Waarom.... dempingsmateriaal???

[WanFie]

Ik heb nu de overdosis watten uit de laagmidden-behuizing van m'n Renaissance 90 gehaald. Hier zat zoveel in dat de speakers alleen met geweld terug te monteren waren.

 

Ik heb het idee dat de klank er zeker niet slechter op is geworden.

 

Maar nu de vraag.....

 

Waarom kan b.v. een Waterfall speaker het helemaal zonder dempingsmateriaal stellen, en stopt de andere fabrikant er zo verschrikkelijk veel in.

 

Ik kan met niet voorstellen dat zo'n massieve prop watten nou erg veel kan betekenen. Iets losser gevuld lijkt mij voor de luchtdoorgang beter. Anders hadden ze toch beter de kast kleiner kunnen maken.

 

Ook las ik hier op het forum dat er in andere R90's nauwelijk iets in de laagmiddenbehuizing zat. Fabrikanten zijn kennelijk ook niet constant.

 

Wat is precies de functie van die watten. Ik kan me voorstellen dat het kastgeluid moet worden gedempt, maar is dat niet beter te doen met tandenschuim tegen de binnenkant van de kast.....??

 

Ik neem aan, dat Spido hier zeker een hele verhandeling over kan geven.

 

[spido]

(...) Ook las ik hier op het forum dat er in andere R90's nauwelijk iets in de laagmiddenbehuizing zat. Fabrikanten zijn kennelijk ook niet constant.

(...)

Beste Hans,

 

De enige conclusie die je hier zou mogen trekken, dunkt me, is dat Infinity kennelijk niet zo consequent is. Je moet dit niet uitbreiden tot alle fabrikanten!

Misschien lag er om half vijf, naast jouw speakers, nog een hoop watten op de montagetafel, en had de betreffende medewerker/ster geen zin en/of tijd om die helemaal terug te brengen naar de materiaalberging...

 

Over het algemeen worden baskasten nogal luchtig gedempt, middentonercompartimenten tamelijk stevig, en tweetercompartimenten (vaak vast verbonden aan het magneetsysteem) erg stevig.

Voor het dempen van behuizingen voor units die hogere frequenties weergeven, wordt meestal compacter, kortvezelig materiaal gebruikt. Zoiets als vilt of ondertapijt (gemaakt van gerecyceld textiel).

[Kermit]

Ik heb nu de overdosis watten uit de laagmidden-behuizing van m'n Renaissance 90 gehaald. Hier zat zoveel in dat de speakers alleen met geweld terug te monteren waren.

 

Ik heb het idee dat de klank er zeker niet slechter op is geworden.

 

Maar nu de vraag.....

 

Waarom kan b.v. een Waterfall speaker het helemaal zonder dempingsmateriaal stellen, en stopt de andere fabrikant er zo verschrikkelijk veel in.

 

Ik kan met niet voorstellen dat zo'n massieve prop watten nou erg veel kan betekenen. Iets losser gevuld lijkt mij voor de luchtdoorgang beter. Anders hadden ze toch beter de kast kleiner kunnen maken.

 

Ook las ik hier op het forum dat er in andere R90's nauwelijk iets in de laagmiddenbehuizing zat. Fabrikanten zijn kennelijk ook niet constant.

 

Wat is precies de functie van die watten. Ik kan me voorstellen dat het kastgeluid moet worden gedempt, maar is dat niet beter te doen met tandenschuim tegen de binnenkant van de kast.....??

 

Ik neem aan, dat Spido hier zeker een hele verhandeling over kan geven.

 

Als jij nou een deel van jouw watten in die Waterfall stopt, dan zijn beide sets luidsprekers getweakt en ben je weer lekker met je favoriete hobby bezig geweest. Nu nog een andere klok er in en de mutings er uit.... Oh nee, dat was weer wat anders.. T'is wel ingewikkeld alllemaal...

[WanFie]

(...) Ook las ik hier op het forum dat er in andere R90's nauwelijk iets in de laagmiddenbehuizing zat. Fabrikanten zijn kennelijk ook niet constant.

(...)

Beste Hans,

 

De enige conclusie die je hier zou mogen trekken, dunkt me, is dat Infinity kennelijk niet zo consequent is. Je moet dit niet uitbreiden tot alle fabrikanten!

Misschien lag er om half vijf, naast jouw speakers, nog een hoop watten op de montagetafel, en had de betreffende medewerker/ster geen zin en/of tijd om die helemaal terug te brengen naar de materiaalberging...

 

Over het algemeen worden baskasten nogal luchtig gedempt, middentonercompartimenten tamelijk stevig, en tweetercompartimenten (vaak vast verbonden aan het magneetsysteem) erg stevig.

Voor het dempen van behuizingen voor units die hogere frequenties weergeven, wordt meestal compacter, kortvezelig materiaal gebruikt. Zoiets als vilt of ondertapijt (gemaakt van gerecyceld textiel).

Maar wat is het effect als je het anders doet. Ik vind n.l. die Waterfall ook heel aardig klinken.

 

[Pjotr]

Maar wat is het effect als je het anders doet. Ik vind n.l. die Waterfall ook heel aardig klinken.

 

Hoi Hans,

 

Dat zou ik eigenlijk van jou willen horen. Jij hebt het bij de hand om het uit te proberen

 

Te weinig en het kan dozig of hol gaan klinken, teveel en het kan duf gaan klinken.

 

Ben ook wel speakers (van onbekend pluimage) tegen gekomen die voor 100% volgestopt waren met polyethyleneschuimrubberblokken (3x ww) met open porien. Dat er uit laten was geen succes.

 

[gvy]

Ik kan met niet voorstellen dat zo'n massieve prop watten nou erg veel kan betekenen. Iets losser gevuld lijkt mij voor de luchtdoorgang beter. Anders hadden ze toch beter de kast kleiner kunnen maken.

Dag Hans,

 

Ik licht even dit stukje uit je tekst omdat de realiteit eigenlijk omgekeerd is.

 

Hoe meer dempingmateriaal er in je kast is aangebracht, hoe groter het "virtueel" volume dat je luidspreker te zien krijgt.

 

Bij luidsprekerkast berekeningen , vb bij een gesloten kast, kan het "virtueel volume, bij een volledige vulling tot 20% groter zijn dan het berekende volume.

 

Of anders gezegd: Je berekent vb een kast voor een bepaalde woofer en wil een Q van 0,7 bekomen etc etc. Je komt vb aan 60 liter.

Welnu, een gesloten kast met 50 liter en volledige vulling kan dan hetzelfde resultaat opleveren als die lege kast van 60 liter.

 

Waarmee ik niet gezegd heb dat het niet beter is om een luchtige vulling toe te passen. Het volproppen lijkt mij geen goed idee. Vooral niet bij basreflexkasten.

Wat echter ook geen enkele zin heeft is het aanbrengen van wat watten enkel tegen de zijwanden van je kast.

 

Geert

[richard 1]

Bij een gesloten luidsprekerbehuizing is het de bedoeling dat het naar binnengestraalde geluid niet weer op een of andere manier weer naar buiten wordt gestraald, niet door de kastwanden en ook niet door het membraan. De naar binnen gestraalde energie moet dus op een of andere manier worden geabsorbeerd.

 

Je wilt liever niet dat de kastwanden de energie absorberen omdat deze daardoor in trilling komen en deze trilling deels weer aan de luchtdeeltjes buiten de kast doorgeven, de rest wordt omgezet in warmte.

 

Dempingsmateriaal kun je verdelen in twee soorten, het materiaal dat wordt aangebracht om het trillen van de kastwanden te beperken, zoals loodbitumen, en dempingsmateriaal dat de bedoeling heeft de bewegingsenergie van de luchtdeeltjes te absorberen. Hier is wol of baf prima voor geschikt, de vezeltjes worden door de luchtdeeltjes in beweging gebracht, deze beweging wordt weer omgezet in warmte.

 

In het midden van de behuizing is de snelheid van de luchtdeeltjes het grootst, hier heeft het aanbrengen van demping voor absorbtie het meeste zin.

 

Bij de wanden staan de luchtdeeltjes stil en is demping ook nauwelijks zinvol. Behalve als de dikte van de dempingslaag groot is ten opzichte van de halve golflengte. De druk is bij de wanden het grootst, daarom moeten ze stevig zijn om de druk te weerstaan. Het aanbrengen van massa helpt doordat je de traagheid van de kastwanden vergroot. Door het aanbrengen van verstevigingsribben of koppelbalkjes beperk je de amlitude van de trillingen.

 

In een basreflexbehuizing wil je de naar binnengestraalde laagenergie gebruiken en weer via de poort reflecteren naar buiten. Deze energie met grote golflengte moet daarom niet geabsorbeerd worden. De naar binnen gestraalde middentonen moeten wel worden gedempt, daarom wordt bij een basreflexbehuizing de demping wel tegen de wanden aangebracht.

 

Bij een gesloten behuizing zal veel materiaal ook veel helpen maar je moet er wel voor zorgen dat er genoeg oppervlak beschikbaar is om te absorberen. Als de demping zo stijf is gepropt dat de luchtdeeltje nauwelijks kunnen indringen zal het effect verloren gaan en de behuizing virtueel verkleind worden in plaats van vergroot.

[spido]

Aan de uitstekende samenvatting van Richard zou ik willen toevoegen:

 

Dempen van lage frequenties met een sterkte in de orde van 90 dB en hoger is m.b.v. van een luidsprekerbehuizing eigenlijk niet mogelijk. Van houten panelen met een dikte van slechts enkele centimeters mag je niet verwachten dat zij geluiden zullen tegenhouden die dwars door hele betonnen flatgebouwen kunnen dringen.

Voor een totale demping van zulke frequenties zou een zandlichaam met een doorsnede van ettelijke meters nodig zijn!

Het enige wat je eigenlijk van een luidsprekerbehuizing mag eisen, is een zo hoog mogelijke mate van stijfheid. Onvervormbaarheid.

Ze moeten zo stug en stijf zijn, dat er effectieve drukgolven kunnen worden geproduceerd: ook bij lage frequenties.

 

Het volstoppen van een dome-middentonerpot of een damping compartment van een tweeter met kortvezelig dempingsmateriaal levert een effectieve demping van hogere frequenties op, maar verhoogt ook de capacitatieve belasting van de unit.

Met andere woorden: hoe dichter en ondoordringbaarder de dempingsmassa wordt voor langgolvige (d.z. lagere) frequenties, hoe sterker de werking van de pot wordt als natuurlijk high-pass filter (zonder fasedraaiing!).

[richard 1]

...Met andere woorden: hoe dichter en ondoordringbaarder de dempingsmassa wordt voor langgolvige (d.z. lagere) frequenties, hoe sterker de werking van de pot wordt als natuurlijk high-pass filter (zonder fasedraaiing!).

De beweging van het membraan wordt voor het laag dan wel gedempt maar de spreekspoel wordt wel heet, een condensator is dan nog steeds nodig.

[WanFie]

Mijn laag-midunit (200-600Hz) heeft een diameter van 16,5 cm. Hij zit in een gesloten kartonnen koker met een inwendige diameter van ongeveer 17 cm. De lengte van de pot is ca 20 cm. Deze zat tot de nok toe volgepropt met polystervezel. Zo vol dat ik de speaker alleen "aan" kreeg met de schroeven. Ik heb er nu driekwart uitgegooid, nu zit de behuizing ook helemaal vol, maar is de vulling losser.

 

Kwa klank is het voor mijn gevoel beter. De instrumenten komen er wat gemakkelijker uit zeg maar. Waar vroeger een wat erg gedempt geluid ontstond "rolt" het er nu wat makkelijker uit. Vooral bij saxen hoor je dat. Het lijkt of er meer dynamiek in de sax zit.

 

Maar, ik moet er nog meer soorten muziek mee draaien, om te horen of het overall beter is.

 

[Pjotr]

Bij de wanden staan de luchtdeeltjes stil en is demping ook nauwelijks zinvol.

 

We hebben het dan over een staande golf, die een resonantie in de lucht veroorzaakt. De luchtdeeltjes staan dan wel stil maar de druk is wel het grootst bij de wand. Resonantie kan alleen optredenden als de wand stijf is en geen energie opneemt maar die energie terug de kast in reflecteert. Zo'n drukmaximum vertegenwoordigt ook acoustische energie. De wand kaatst dan ahw de acoustische energie terug. Bekleed je de wand nu met absorberend materiaal dan reflecteerd ie veel minder energie terug en dat werkt als zodanig ook dempend. De wand bekleden met een flinke laag (2 - 3 cm) dicht dempingsmateriaal zoals ondertapijt werkt wel degelijk als een effectieve demping en de praktijk wijst dit ook uit.

 

In het midden van de kast zit de energie idd in de snelheid van de luchtmoleculen, aan de wand zit die energie in de druk van de lucht. Op beide plaatsen de juiste demping toepassen (de energie absorberen) is effectief om reflecties en staande golven te dempen.

 

Hier is een aardige uiteenzetting (in het Duits) van hoe demping in luidsprekerkasten werkt:

 

http://www.picosound.de/D_lstips.htm#absorber

 

En hier zijn wat metingen van het effect van demping aan het einde van een pijp waar in een luidspreker bevestigd is:

 

http://www.chaosmic.de/magazin/technik/wellpapp.htm

 

Golfkarton blijkt uiterst effectief