Jump to content

Luisterbezoek bij Hans van Liempd


Recommended Posts

Luisterbezoek Hans van Liempd 13-12-2016

 

In een landelijke omgeving, knus omzoomd door de villa’s der welgestelden, bevindt zich Huize van Liempd. Hoewel alle buurtgenoten lijken te beschikken over een garage met minimaal twee deuren en een paardenstal, durf ik er een lief ding onder te verwedden dat zij één ding ontberen dat ten huize van hun audiofiele buurtgenoot wèl te vinden is: a dedicated listening room (zo heurt het eigenlijk).

 

In de loop der jaren was dit mijn derde (vierde?) bezoek aan Hans en steeds hadden er vrij drastische wijzigingen plaatsgevonden (set van huiskamer naar luisterruimte, verbouwing woonkamer en nu dus ook de geheel nieuw ingerichte luisterkamer op de bovenste verdieping). De set is 90 graden gedraaid, de luidsprekers zijn vervangen, er is wat elektronica bijgekomen, een andere draaitafel, een ander rack en, zonder meer de meest ingrijpende vernieuwing: vele akoestische ingrepen.

 

Er zijn kamers waar men zich op zijn gemak voelt en kamers die iets onrustigs hebben. Gelukkig is hier het eerste het geval. Op mij maakte het de indruk van een studeerkamer der audiobeleving. Rustig maar niet saai ingericht, geen overbodige zaken die de aandacht afleiden (er is geen klok!!!), kleuren ton sur ton en goed afgestemd. De kamer heeft ook prettige afmetingen. Het is geen zaal maar absoluut niet benauwd en dingen staan niet samengepakt of op gekke plaatsen ongemakkelijk weg gepropt. De afmetingen zijn gewoon goed en daardoor prettig. Er is voldoende daglicht en de avondverlichting (vermoed ik) kalm. Ik zag geen fel uitlichtende spots o.i.d.

Alles heeft een keurige plek. Geheel naar menselijke maat.

De opstelling van de set verraadt een zeer grote zorgvuldigheid en een scherp oog voor detail. Zeer veel dingen, bekabeling, stroomvoorziening, scheiding digitaal en analoog, plaatsing, (ont)koppeling,  ja eigenlijk alles, is naar mijn idee perfect in orde.

Een comfortabele luisterstoel (m.i. ontbreekt hier wel een voetenbankje met de eventueel ondergeschoven pantoffels) is uiteraard een logisch meubelstuk hier.

Het is een kamer waar ik mij makkelijk zou kunnen zetten voor het aan een stuk beluisteren van een langdurige opera. En ook zonder het obligate glaasje “goede wijn”.

 

Voor mij waren die visuele veranderingen, achteraf, zonder meer de belangrijkste van alle wijzigingen voor wat betreft de kwaliteit van de beleving. Een toch wel zeer invloedrijk aspect, ook hier zelden aan de orde gekomen, namelijk de luisterruimte als totaal bij het samenstellen van de ideale set naar eigen smaak & inzicht. Merkwaardig eigenlijk als je bedenkt dat er soms wel gepraat wordt over de invloed van een rood of akelig blauw ledje op een storende plek maar dat de ruimte als geheel nooit aan de orde komt.

 

Over de set heb ik niet veel te melden. Ik beschouw Array als eerste klas audio apparatuur waar gewoon niks op aan te merken valt, net zoals diverse andere merken trouwens, Octave bijv. of Accuphase en McIntosh. En hier is alles Array wat de (gelukkig afwezige) klok slaat.

De nieuwe luidsprekers in zwarte piano lak (merk weet ik niet) zijn modulair van opbouw, een aparte monitorkast die boven op de baskast staat, vergelijkbaar van opzet als bijv. Johan Ketelaar dat kent.

 

Na de koffie en koek hebben we ons aan het luisteren gezet en hier de zaken die mij opvielen:

-  de focussering is fenomenaal en bij wat ‘ouderwetse opnamen’ (stem in het midden) is er een prima indruk van aanwezigheid van zanger/es. Het beeld is echt helemaal samengetrokken tot een klein holografisch plaatje.

- bij ‘bredere’ opnamen blijft het plaatje niet tussen de kasten hangen maar staat mooi over de volle breedte van de kamer

- het geluidsbeeld is zeer rustig en gemakkelijk

En mede als gevolg daarvan enorm detailrijk. Een stem krijgt daardoor snel iets van ‘çlose miking’ want ook nauwelijks hoorbare ademtocht is te onderscheiden.

- Het laag is laag, niet versmeerd. Ik moest af en toe denken aan de basaltformaties van Giants Causeway, die strakgetrokken zwarte staven lavastenen in Noord-Ierland. De verschillende bassen staan mooi op zichzelf en zijn niet samengetrokken tot een ondefiniëerbare dreun.

 

Hans heeft zich bekeerd tot een droge ruimte en dat weten ter bereiken door grote basstraps in de hoeken van de wand waar de apparatuur staat opgesteld. Aan de muur grote platen met absorptiemateriaal, heel fraai volledig symmetrisch tegen de achterwand (er hangt er niet eentje scheef) en twee mdf rasterpanelen die op de foto goed te zien zijn. Achter de luisterplek nog een gordijn.

Het totale resultaat mag er zijn en het predikaat high end is volkomen verdiend.

 

Op de lange terugweg, het drukke verkeer gaf ruimschoots de gelegenheid tot bespiegeling, kon ik de zaken even laten bezinken.

Ook hier maar even mijn gedachten en vragen. Tevoren mag ik er wel bij zeggen dat ik wel vele vragen had maar geen antwoorden wist te verzinnen.

- is Hans te ver gegaan met zijn demping en absorptie? Mogelijk. Galm heeft hij zeer effectief onderdrukt maar is er daardoor iets van sprankeling verdwenen? Galm in een ruimte heeft wel degelijk een prettig effect op de beleving. Is het hoog (prima van kwaliteit overigens) iets van de glans die het behoort te hebben verloren?

- zijn de akoestische panelen juist opgesteld? Naar mijn idee behoort de wand achter de luidsprekers iets reflecterend te zijn, de wand achter de luisteraar iets absorberend (de bekende boekenkast). In de luisterruimte is in ieder geval de wand waar je naar kijkt bijna volledig absorberend.

 

Heel veel opnamen worden vanaf de opnametafel, maximaal uitgestuurd,  achteloos op de markt gegooid maar voor die opnamen koop je geen dure high end set. Er is gelukkig ook zeer veel materiaal dat met grote kennis van zaken wordt opgenomen en gemixt. Toevallig zag ik bij Hans een cover liggen van ‘Farinelli’ de film waarbij men zeer veel meer tijd en aandacht heeft besteed aan het geluid dan aan het beeld en zo zijn er wel meer voorbeelden te noemen waarbij kundige en kritische oren de eindmix beoordelen.

Het doel van die mix is het optimaal luisteren in de woonkamer en niet de reproductie van het gehoorde in de concertzaal (het stereo effect, plaatsing) of het zaaltje achter het café waar de band normaal gesproken optreedt. De subjectieve beleving is een zwaardere overweging dan de feilloze reproductie.

Door nu de luisterkamer meer in te richten als geluidsstudio, ben je dan als het ware, onbedoeld, de boel weer aan het terug draaien? Met andere woorden, doe je dan eigenlijk de de goede bedoelingen van de geluidstechnicus weer teniet?

Antwoorden heb ik niet. En of Hans klaar is, het einddoel bereikt heeft, weet ik niet. Experimenten met juist wat meer reflectie of iets andere verdeling van de absorptie zouden interessant kunnen zijn.

 

Net als ik, besteedt Hans meer tijd aan het luisteren via streaming dan vroeger toen de draaitafel onbetwistbaar op de eerste plek stond. Lekker makkelijk te bedienen vanaf de tablet en alle muziek zonder opstaan aan een vingertip in bereik. De organisatie van de muziekcollectie is daarbij weer een hele klus. Naar mijn idee Hans, heb je de indeling daarvan te ingewikkeld gemaakt, het overzicht wat verloren en de collectie te veel gefragmenteerd door uit te gaan van de (discutabele) indeling in genres. Kan me wel iets voorstellen bij de wens om een dergelijk uitgebreide collectie (60.000 items!!) te ordenen, maar toch. Maar dat is een zijdelingse kwestie en erg persoonlijk.

 

NB Er is uitsluitend geluisterd naar gestreamd geluid, de draaitafel noch CD-speler is in actie geweest.

 

Rest mij nog te bedanken voor het werkelijk zeer interessante bezoek, het lekkere worstenbroodje met karnemelk , de nieuwe ervaringen en al de nieuwe vragen zonder antwoorden die het allemaal zo leuk maken.

Link to comment
Share on other sites

Erg leuk verslag Kraus! Ik krijg ze een aardig beeld van hoe het zou kunnen klinken, daar op die zolder. En inderdaad, áltijd leuk, een luisterbezoek bij een andere audio- of eigenlijk muziekfanaat.  ;). Ook ik heb Hans al weer een tijdje op de "todo"-lijst staan, maar de dagen zitten altijd al zó vol. En als ze niet vol zitten, ben ik aan het luisteren :D

Link to comment
Share on other sites

Inderdaad een zeer leuk verslag. Het ook is altijd leuk om te lezen hoe anderen er over denken. En dan bovendien in zulk prachtig en bloemrijk Nederlands. Ik krijg dat nooit voor elkaar. Het bestond vroeger nog niet, maar waarschijnlijk hadden ze me dyslectisch genoemd.

 

Dat is ook het probleem met het onthouden van namen. En dan zeker wanneer er bijna 60.000 titels op staan. Om dat georganiseerd te houden én voor mij toegankelijk heb ik het inderdaad ver uitgesplitst. Maar de originele indelingen zoals Genre, Artist en Album zijn er ook nog steeds. Ik gebruik die weinig. Ik zoek eigenlijk nooit op Artiest of Album, omdat ik in de meeste gevallen de naam niet weet. Dus ik bedenk eerst in welke soort muziek ik zin heb en ga dan via Grouping naar het genre wat weer is aangevuld met de style. Daaronder staan dan de betreffende artiesten en daar weer onder de Albums. Als voorbeeld: Grouping "Jazz + blues" en dan Genre "Jazz - bop". Dan heb ik een scherm vol artiesten voor me. Hier kies ik er dan een uit en daarna een album. Dat draai ik in de meeste gevallen helemaal. Daarnaast heb ik nog mogelijkheden om op kwaliteit te sorteren b.v. Cd, HR of MP3. Voor mij werkt het prima. Maar om nu een verzoeknummer te vinden of een nummer wat ik me wel voor de geest haal maar de naam en artiest niet meer kan herinneren is dan erg moeilijk. Toch is dat gisteren wél bij alle nummers gelukt. En in ieder geval veeeel sneller dan dat ik ooit is een platenkast zou vinden.

 

Dan de akoestiek in combinatie met de luidsprekers. Het zijn Wilson Audio Watt/Puppy 5.0 luidsprekers. Ongeveer 20 jaar oud maar geheel in optimale staat dus al het schuim (wooferranden en fronten) is met origineel materiaal vernieuwd. Of de luidsprekers meer zouden sprankelen wanneer de demping minder is weet ik niet. Op de eerste reflectiepunten achter de speakers hangen diffusors, dit is geen demping maar juist een reflector die het geluid verspreid. Zeg maar een soort van matglas spiegel. Het licht gaat alle kanten uit i.p.v. lichtbronnen scherp te reflecteren. Maar dan voor geluid natuurlijk. Ik luisteren helemaal niet naar factoren als b.v. sprankeling en presence. Ik luister alleen of de weergave natuurlijk klinkt. M.a.w. lijkt een stem op een stem en lijkt een gitaar op een gitaar en een saxofoon op een saxofoon. Focussering vind ik ook heel belangrijk. Daardoor krijgt elk instrument een afgebakend plaatsje in het stereobeeld en op dat plaatsje hoor je dan geen invloeden van andere instrumenten, waardoor de natuurlijkheid in mijn oren alleen nog toeneemt. Uiteraard alles binnen de opnamekwaliteit van het gespeelde stuk. De weergave van de opnameruimte moet volgens mij niet uit de galm van de afspeelruimte komen, maar in de opname zitten en ook door de set worden weergegeven. Volgens mij lukt dat prima. Bij droge opnamen is het dan alsof de artiest voor je in de luisterruimte staat te spelen. Bij een ruimtelijk opname klinkt het alsof je in die ruimte aanwezig was. En volgens mij is dat ook de bedoeling. Daarom erger ik me dood aan opnamen die vanwege het effect in een verkeerde ruimte is opgenomen. Jazzmuziek in een kerk (Chesky) b.v.  

Omdat ik al erg vaak topinstallaties in allerlei verschillende akoestische omgevingen heb gehoord, heb ik voor de gedempte ruimte gekozen. Niet in het minst door de luistersessies bij Jerry. Bovendien vind ik de rust die van de ruimte uitgaat erg belangrijk. Zeker in de tijd toen ik nog werkzaam was en de drukte van het kantoor achter me wou laten. 

 

Er hing/hangt overigens wél een klok. Rechts achter je. Die hangt dan wel weer tegen een draaitafelviltmat zodat het tikken minder opvalt.

 

Ik vond het een erg gezellige middag. Daar komt bij dat ik leer hoe andere mensen luisteren. Dat iedereen een andere beeld van zijn perfecte weergave heeft, is me ook al lang duidelijk. Iedereen is daar natuurlijk vrij in. Maar wanneer er een meerdere (beroeps)muzikanten alleen maar lof over de weergave hebben, denk ik... daar heb ik wat aan.

 

Binnenkort naar Schiedam.

Link to comment
Share on other sites

Inderdaad erg leuk verslag Eric. Ik heb het laatste jaar bij diverse mensen geluisterd en eigenlijk hadden alle sets wel wat, hoewel ze vaak erg anders klinken cq de accenten ergens anders leggen. Ze weerspiegelden ook allemaal het karakter van de eigenaar. En net zoals je van mensen veel kan leren, geldt hetzelfde voor hun audioset. Maar als ik van die bezoeken me iets eigen zou mogen maken dan was het toch de Garrard 301 van Peter. Dat zegt weer iets over mijn persoonlijkheid. Roger zou waarschijnlijk zeggen: een rammelbak, maar ik houd het op een romanticus.

Edited by carl
Link to comment
Share on other sites

Een mooi verslag! schrijven is ook een kunst.

Ik vond het bij Hans en Carl meer dan goed klinken maar een mooi verslag schrijven zit niet in mijn vingers,helaas.

Ondanks dat de idlers rammelbakken zijn draai ik er toch graag mee.

Roger mag dat gerust zeggen maar hij vond hem niet lelijk :)

Ik ben inderdaad een romanticus.

Link to comment
Share on other sites

Een volledig gedempte ruimte is niet prettig om in te verblijven en voelt onnatuurlijk aan.

Echter voor de weergave is het volledig dempen dan wel weer goed om zo dicht mogelijk bij het geen te komen zo als het bij de opname geklonken moet hebben.

Echter kan het ook een keuze zijn om in jou ruimte de muziek weer te geven.

In dat geval zijn kamer aanpassingen minder belangrijk om dat de vorm en inrichting immers het karakter van de kamer bepaald.

Om in te leven zal de laatste kamer prettiger en meer natuurlijk aanvoelen.

De weergave zal dan ook natuurlijker overkomen om dat de kamer karakteristiek ook mee komt in het geluidsbeeld.

Dat laatste heeft wel gevolgen voor de precisie in de plaatsing en ruimtelijke afbeelding.

Vaak is het wel aangenamer om in een wat minder gedempte kamer te luisteren.

Het is dus eigenlijk de keuze van wil je zo veel mogelijk de opname horen met die ruimte die daar bij hoort of wil je de muziek in huis halen en beleven op de plek waar je aan het luisteren bent.

Of terwijl het toen en daar of hier en nu.

Dat is een keuze die een ieder voor zich moet maken en hoe ver wil je daar voor gaan.

Link to comment
Share on other sites

Ja, mooi verslag, lekker lezen! Er zal ook wel wat veranderd zijn sinds ik bij Hans was, en hij toen nog helemaal niet dacht aan 'streamen'. Het kan verkeren. Maar waarom mag er geen klok in de luisterruimte hangen, Kraus? Al luisterend kun je gemakkelijk de tijd vergeten, en een klok houdt je bij de les, denk ik. En wat Hans tegen heeft op jazz in de kerk is mij ook een raadsel. Toen ik nog in de kerk kwam waren de combootjes in opkomst, en die werden toch omarmd door het kerkgaande publiek. En die speelden heus niet allemaal "U sijt wellecome"

 

Tenslotte nog een schrijftechnisch vraagje. Ik zit er al een tijdje op te puzzelen, hoe je een c-cedille uit je toetsenbord wringt. Mij lukt het alsmaar niet, en daar verschijnt-ie doodleuk in jouw verslag: ‘çlose miking’ :blink:

Link to comment
Share on other sites

In de opmerkingen van Kappa kan ik mij helemaal vinden.

Dat je moet luisteren in de ruimte die je het prettigst vindt, klopt natuurlijk helemaal al moet je wel vrij strikte grenzen aanhouden lijkt mij. De kamer moet natuurlijk liefst geen invloed uitoefenen in negatieve zin. Ik denk dat Hans daar behoorlijk goed in geslaagd is maar mijn vragen komen vooral voort uit het idee dat als je kamerakoestiek zo stevig kunt beïnvloeden, je dus moet oppassen met wat je allemaal doet. Stukje bij beetje zogezegd. Luistermoeheid, verlies van aandacht zijn de tekens dat je niet op het goede spoor zit. Daar komt bij dat het makkelijker is om te beoordelen wat je allemaal wel hoort dan om in de gaten te hebben dat er ook iets verdwenen is.

Overigens meet Hans ook de lineariteit van de kamer en probeert hij pieken en dalen in de frequentiecurve vlak te trekken. Hij is dus niet zomaar lukraak bezig. Bovendien heeft hij een ruimte waar hij vrijelijk kan ingrijpen, dat maakt het ook zo interessant.

Hoe dicht je de werkelijkheid benadert in een kamer blijft altijd moeilijk. Dan heb je de oren van Jaap van Zweden nodig, denk ik.

 

de c cedille is een onbemerkte typo.(ik zal het niet corrigeren :) ) Ik tik het verslag meestal eerst in Word en ook daar is het alt xxx of onder invoegen, speciale tekens in het afrolmenu. Of het hier op de site in de editor zit, zou ik niet weten.

 

ç daar is-ie, bereikbaar hier via apostrophe c (ah Pjotr is mij voor)

Edited by Kraus vonBentinck
Link to comment
Share on other sites

Dank jullie. De grap is, met een ander programma (Kwrite bv) krijg ik met ' en c die mooie c-cedille (gekopieerd dus: ç), maar op Hear is het ć. En met Alt + c is het ©. Met Alt 135 spring ik uit hear, notabene.

Enfin laat ook maar. Als ik Franse composties moet editten met een c-cedille er in kopieer ik die meestal ook, en het komt mij voor dat elke site er weer anders mee omgaat, en ook nog eens elke browser.

 

Waarom weet ik niet, maar ik heb hier geen sikkepit gedaan aan de akoestiek, en eerlijk gezegd hoop ik dat mijn set er zich ook niks van aantrekt. Kan ik er zó mee naar het bejaardenhuis.

Link to comment
Share on other sites

Waarom weet ik niet, maar ik heb hier geen sikkepit gedaan aan de akoestiek, en eerlijk gezegd hoop ik dat mijn set er zich ook niks van aantrekt. Kan ik er zó mee naar het bejaardenhuis.

Jou zolder is al een erg prettige ruimte om muziek te beluisteren.

Zeker met de boekenkasten en de rest van de aankleding van de ruimte.

En zou je jou set in een betonnen doos (bejaardentehuis) zetten dan kon het wel eens goed tegen vallen.

Link to comment
Share on other sites

Ik heb voor de zolder geprobeerd een soort middenweg te kiezen tussen prettige verblijfsruimte en goede akoestiek. Hans gaat verder in het zoeken naar die perfecte akoestiek door steeds met metingen te kijken of de verbeteringen dat ook wel zijn. Zo ver wil ik niet gaan.

Link to comment
Share on other sites

Create an account or sign in to comment

You need to be a member in order to leave a comment

Create an account

Sign up for a new account in our community. It's easy!

Register a new account

Sign in

Already have an account? Sign in here.

Sign In Now
 Share

×
×
  • Create New...