Seed7

Ja en dat is voor "de audiofiel" altijd het probleem, want voldoende is overgedempt voor spraak en dat is uiteindelijk toch waar naar geoordeeld wordt. Ten onrechte. Een goede luisterruimte is tegelijkertijd ook een goede stilte ruimte. (vandaar dat ik lang geleden dit schreef ) Ik heb Heliodoren. Ook daarmee kun je heel goed in de problemen komen ondanks een Qt van 0.6. Om roomgain onder controle te houden moet je eerder aan een Qt van 0.2 - 0.4 denken, bij een minimale afstand tot vaste oppervlakken van 2m. Je moet je ruimte als een filter zien. Hoe beter de ruimte, hoe minder die filtert, hoe minder je verliest van wat er uit de speaker komt. We zitten nu eenmaal met kleine ruimte akoestiek waar het laag gedomineerd wordt door staande golven en het mid door reflecties. Kijk naar de link van Hans, onderaan de pagina, schuif de luidsprekers heen en weer en kijk hoe sterk de bergen en dalen in de frequentie curve bewegen. Het enige dat je daar aan kunt doen is een maximaal vlakke plek vinden en absorptie toepassen om de bergen en dalen af te vlakken.

Inderdaad een fraai ding. Als ik het goed heb van een van de auteurs van het CARA programma. Wat heel mooi is is dat het de invloed van de hoogt van de luidspreker laat zien en die is in @carl's ruimte best groot. luidsprekers 1.15m uit de zijwand en 1.25m uit de achterwand en de stoel 2.15m van de achterwand geeft een maximaal vlak plaatje. Luidsprekers 1.10m hoog 1.10, 1.40, 2.80 doet het ook redelijk vlak. Is wat minder nearfield.

'Doet wat in het laag' is mogelijk onvoldoende. https://amcoustics.com/tools/amroc?l=615&w=395&h=250&r60=0.6 Kijk naar het plaatje in de link. Ga met je muis op de balk met de rode streepjes bij 83 hz staan. Dit is een ruimteresonantie die veroorzaakt wordt door de lengte van de ruimte. Als je daar staat zie je in het vakje room 3D blauwe en rode balken. Dat zijn druk maxima en dus plaatsen waar je de stoel niet wilt hebben. Een andere vervelende is bij 86.8 Hz Zo kun je door het spectrum stappen en een idee krijgen wat een plek kan zijn zonder maxima. Beperk je daarbij tot ca. 120 Hz. Er is altijd interactie tussen luidspreker en ruimte, maar de luidspreker lost nooit akoestische problemen op. Als de akoestische problemen op de juiste manier zijn opgelost worden de verschillen in het laag ineens veel kleiner. Bij die interactie zijn een aantal zaken van belang. Hoeveel energie wordt er bij een bepaalde frequentie in een ruimte gepompt en welke kwaliteitsfactor heeft de luidspreker (+versterker) bij de frequentie. Een buizenversterker met een lage dempingsfactor, gecombineerd met een kleine basreflex getuned op maximaal laag geeft veel problemen. De woofer en refex kanaal dempen maar langzaam uit en blijven de ruimte aanstoten. Een ouderwets groot basreflex systeem (JBL Altec) dempt sneller uit en gaat minder laag. Ga je nu naar een gesloten kast, dan kun je icm de versterker het geheel op een lage kwaliteitsfactor afstemmen. Dit betekend dat de ruimte minder wordt aangestoten. Het betekend ook dat je luidsprekers dichte bij een muur kunt zetten omdat de "room gain" geringer is. In alle gevallen, hoe beter je ruimte midlaag en laag absorbeert hoe minder al die ander aspecten van belang worden. Ze verdwijnen echter nooit. Je ruimte zorgt voor ca. 40% vervorming van het signaal t.o.v het directe signaal. Ook is het in onze luisterruimten zo dat het overgrote deel van de energie die ons oor bereikt indirect is en dus vervormd. Die vervorming bestaat voornamelijk uit amplitude afwijkingen in de frequentie curve, maar kan ook fase chaos uit een diffusor oid zijn. Ten slotte wil je in een luisterruimte graag dat de looptijden dussen direct en indirect geluid kloppen en dat je voldoende totale absorptie hebt om de opnameakoestiek te horen en veel minder de ruimte akoestiek. Rt60 ~0.2 tegen Rt60 ~0.6 voor spreekverstaanbaarheid in een vergaderruimte of woonkamer (ruim boven de schroederfrequentie anders is Rt60 helemaal niet meetbaar).

40 Hz, -43dB, -10dB? Een staande golf is een opslingering, er is maar weinig voor nodig om die luid te laten klinken. Een kast met wat spulletjes is transparant voor het laag. Het versmeert hoogstens wat waardoor je een aantal zwakkere resonanties naast de hoofdresonantie hebt. Je probleem kan ook een tangentiale resonantie zijn. Dan doet die kast niets. Diffusors doen ook niets in het laag. Maar je hebt de afmetingen nog niet in het tooltje gestopt. Wat zijn de exacte afmetingen? (geen puf om het op te zoeken) Als je kennis wilt opdoen dan kun je dat tooltje gebruiken en gerichte vragen stellen. Niet echt. Ruimteresonanties zijn er domweg altijd en onder de ~90 Hz is het over het algemeen ellende (laagste gitaar toon ~82Hz). In het plan zit niets dat veel mid/laag absorbeert. Als het een enkele is (afgezien van de allerlaagste) die een probleem geeft dan kun je nog wat met een asymmetrische opstelling proberen. Voor nu begint het er mee te bepalen wat de res is en op basis daarvan de luisterstoel plaatsen en die vastspijkeren. Ik weet niet of CARA nog verkrijgbaar/bruikbaar is voor een simulatie. Zal de cd nog wel ergens in de puinhoop hebben.

Heb je in die link die ik nu al een paar maal heb gepost je ruimte afmetingen exact ingevuld? Dat geeft je alle ruimteresonanties tot zo'n 300Hz. Het geeft je aan waar de problemen zitten (bonello). De allerlaagste kun je bijna niets aan doen. De rest met "lomp absorber geweld" In alle hoeken 'super chunks' misschien ook nog in de hoek plafons muur. Cardas gebruikt de gulden snede, leuk maar akoestisch heeft die geen betekenis. Het wordt in de instrumentbouw gebruikt, maar een instrument is bewust niet neutraal. Heb je de methode uit het filmpje gebrobeerd?

Eerste audio streaming:

Chris Franke (Tangerine Dream) kocht zijn eerste Moog modular synth van Doug McKechnie en heeft zeker zijn muziek gehoord. De Moog is op TD's Pheadra duidelijk terug te horen.

Realiteit, Fysica. Serieus, probeer eens near-field als je toch bezig bent. Luidspreker maximaal 1m van het oor met veel 'toe-in', tweeter iets boven oor hoogte.

Als de absorbtie in een ruimte toeneemt dan veranderd de verhouding direct indirect geluid. Dit wordt uitgedrukt in de kritische luister afstand. Als je in de berekeningen voor je ruimte in de link hierboven wat naar beneden scrollt kun je in een selectievakje de EBU luisterruimte aanklikken. Je ziet dan dat die luisterafstand iets van 90cm wordt. In een harde ruimte is die luisterafstand maar 50 cm. Die kritische luisterafstand is de afstand waarbij de energie die je oor bereik in direct geluid gelijk is aan de energie van al het geflecteerde geluid. Luister je op een grotere afstand dan heb je meer indirect geluid en is het geluidsbeeld minder gedetailleerd. Blijf je met de luisterpositie onder die kritische luisterafstand dan heb je juist veel detail en goede plaatsing etc. Dat is waarom ik een voorkeur heb voor near-field luisteren. Dat is ook waarom het zo jammer is dat men zo bang is voor "te veel" absorptie, veel absorptie vergroot juist die kritische luisterafstand. Geschikt voor een goed gesprek is inderdaad iets anders dan optimaal als luisterruimte, waar je je oren gebruikt, niet je mond. Dus @carl probeer voor de grap eens een near field opstelling. Zet je gelijkzijdige driehoek eens zo op dat je met je vingertoppen de luidsprekers net niet kunt aanraken. Zorg wel dat je luisterstoel niet in het midden van de ruimte terecht komt waar je maximaal last ruimteresonanties hebt.

In iedere ruimte heb je altijd staande golven. Als de ruimte (akoestisch) heel erg groot is heb je er geen last van. In een (akoestisch) kleine ruimte kan de verdeling van de staande golven over het spectrum het effect er van doen wegvallen of juist versterken. Van dat laatste heb je vooral last als een wandlengte een veelvoud is van een andere (lxbxh 8x4x2) Het is voor een rechthoekige ruimte eenvoudig uit te rekenen welke staande golven er zijn. De afmetingen zijn dacht ik die van @carl's kelder.

Het is me niet duidelijk wat je denkt dat je denkfout is? In de procestechnologie is het constant nalopen van de hele keten na een wijziging absolute noodzaak. Ook is het van belang altijd de zwakste schakel in de keten te zoeken en de rest te negeren bij optimalisaties. Anders is prijzige suboptimalisatie het resultaat. Helaas wordt dat veel te weinig gedaan, het gevolg is dat men nooit de tijd neemt om het in een keer goed te doen maar wel altijd de tijd en het budget heeft om het in drie keer te doen. Voor een goede akoestiek zijn andere kabels, of andere betere luidsprekers van ondergeschikt belang. Je zult voor die goede akoestiek domweg moeten meten of alles klopt, of je voldoende energie in het mid-laag en laag afvoert. Teveel verlies van hoog is daarna simpel aan te pakken. Vervolgens kijk je of de looptijdverschillen kloppen. Voor het behandelen van reflectiepunten hebben de luidsprekers wel invloed. Als die 60 cm hoog zijn of 180 cm heeft invloed op de hoogte waar dingen hangen. Voor het totaal plaatje maakt dat echter weer veel minder uit. (spiegeltjesmethode)