johnrtd

"Reconen met aluminium"??? Wie doet dat?

Voor ge

Mischa Zoals eerder gezegd zal een discrete schakeling waarschijnlijk wat simpeler zijn. Een op amp is een eigenaardig ding. Hoewel er veel met cijfers gegoocheld wordt heb je in principe te maken met een schakeling met veel halfgeleiders die heel erg veel versterkt en alleen tegengekoppeld toegepast kan worden. Zoals Jacco elders al heeft aangetoond is de onderdrukking van ongewenste signalen in de voeding, en meer in het bijzonder signalen met hogere frequenties, niet bijster indrukwekkend. Je zult dus moeten zorgen dat: a. er geen storing vanuit het lichtnet binnenkomt b. er geen signaal van uit het andere kanaal kan interfereren (vervormingsoverspraak) Vooral het eerste is van groot belang. Je zou natuurlijk kunnen overwegen een "goed" netfilter er voor te zetten maar dat kost een veelvoud van de versterker. Die LM... dingen doen het in elk geval al een stuk beter dan de uA78.. resp. 79... Die laatsten laten stoorsignalen van hogere frequenties vrolijk door! Anyhow die LM dingen brengen het stoorniveau terug tot "redelijke" proporties, ze onderdrukken in het audiogebied rondweg zo'n 30 dB. Dan volgt daarna dus de shunt. Het aardige van een shuntschakeling is dat er een serieweerstand zit tussen de voeding en de shunt. Dat geeft dus een extra "isolatie" voor rommel uit het lichtnet. Een OPA2134 is wel aardig, veel mooier is een AD797 omdat die in principe met stroomversterkers werkt (stroomspiegels). In al onze ontwerpen worden (sinds 1982) stroomspiegels toegepast. Het aardige van een stroomspiegel is dat er weinig temperatuurverloop optreedt. Bij op amps zit er aan de uitgang een soort klasse-B/C schakeling (totempaal). Die introduceert extra cross-over vervorming al zie je dat in de meting niet vanwege de hoge tegenkoppelfactor. Met een stroomspiegel als belasting dwing je de op amp continu stroom te leveren. De chip wordt er bovendien warmer van en dat is weer gunstig in verband met de thermische vervorming. Ik bedoelde dus geen buffertrapjes. Die worden pas nuttig bij langere kabels naar de eindversterkers en indien de eindversterkers een (zeer) lage ingangsimpedantie hebben. Zorg wel voor afgeschermde relais en zet een diode over de spoel. Tja schakelaars uit de dump ........ In hoeverre zijn de contacten dan geoxideerd ... Bovendien is het een heel gedoe. Het voordeel is dan wel dat je zelf de stapgrootte kunt bepalen waardoor je bij lage volumes kleinere stappen neemt. Sorry WBT's. Cinchstekers met een wartel. Succes John Ik gebruik zwaar vergulde (niet-WBT) cinches met een goede isolatie van het chassis. Dan kun je de inputs daar aarden waar het het gunstigst is.

Geen ruis bij platen? Weet je zeker dat je tweeters in orde zijn? Geen ruis.... dan is er iets vreselijk mis! Heeeeeeeeee Spido .......... Wel eens een ruisarme voorversterker gezien? Ze bestaan echt! John

Hoi Mischa Zonder al te veel uit te weiden even een ideetje met op amps: 1. voeding met ringkern, dubbele brug met ontstoor capaciteiten (polycarbonaat!), elco's met lage impedantie op 100 kHz (liefst ook long life en 120 graden). 2. zoals altijd, voeding goed filteren en stabiliseren. Dat laatste liever met LM317/337. Stabiliseren op + en -24 Volt, daarna shunts om de spanning op + en -18 Volt te brengen. Shunts ontkoppelen met Os-Con. 3. goede audio op amps gebruiken en uitgangen belasten met stroomspiegels. 4. evt. extra versterkers voor kopieer doeleinden (op tape of cd-rom). 5. ingang met relais, dat spaart ook een dure ingangsschakelaar uit. 6. liefst een stappenschakelaar. Die is in elk geval ook bij lage volumes redelijk gelijklopend in beide kanalen en bovendien gaan ze langer mee dan enige potmeter. 7. goede cinch busjes, verguld en geschikt om er WBT's op los te laten. Dat was het wel zo'n beetje. Ik stuur wat plaatjes naar je mailadres. groeten John

Tja, tis wat. Elektronica in de signaalweg: eurootje of 12 (en dan doen we gek!) aan OpAmps en dan 400 euro voor ingangskeuzeschakelaar en stappenverzwakker... Jacco Mischa, ik zag dat je de term "audiofiel" gebruikte, maar misschien bedoelde je iets anders? En ja Jacco die op amps liggen me zwaar op de maag. Maar met wat goede schakelingen er omheen kan het nog wel aardig klinken. Alleen een stappenverzwakker kan natuurlijk ook, maar dan moet je wel een bron (CD-speler?) hebben met een echt laagohmige uitgang (discreet totempaaltje...) en een aansluitende eindversterker met zeer hoogohmige ingang. Voor zover mij bekend lukt dat zelden en wint daarom doorgaans de "actieve" regelversterker.

In principe KAN een voor- of regelversterker alleen maar in klasse-A werken! Die Twistedpear is wel aardig maar je hebt er wel drie maal zoveel elektronica in de signaalweg zitten. Er zijn 3 opties: 1. een buizenschakeling, het eenvoudigst! 2. een "discrete" transistorschakeling, zeer complex en daarom ook duur. 3. een "op amp" schakeling, niet simpel maar redelijk te doen In alle drie de gevallen wordt uitgegaan van "High End" aspiraties. Dat houdt o.m. in: a. de netvoeding moet adequaat gefilterd worden om geen last te hebben van netstoringen. b. elke trap in de schakeling wordt individueel gevoed liefst in combinatie met shunts c. een stappenschakelaar voor volume, dit overtreft alle andere mogelijkheden d. de behuizing dient een goede afscherming te bieden Voor de buizenoptie kun je eens kijken bij Hawk Audio Als je ge

Ach ja Lorentz ............. Andromeda ik bedoelde (nog) niet dat je een regelversterker moet kopen, gewoon uitproberen is de beste optie voorlopig. Je kunt daarbij natuurlijk kiezen voor een bijpassende Mark Levinson, maar wellicht ben je nog beter uit met een buizenversterker met een ingangsimpedantie van 100 kOhm of meer en een uitgangsimpedantie van 1 kOhm of minder. Als je dat gaat doen vervalt waarschijnlijk de gebalanceerde mogelijkheid, maar daar zou ik me niet druk over maken; de muziekkwaliteit moet toch prevaleren? Overigens begrijp ik niet dat de winkelier of verkoper die je je huidige spul geleverd heeft dat er niet bij verteld heeft. Als er zo'n bedrag over de toonbank gaat met de kennelijke wens van de klant om zeer goede geluidskwaliteit te bereiken dan hoort daar ten minste een advies voor een regelversterker bij (en een advies over al dan niet gebalanceerd). Maar ach die winkelier was misschien nog niet wakker.

De veronderstelling in alle berichten is dat zowel Wadia als Mark Levinson zeer goede (High End?) apparatuur ontwikkeld hebben. Tot op zekere hoogte (.....) is dat ook wel zo. Maar ....... bij Wadia wordt gefocusseerd op de "digitale" behandeling van het signaal. Om die reden zijn de digitale filters ook uitneembaar zodat je eventueel een recente update er in kunt zetten. Het lijkt allemaal erg op het Meridian verhaal. Zodra het signaal analoog wordt laten ze steken vallen. En Jacco zegt terecht dat differenti

Het aardige aan die opmerkingen is het woord "dynamiek". In principe zou een gebalanceerde signaalweg allerlei narigheid die van buitenaf het signaal binnendringt moeten "cancellen". Daarbij moet je ook denken aan narigheden uit een (niet optimale!) voeding. Het grote nadeel van gebalanceerde versterkertechniek is dat je twee maal de benodigde elektronica gebruikt. Dus alle "onaardigheden" van actieve circuits worden verdubbeld. Als er bij de opname van muziek zeer lange microfoon kabels nodig zijn dan heeft gebalanceerd transport van microfoon naar de ingang van de versterker w

Tja eenvoudige versterker waarbij de zekeringen heel blijven ....... Misschien deze? De mute-schakelaar kun je er af laten en de aan/uit zit aan de achterkant. Maar w

Wat leuk om hier in een draad terecht te komen over filosofische gedachtengangen en ook nog een stuk geschiedenis daarbij. Het kan niet op! Beste Spido natuurlijk was John Bowers een prachtige man. Maar gelukkig was hij niet de enige. We kunnen er nog een hele rij aan toevoegen als het over luidsprekers gaat. Wat ik eigenlijk niet begrijp, na de luidspreker vindsels van Peter Walker en die man (naam vergeten) bij Celestion, waarom er zo'n gedoe is over dipool systemen. Veel droeviger is de toepassing van de idee

Nogal opvallend in de hele discussie is dat de vraag van Hans niet beantwoord wordt. Dus nu maar even kort door de bocht. Het menselijk gehoor is het gevoeligst (in het spraak gebied, waarom zou dat zo zijn?) tussen 600 en 1200 Hz. Als je in dat gebied filtert heb je een probleem, ook al omdat faseverschillen (okay looptijd) al zijn ze klein in dat gebied storend werken. Redelijk optimaal is het als je dan ongeveer 1 octaaf daar vanaf zou kunnen blijven. Dat betekent dan filterfrequenties op 300 en 2400 Hz of nog verder. Een probleem is ook golflengte en cone break up. Zoals terecht gesteld in dit draadje kun je met breedbanders heel goede resultaten bereiken zolang er een kleine bezetting wordt weergegeven. In het algemeen kun je stellen dat een conus maximaal en zonder al te veel problemen presteert in een gebied van maximaal 3 octaven. En dan te bedenken dat er welluidende twee-weg systemen bestaan....

Voor doe-het-zelvers misschien aardig ........... In de jaren '80 heb ik een opnamekonstruktie bedacht met twee electret omnidirectionele grensvlak microfoons. Dat waren typen van Audio Technica overeenkomstig het huidige type ATR-97. Er is inmiddels ook een wat mooiere, de U841A. Het idee was om een soort kunsthoofd te krijgen zonder dat de filterkarakteristiek van oren er invloed op zouden hebben. De konstruktie was gemaakt uit een omstreeks 30 cm hoge PVC pijp van 20 cm doorsnee die geheel bekleed was met fluweel. Dat fluweel was duurder dan die mikes! Binnenin was een soort kruishout bevestigd met daaraan een statiefkop. Belangrijk was dat de microfoons op een onderlinge afstand van 15 cm waren geplaatst omdat dat overeenkomt met een gemiddeld (nou ja) menselijk hoofd. Met die set heb ik o.m. opnamen gemaakt van een Bach cantate met koor, orgel en trompetten. Het statief tilde het "kunsthoofd" op tot op omstreeks 3 meter hoogte en was geplaatst centraal tussen het publiek op ongeveer 30 meter afstand van de voorste zangers. De opname werd zowel analoog als digitaal vastgelegd. Het resultaat was verbluffend. De "ruimtelijke indruk" was voortreffelijk en de afstand tot de achter het koor staande trompetspelers en tot het daarachter geplaatste orgel was goed waar te nemen. Later zijn er met dezelfde set ook opnamen gemaakt van jazz optredens (akoestisch!) en ook daarvan waren de resultaten ronduit verbluffend. Helaas is die set "geleend" door een bij ons werkende student en nooit terug gebracht. Als je zoiets maakt is het erg belangrijk dat er een stevig stabiel statief is en dat je kunt experimenteren met de hoogte. Ik denk dat als het gaat om grote bezettingen de microfoons tot zo'n 5 a 10 meter omhoog moeten kunnen (en dan de konstruktie iets voorover laten knikken). De relatieve afstandsverschillen worden dan weliswaar wat kleiner, maar ook de achterste rij van de muzikanten wordt zo beter hoorbaar. Als iemand dat wil maak ik wel een konstruktieschets.

Jacco toch .......... We "horen" globaal, geen meetinstrument die het ons nadoet. Overigens is er nog weinig bekend over de werking (w.o. perceptie) van het gehoorsysteem. Dus ....... luisteren maar. Overigens is het wel zo dat elk deel van de audio-keten zijn eigen bijdrage levert, maar de regelversterker bepaalt grotendeels de definitie en de ruimtelijke waarneming.

Als je niet te duur uit wilt zijn kun je eens VD-draad proberen, 2 1/2 kwadraat. Als dat bevalt overstappen op Aircom (Conrad). Kost omstreeks 13 Euro per meter/paar. De afscherming aan de luidsprekerkant isoleren en aan de versterkerkant verbinden met het chassis.

(quote)In 1983 introduceerde Akai zijn inmiddels roemruchte OPEN LOOP versterkers AM-U5 en AM-U7. Recensenten van bekende Audio-tijdschriften, waaronder Hifi News & Record Review en Audio & Techniek, reageerden onverdeeld over de kwaliteit van deze versterkers. De AM-A 70 en AM-A 90 zijn, uitgaand van dezelfde ontwerpfilosofie, de voortzetting van deze lijn. De voor- en eindversterkers zijn geheel OPEN LOOP geschakeld, dat wil zeggen zonder tegenkoppeling. De Totale Harmonische vervorming is daardoor hoger dan gebruikelijk, max. 0,7%. Akai durfde deze stap te zetten omdat het hoorbare resultaat beter is dan in tegengekoppelde versterkers met extreem lage meetcijfers. (...)(/quote) Als redactioneel medewerker was ik zelf betrokken bij die bespreking in Audio & Techniek van die Akai versterkers. We waren, ook al omdat we zelf al jarenlang geen "overall" tegenkoppeling toepasten, bijzonder verbaasd dat Akai zulke hoge vervormingscijfers durfde te publiceren (<0,1%). We spraken later ook met de nog jonge ontwerpers. De verwondering was des te groter omdat die ingenieurs waren ingebed in een elektronische ontwerpwereld waar tegenkoppeling standaard was. Het bleek dat ze op het gehoor gevallen waren voor een meer "muzikaal" concept. Overigens tref je in veel wat betere apparatuur (High End ...) ook geen overall tegenkoppeling aan. En ach die vreselijke vervorming ... tja, ik luister er dagelijks naar. Vooral die krijsende sopranen vallen op.

Meer dan 100% kan wel, maar dan mechanisch/akoestisch. Er zijn luidsprekers waarbij de resonanties luider zijn dan wat er uit de eigenlijke unit komt. En eigenlijk gaat dit uitsluitend over harmonischen en ach ... een beetje meer harmonischen .... 100%. Er zijn mensen die dat heel prettig en muzikaal vinden.

Leuke test, leuke vergelijking en vooral leuke threads! Nu eerst iets over de verschillen tussen regel- en eindversterkers. De regelversterker bepaalt grotendeels de definitie en de ruimtelijke afbeelding. Voor de meeste mensen is dat doorslaggevend. De eindversterker is verantwoordelijk voor de controle over het luidsprekergedrag. In vergelijking met andere typen is echter een klasse-A instelling, mits luidsprekers zonder al te veel impedantieproblemen, muzikaal te prefereren. Bij klasse-A blijft de ruimtelijke afbeelding en de "rust" in het geluidsbeeld beter in stand. Andere klassen worden vaak als meer dynamisch ervaren. Onze P-12, waarschijnlijk niet dezelfde als de in de sessie gebruikte, wijkt op enkele punten af van eerdere modellen. Om redenen als "natuurlijk geluid" werd gekozen voor andere buizen (6N1P i.p.v. 6922) en daarbij een andere instelling (3 mA i.p.v. 12 mA). Een gevolg is dan een hogere uitgangsimpedantie. Daardoor kan de versterker, die onbelast en bij volume geheel open binnen1 dB tot 500 kHz meet, bij sommige kabels en belastingen een afval in het hoog vertonen. Een andere kwestie zijn de toegepaste condensatorwaarden. We kozen voor een "mooiere" soort polypropyleen, echter de tot dan toe normale waarde van 10 uF paste niet op de printplaat. Er wordt dan nu een koppel condensator van 3,3 uF toegepast en dat leidt inderdaad tot een wat mindere laagweergave. Zo zie je dat er voor een compromis gekozen werd. Ditmaal niet voor een compromis met een lagere prijs tot gevolg, maar voor een meer muzikale weergave waarbij echter extra rekening gehouden dient te worden met de gebruikte kabels (en voldoend hoge ingangsimpedantie van de eindversterker). Allen bedankt voor jullie mening, ik ga nog eens overpeinzen of het anders kan. John van der Sluis

Een aardige discussie. Er is natuurlijk onderzoek gedaan naar de eigenschappen en effecten van netkabels en in het verlengde daarvan naar netstekers en speciale ("High End" audio) wcd's. Na vele jaren vergelijken moet me van het hart dat veel filters en kabels nauwelijks bijdragen aan de emotionele beleving van muziek. W

Jacco als je dan toch zo leuk bezig bent kijk dan ook eens naar het verschil tussen sink en source stroombronnen aan de uitgang. Als de inwendige configuratie bekend zou zijn is daar tevoren wel iets over te zeggen, maar helaas dat is altijd "simplified"! Dus waarom werkt bij de ene opamp source beter en bij een andere sink? En kun je dat voor de diverse IC's op een rijtje krijgen? Overigens leuk dat je voor hetzelfde type maar van verschillende fabrikanten verschillende uitkomsten krijgt. Daar heb ik laatst met een toeleverancier over gebabbeld. Ik vervang dan een 2134 door een 2134 met beter resultaat. Beiden zouden OPA's zijn, maar de eesrte komt uit China .... Lach eens mee!

Beste Kraus De uitvinding van de CD is natuurlijk fantastisch! Geen tikken, geen ruis en geen brom! En natuurlijk kun je dat ruis- en bromniveau meten aan de uitgang. Echter meestal meet je dan een kortsluiting. In het begin hadden recensenten dat niet door en loofden ze het systeem de hemel in. Nu weten we wat een mute-transistor doet en wordt die meestal (door enthousiaste hobbyisten) verwijderd. Als je dat doet dan meet je aan de uitgang iets anders. Meestal resulteert dat in een brom- en ruisniveau van omstreeks -70 dB (breedband gemeten).

Zoals de meesten hier al weten gebruiken we die stroombronnen al jaren. Het idee dat de op amp daarmee in een soort klasse-A komt is wel juist (voor de helft van de totem) maar m.i. belangrijker is dat die op amp gedwongen wordt te dissiperen en dus warm wordt. Die stroom mag daarom ook niet te klein zijn, eerder 10 dan 5 mA. Als je dan zogenaamd ruisarme transistoren toepast zoals de BC550 of BC560 dan zal de door de stroombron toegevoegde ruis nauwelijks een rol spelen. Als je zo'n stroombron wilt verbeteren kun je denken aan een OS-CON elcootje tussen de basissen en de spanningsrail. Wist je overigens dat je bij verschillende typen op amps ook verschillende stroombronnen moet gebruiken? Dus of vanuit de minvoeding of vanuit de plus.

Waarom zou je een kabel enkel als een serieweerstand modeleren? Dat ding heeft toch ook gewoon een impedantie en zelfinductie ? "Modelleren" is misschien een verkeerde term, je "moduleert" ook. De kabelimpedantie wijzigt afhankelijk van het signaal.