threshold

Misschien luister ik ook wel wat te kritisch. Toen ik ze voor het eerst zag (die met die 16 inch woofer) dacht ik: leuk, een hifi hoorn, daar zal alles wel goed aan zijn. Want ik heb in het verleden wel met hoorns in het professionele gebied gewerkt en het is echt lastig om goede te maken. Electro-Voice had het op een gegeven moment door, en Altec ook. De ontwikkelaar van die hoorns heeft later een eigen bedrijf gesticht en dat is overgenomen door Bose, vanwege de man en zijn patenten. Better sound through research? Better sound through money! De stadions in de VS hangen er vol mee en het klinkt echt "hifi" (zelf gehoord). Helaas zijn ze voor Europeese begrippen te duur. Vandaar was ik daarom een beetje teleurgesteld dat het "typische hoorngeluid" niet helemaal weg was bij de Blumenhofers. Bose beats Blumenhofer

Ook daar maakt Blumenhofer m.i. een fout. Een 12" woofer breekt vóór 1KHz al op. Hij laat hem dus te ver doorlopen. Deed Tannoy vroeger ook. Bij Tannoy kan ik het begrijpen, want dat is een Coax. Blumenhofer zou er goed aan doen om een leuke hoogrendement mid-conus driver erbij te zoeken, bijvoorbeeld die van PHL. Dat mag ook wel voor die prijs. Dan hoeven we bij Patti Labelle niet steeds te knijpen met de oortjes. (Dat laatste fenomeen, is dat een evolutionair overblijfsel, want we kunnen onze oren helemaal niet meer spitsen of draaien als mens).

Leuk verslagje om te lezen. Deze opmerkingen pik ik er even uit, omdat ik net las in de nieuwste Hobby Hifi hoe het impedantieverloop van een luidspreker de frequentiekarakteristiek verandert met een bepaalde buizenversterker die wordt getest, en niet zo'n klein beetje ook. Door de inwendige weerstand van de trafo.

Dan was het dus voor een groot deel de plaat die ik toevallig hoorde, die er meer leven in bracht. Het beste is natuurlijk een eigen plaat meenemen. En dan ook diezelfde op CD. Kun je horen hoe de rest van de installatie presteert. Want CD is toch meer een referentie voor neutraliteit. En smaken verschillen. Ik vond de hoorns bij Feikert juist wat teveel hoog geven. Of was dat het element (+ p.u. versterking) dat ik hoorde ...moeilijk moeilijk moeilijk. Toch leuk als er op een beurs hier en daar met dezelfde spullen wordt gedemonstreerd, daar komt discussie van. Wordt KT88 er al wat wijzer van?

Ik heb nog eens nagedacht over deze opmerking van jou want ook ik moest even kijken wat er nu speelde. Nooit hoorde ik een plaat met zulk krachtig en glashelder hoog. Zou dat nu allemaal aan het element liggen en hebben onze MC's en MM's van minder dan 9000 Euro zulke duidelijke tekortkomingen? (Of bedoelde je dit juist denigrerend richting vinyl...kan natuurlijk ook . Ik vind het namelijk een compliment als een plaat ook zo als een cd kan klinken,...en daarnaast ook nog meer emoties kan overdragen natuurlijk.) Het zou ook een zeer geslaagde combinatie kunnen zijn van heldere opname, huwelijk tussen het element en de arm, en niet te vergeten een perfecte combinatie met de versterking. Die laatste kan namelijk door mis-matching het hoog ernstig vertroebelen, heb ik onlangs bij mezelf gemerkt (hoezo is een Denon element in z'n element met een trafo van hetzelfde merk , direct op de MC ingang met een lagere dan aanbevolen afsluitweerstand is al een stuk beter, bijvoorbeeld).

Op zich heb je gelijk dat audiofielen vaak iets wijten aan een slechte opname terwijl hun set gewoon niet neutraal is. Hoe iets werkelijk klonk in de "control room" tijdens de opname weet je nooit, tenzij je erbij bent geweest als engineer of producer. Maar dan nog kan een "positieve" correctie op de luidsprekers in de studio, of de akoestiek, als "negatieve" in de opname terecht zijn gekomen. Maar, er zijn ook goede studio's die goede opnames maken. Als je die afspeelt op je set, dan krijg je al snel een algemene indruk over de set. Vaak zit er iets mis in de set. Ook als een opname een bepaalde klankkleur heeft, dan hoor je op een hifi-set toch de tekortkomingen van de hifi-apparatuur er wel doorheen. Zelden heeft een stem een scherpe rand of nare piek in de opname. Luister maar over goede hoofdtelefoons. Die piek of hardheid zit zo goed als altijd in de luidspreker, heel af en toe werkt de akoestiek ook nog eens tegen. Om dan te zeggen: slechte opname, dan doe je die te kort. Toevallig hoorde ik gisteren nog een gerestaureerde (voor zover dat nog kon) klassieke speaker en die had echt problemen in het mid. De metingen eraan voorspelde dat al. Op een andere speaker klonk het al heel veel beter. Maar die had zoals gewoonlijk ook z'n eigen manier van weergeven. Op zo'n moment merk je pas hoe weinig de opnamekwaliteit er toe doet. Echter...wij zijn geneigd om de beste opnames er tussenuit te pikken. Voor iemand die alles van Madonna goed vindt zijn haar laatste cd's een ramp. Die zijn zo gecomprimeerd, die wil je niet eens op een goede set horen. Dus we zijn ook wel een beetje bevooroordeeld.

Het gaat erom wat men ermee voor ogen heeft. Dat hebben we hierboven ook al gelezen en klinkt logisch. Zo zal, als alles goed gaat, de LP een aparte master krijgen om het goed te laten klinken op dit medium. Het zou me niks verbazen als de LP zelfs meer dynamiek heeft dan de CD. Want de CD is gericht op het grote publiek en wordt misschien gedraaid in een kroeg, in de auto of op de radio. Dus die zal lekker gecomprimeerd worden. Degene die de LP maakt is dan hopelijk iemand anders, die nog met wat meer liefde voor kwaliteit het hele proces begeleidt richting vinyl. Maar dat analoog hoeft niet altijd zo ideaal te zijn. Soms heb je bootlegs die van een andere lp komen en een beetje zijn bewerkt met de computer. Die klinken vreselijk en je hoort alle ellende van vinyl minstens twee keer zo erg (vervorming aan het eind, zweving van een asymmetrische persing etc.). Het mooiste zijn CD's uit de begintijd. Donald Fagen's "Nightfly" uit de jaren 80 klinkt veel beter dan "Kamakiriad" van jaren daarna. Het gaat gewoon om het hele opnameproces. Een CD uit de jaren 80/90 die van analoge opnames is overgezet, klinkt in de regel veel beter dan CD's van nu. Ik heb een CD van een oude opname van Lonnie Liston Smith en die klinkt werkelijk fantastisch. Maar die tapes uit de jaren 70 zijn zo langzamerhand aan het verslechteren en men heeft zowiezo al de neiging om gelijk op de computer alles te gaan bewerken en dar gaat dan je geluidskwaliteit...naar de haaien.

Sommige draaitafels staan in een bak met zand. Niet mooi, wel goed.

Ja, na zoiets kun je er maar beter om lachen,... en mensen oproepen om marktplaats in de gaten te houden. Heb je een foto van de puk?

Gebalanceerd versterken is in mijn ogen geen marketing truc. Dat de kwaliteit van de kabel dan van véél minder belang is, klopt heel goed met de theorie. Dat het zonde van je geld is om de hele versterking twee keer uit te voeren geldt al helemaal niet voor de audiofiel, want als je ziet hoeveel men gemiddeld aan een kabel besteed, ...daar kun je tientallen versterkertrapjes van bouwen. Die onderdeeltjes kosten bijna niets! Dus tel uit je winst. Daarnaast is het signaal uit het element toch symmetrisch? Het lijkt me mooier om dat helemaal door te zetten in de versterking. Het gedoe met de aansluiting van XLR herken ik uit het verleden. Verschillende fabrikanten gebruiken soms een ander pootje voor de "0". Een plug heette vroeger ook wel 'Canon' plug. Misschien was het zo'n amerikaans-europees ding, welk pootje de nul krijgt. En dan de keuze voor de Comfort: zou ik ook doen! Want je blijft niet je hele leven met één element spelen en zelfs de door de febriek aanbevolen waarde voor afsluitweerstend hoeft niet de ideale te zijn. (Heb zojuist die weerstand verandert voor de Denon DL304 van 100 Ohm naar 47,5 Ohm. Helaas kan mijn versterker niet lager. Sommige MC elementen maken het de versterker erg moeilijk, vandaar dat je ook verschillen kunt horen tussen phono-versterkers).

Vogelzand kan het geluid wel eens dempen dat door de bovenplaat heen komt. Zand is wel vaker een tovermiddel genoemd. Maar inderdaad te goedkoop om audiofiel te noemen. Of is er al audiofiel zand op de markt met goudkorreltjes of kosmisch ingestraald en ontmagnetiseerd? Over die kubus: belangrijk is het dat de speaker een uniforme afstraling heeft/houdt. Naar de zijkanten toe mag het hoog wel langzaam afnemen. Met zo'n kubus neemt het ineens extreem af, waardoor de speaker in het geheel (direct plus gereflecteerd geluid) dof gaat klinken. Ook zal het schuim of vilt nooit 100% dempen maar ook wat reflecteren, of zoals eerder hear gezegd, selectief dempen, dus bepaalde delen uit het frequentiegebied.

Maak van je pick-upje een massa loopwerk met de puk!

Ik denk ook dat je teveel invloed op de afstraling van de tweeter uitoefent als het vilt er te dicht op zit. Het hoog wordt gewoon minder. Als ik foto's zie van Infinity's dan zie ik versies mét en versies zonder vilt. Tijdens het zoeken naar eventuele opmerkingen/vergelijkingen kwam ik op deze erg interessante kijk op het fenomeen, de baffle zien als een niet-optimale waveguide van 180 graden, op audiocircle .com: Aether Audio We appreciate the plug!!! And yes folks, he is correct. The issue is not trivial and on a deeper level, very complex. If you're really good at calculus and higher math, the equations are all there (mostly). We even have modeling software available that applies these equations, allowing the designer to make quick changes in cyberspace and observe the effects of those changes. The models come close but slight modifications are usually required to tweak the response to optimized performance. I will say that the application of felt and other materials to a flat baffle will help reduce spurious reflections but, as audioengr said, you are placing damping material in the waveguide and creating a low pass filter with a corner frequency somewhere. As we have said on our website, all flat panels are essentially 180 degree waveguides at some frequency(ies). As such, they are not really optimized for all the frequencies that are being projected from them. There will always be compromises that cannot be avoided unless the fundamental error is corrected, i.e., the poorly designed waveguide action of the flat baffle. That's why we at SP Technology use waveguides and that's why not using them produces these artifacts that you are all struggling with. I wish I could give you all some direct algorithim to follow that will work while minimizing the negative effects of these damping materials, but I tried that route many years ago and was not successful. My only recourse was to experiment with waveguides - and they worked. It all comes down to physics and the underlying NATURAL LAWS of creation. If we obey them we're rewarded, if we break them we pay the price. Never the less, some form of bandage is better than an open wound so... good luck. The effort is a worthwhile pursuit. PS. If you can aquire some form of testing software, microphone and sound card, you'll make the process much easier and achieve the most optimal balance of comprimises. Take care all, -Bob

Ik zou in de mooiste akoestiek ook de beste set zetten.

Er loopt een puk-plukker rond in audio-land. Volgende beurs een lok-puk inzetten.

Ik heb het nu uitgeprobeerd en kan jullie bevindingen bevestigen. Ik heb een paar opties vergeleken en ben ook steeds weer teruggegaan naar de situatie zonder vilt. Een stuk vilt, waarin een soort oog was uitgesneden vlak om de dome, leverde voor mij in eerste instantie een verbetering op in het stereobeeld. Stemmen kwamen duidelijker uit het midden. Zo had ik het nog nooit gehoord, ...dacht ik. FOUT! Toen ik het vilt eraf haalde had ik hetzelfde stereobeeld en kwam de helderheid weer terug. Zo kun je jezelf dus goed voor de gek houden. Daarna een ander vilt geprobeerd. Een soort fleece-vilt waar dekens van worden gemaakt. 5mm. dik en licht. Hetzelfde stuk uitgesneden met vooral vilt dicht bij de dome. Eigenlijk geen verschil. Dat is het lastige, als je onzeker wordt. Uiteindelijk bleek dit vilt erg weinig te dempen. Als test voor de tweeter gehouden en dan komt er nog erg veel hoog doorheen. Je kunt het dus ook gebruiken als slecht luidsprekerdoek. Beter niet om reflecties te dempen. Ik had gelukkig nog genoeg van het zwaardere wol ( )vilt van 3mm over. Twee banen gemaakt, links en rechts van de middendome+tweeter, maar dus niet te dichtbij de tweeter. Ook om de afgeschuinde kanten heen ( ). Dat scheelt zeg! Dit is voor een audiofiel wel een verbetering, zoals ook Robx beschrijft. Vooral meer detail en beter stereobeeld. Deze twee gaan vaak samen. Als iets beter in het beeld wordt geplaatst, onderscheidt dit zich ook beter van de rest. En als ik het vilt weg laat is nu duidelijk dat het slechter wordt. Dus het werkt echt. By the way: het probleem met het hoog is er echter nog niet mee opgelost. Maar daarover was ik koppig en wou niet accepteren dat het in mijn draaitafel kan zitten. Terwijl het simpel was, omdat dit probleem van het onzuivere on"scherpe" hoog zich niet voordoet bij cd's. Logisch natuurlijk, maar een vinylfreak heeft nu eenmaal zo'n blinde vlek. Het aanpassen van de impedantie aan de trafo zorgde voor een verbetering in het hoog (maar overall een verslechtering want is in feite een mis-aanpassing). In elk geval weet ik waar ik het zoeken moet. Creatief met vilt, dat zouden meer mensen moeten doen (zie reactie van wol). Spido, ik wil je mooie spekstenen front niet verpesten, maar dit vilt is er dus alleen om reflecties van de tweeter tegen de baffle te verminderen, dus niet om trillingen van de wand te dempen, want daar is het inderdaad veel te dun en licht voor.

De Kudos heb ik maar even gehoord in het begin. Ik heb er geen zéér positieve herinnering aan maar moest denk ik ook nog mijn koude oren laten opwarmen. Daarna kwam ik bij Aspera met de Acoustic System International Tango Diamond speakers en een 9000 Euro Lyra element. Dat bracht mijzelf in m'n element . Erg fijn laag. Ik meende zelfs behoorlijk wat Visaton te zien in die speakers. Komen die nu uit Cyprys? Het viel me ook nog op dat er veel verschillen te horen waren. Zou dat ook komen door de betere akoestiek in de kamers? Dat maakte de show erg leuk. En niet te vergeten het vinyl natuurlijk.

Hoe noemde Floyd Toole dat ook alweer, Circle of Confusion? Een niet neutrale monitor maakt een slechte opname, die dan weer op niet-neutrale speakers thuis of in de auto door de studio engineer wordt beluisterd, waardoor de opname na aanpassing wordt gekleurd, etc. Er is dan nergens in de keten meer een goede referentie, behalve tussen de oren van de engineer. De studio-monitor is dus erg belangrijk en de engineer moet echt een neutrale speaker gebruiken en geen lelijke hoorns met compressiedrivers, want daarmee weet je zeker dat de uiteindelijke plaat gekleurd wordt. Hij zal dan wel die pieken van die Blumendorfer-hoorns willen compenseren. Maar thuis heb je als hifi enthousiasteling veel neutralere speakers (de meerderheid van alle speakers klinkt m.i. neutraler dan die hoorns die ik vandaag heb gehoord) dus hetgeen waarvoor wordt gecompenseerd hoor je dan niet goed thuis. Meestal wordt voor overdrijvingen in de frequentiekarakteristiek gecompenseerd dus dan krijg je thuis dus dipjes op die plekken. Een troost: een dip is normaal gesproken minder hoorbaar dan een piek.

Ik heb ook niet genoten van die hoorns. Daar zitten echt een hoop fouten in. Er zijn goedkopere disco boxen die beter klinken. En dat meen ik serieus. Dan was het geluid van de Dumois een verademing. Een beetje dik laag-midden en het hoog kon een tikje zachter, maar dat zijn details in een voor de rest erg geslaagd geluid. In elk geval hoorde ik weer een fatsoenlijk stereo beeld, net zoals bij Ayon en Von Schweikert.. Bij Ayon inderdaad wat gedreun en bij Von Schweikert gewoon teveel laag voor mijn smaak, maar voor de rest ook best goed. Vooral Ayon straalde rust uit en was toch super helder en analytisch. Een mooie speaker. Dan was er ook nog ergens een prototype dat dat maar beter kan blijven. Het resoneerde flink in het midden. Je zat bij stemmen gewoon te wachten op de volgende uitschieter. Niet echt relaxed luisteren dus. Jammer dat de Feikert draaitafel niet op betere speakers te horen was dan die kermis-hoorntjes. Wat een nare resonantie zat daar in het hoog. Wellicht niet voor iedereen hoorbaar maar als je het herkent... Over het algemeen een leuke show met veel draaitafels en verrassingen!

In één van die hobby luidsprekerblaadjes hebben ze ook laatst een aantal tripath versterkertjes getest en kwamen ook tot de conclusie dat ze zeer afhankelijk van de impedantie van de luidspreker zijn.

Zeker, 90 echte dB's (en dus niet de opgave van de fabrikant) is best hoog. Vaak komt het laag niet zo hoog, maar door de opstelling wordt er rekening mee gehouden dat dat laag wel wordt versterkt door de kamer. Bijvoorbeeld, een 13 cm. woofer die 86 dB haalt in het laag is een unicum. Daar staat meestal de naam van een professioneel merk op en gaat nooit erg diep. Zelfs de subwoofers (zonder enorm grote hoorn) uit een PA installatie, die 45 cm. woofers, halen net 93 dB. Maar ja, met 1000Watt en 8 stuks per kant gaat dat toch wel erg hard! meestal geld voor hifi speakers: is het rendement erg hoog (bijvoorbeeld 96 dB bij een breedbandluidspreker) dan is er geen laag, of heb je te maken met een hele grote hoorn (Klipschorn waarbij de kamerwanden meedoen etc.).

Juist ja. Zie ook de reactie van bijvoorbeeld Duck-Twacy hierboven. Een dometweeter maakt nog aardig veel geluid naar de zijkanten. Dat wordt gereflecteerd door de baffle. Echter die baffle heeft bepaalde afmetingen en zal bij bepaalde frequenties meer reflecteren. Je kunt dus de tweeter asymmetrisch monteren waardoor die voorkeursfrequenties in alle richtingen verschillen, of vilt plakken dat hoge frequenties dempt, of een hoorntje (waveguide) gebruiken die ervoor zorgt dat de afstraling niet zo rondom is en er in principe minder door de baffle wordt weerkaatst. Afschuinen van de hoeken kan ook, maar dan moet je dat wel rigoreus aanpakken. Een ronde hoek van 2 cm. werkt niet. Het langzaam af laten lopen van het front richting buitenkanten helpt wel. Je tweeter ziet dan maar een klein stukje baffle en dat betekent reflecties bij hogere frequenties, en daar bundelt de tweeter vanuit zichzelf meer. Als je goed kijkt dan zie je één van deze maatregelen bij veel dure luidsprekers. Ik moet het bij mezelf nog uitproberen. Heb net een stukje 3mm dik wollen vilt gekocht. Ik vind namelijk dat mijn hoog nog wat "scherper" kan. Dan bedoel ik met scherp waarschijnlijk iets anders, eerder helder. Het lijkt soms met deksels van drums, alsof de azymuth van een tapedeck niet helemaal recht is, om het maar even ingewikkeld te beschrijven. Dat kan een slechte tweeter zijn, maar ik heb een 22mm Seas die fabrieksmatig kaarsrecht meet, of interferentie zijn, bijvoorbeeld met het gereflecteerde geluid van de baffle. Zo'n klein dome-pje straalt natuurlijk goed af. Zie ook de bijlagen in dit document (W1 en verder...): http://www.kirchner-elektronik.de/~kirchner/Photo-Story-OK_eng.pdf

kappa7, Beter kan ik het niet zeggen. Als ik mijn regel weer terug lees dan snap ik dat Spido er ook iets anders uit haalt. De ruis van mijn phono trap is, zoals gezegd, inderdaad afhankelijk van de volume knop. Maar er is ook al een soort basisruis uit de eindversterker die onafhankelijk is van de volumeknop. Gelukkig hoor ik die niet op de luisterplek. Vroeger had ik wel last van een brom die ik wél goed kon horen en dat irriteerde me mateloos. Verplaatsen van de eindversterker en een afgeschermde power-cord (uit de electronica winkel) hebben het afdoende verholpen. Ik draai met een oude eindversterker en die is niet zo brom- en ruisvrij als de huidige ontwerpen. Bij grote PA installaties is die ruis en brom soms zeer storend. Ook bij hoorns en zeer gevoelige (hoog rendements-) breedbanders kun je maar beter een stille eindbak hebben.

Je bedoelt TL200 . Ik ga binnenkort aan de slag met wat vilt om mijn 20mm dome tweeter heen, om diffractie (beter: reflecties van de baffle, maar daar zijn de meningen over verdeeld ) te lijf te gaan. Dat scheelt ook weer een dB-tje of zo in het hoog. Wilson doet dat ook. Een belgisch merk vroeger ook. Dit i.p.v. het totaal afronden van de hoeken van de baffle. Misschien ook wat voor VANZOMERENG. Het kost bijna niets dus het is altijd de moeite van het proberen waard.

Zo daag je Spido toch niet uit... Met een plaatje wordt het al leuker :