-Dyna 4d kastje aan Speakers B gehangen, waarbij de "front"-speakers zijn vervangen door 8,2 Ohm/20 W weerstanden.

Zo heb ik de frontspeakers "schoon" aan de Speakers A - aansluitingen hangen, en krijg ik het 4d-effect wanneer ik Speakers B erbij inschakel. Slim, h

[terbak]

Spido,

 

Die heb ik ook al sinds de jaren 70 in huis.

Ik kan mij overigens nog goed de demonstratie herinneren begin jaren 70 bij Scandyna, ik dacht op de Hifi Rai.

De fabriek werkte toen samen met Dynaco, waar de schakeling (van David Haffler) vandaan komt.

 

Overigens heb ik het kastje in zoverre gewijzigd dat de achterspeakers uitsluitend een verschilsignaal (L - R)weergeven. De twee minpolen zitten aan elkaar geknoopt en hangen dan dus niet aan de massa van de versterker. (Dat is ook het geval als je de testknop op het kastje indrukt.) Dat klinkt in 9 van de 10 gevallen beter.

 

Ik gebruik deze schakeling regelmatig. Als achterspeakers gebruik ik een paar Rogers LS3/5a 's die hoog in de hoek hangen. Bij een goede instelling hoor je ze niet zelf spelen. Ze zorgen er alleen maar voor dat het ruimtelijk beeld aanmerkelijk verbetert. Dat merk je zodra je de achterspeakers uitzet. Niet alleen 3 d tussen de voorspeakers, maar ook 3d extreem links en rechts van de voorspeakers.

Voor mij nog steeds een gouden greep.

 

Overigens heeft in het begin van de jaren 70 in Hifi News eens een artikel gestaan over een 7 kanaals schakeling als variant op de Haffler schakeling. Kun jij je dat nog herinneren?

Daarbij werd de weerstand die in de normale schakeling de twee minpolen van de achterspeakers verbindt met de minpool van de versterker vervangen door een luidspreker, die daardoor een monosignaal kreeg. Die mono speaker kwam dan in het centrum tussen de voorspeakers te staan. Daarnaast werden er twee extra achterspeakers toegevoegd die uitsluiten L-R weegeven, door ze aan te sluiten op de manier zoals ik boven heb omschreven.

 

Ach, audio was vroeger gewoon veel leuker!

[carl]

Hai Spido,

 

Ik heb dinsdag een handdoek opgeraapt. Probleem is dat ik het druk heb op het werk en eigenlijk weinig kan doen behalve af en toe even te internetten. Niet te lang want zitten of liggen in een bepaalde houding doet behoorlijk pijn. Maar na een dag of vijf is het voorbij (tot de volgende keer).

[spido]

Hallo Carl,

 

Spit is eigenlijk een eigen topic waard! Een handdoek, dus? Ja, als je iets optilt terwijl je rug is verdraaid kan de minste belasting al spit veroorzaken. Sommige mensen krijgen het als ze struikelen, of hun voet ergens tegenaan stoten.

Het ergste is nog: veranderen van houding, nietwaar? Je kunt wel fietsen, maar niet afstappen. Wel liggen, maar niet uit bed komen. Heel triest, allemaal.

 

Beste Terbak,

 

Ik herinner me nog een artikel waarin werd aanbevolen om van de twee + aansluitingen van de normale stereoluidsprekers het signaal voor een toe te voegen front-centerspeaker af te tappen, en het signaal voor

[terbak]

Beste Spido,

 

 

Een dergelijk artikel kan ik mij niet herinneren, maar ik kan mij voorstellen dat het door jou beschreven resultaat jou niet heeft overtuigd: dit werk namelijk niet.

Een luidspreker over de twee + polen aangesloten geeft Links min Rechts weer: een puur verschilsignaal. Dit wordt niet anders indien je in plaats van 1 luidspreker 2 luidsprekers in serie aansluit. Let wel: ze worden uit fase in serie geschakeld, dus de minpolen zitten aan elkaar. Als je vervolgens een weerstand aan het knooppunt van de twee minpolen van de twee achterluidsprekers koppelt en die weerstand verbind met de min pool van de versterker dan wordt er een verzwakt normaal stereo signaal bijgemengd.

Probeer het kastje maar eens op de door mij beschreven manier en ik denk dat je - als je het met de juiste speakers en opstelling toepast - aangenaam verrast zult zijn.

[spido]

(...) Overigens heb ik het kastje in zoverre gewijzigd dat de achterspeakers uitsluitend een verschilsignaal (L - R)weergeven. De twee minpolen zitten aan elkaar geknoopt en hangen dan dus niet aan de massa van de versterker. (Dat is ook het geval als je de testknop op het kastje indrukt.) Dat klinkt in 9 van de 10 gevallen beter.(...)

 

Beste Terbak,

 

Dat zal ik doen! Begrijp ik goed dat ik voor deze verandering eigenlijk niets aan (of in) het kastje z