spido

Beste KT88, Je schreef dat de hum & ruis als het ware "ingebakken" zitten in het ontwerp. Dan zullen NOS EF86 buisjes vermoedelijk alleen maar móóiere hum & ruis opleveren dan de (ook best wel goede) Electro-Harmonix buisjes die er nu in zitten, hè? Ik denk dat het verstandiger is om de voorversterker in authentieke staat te laten. Want muziek & zang klinken fantastisch! Intussen heb ik wel een phono-voorversterkertje (MC/MD + RIAA naar lijnniveau) besteld, dat ik kan uitproberen om eventueel de hele phonotrap van de Varislope te omzeilen. Geweldig bedankt voor je vriendelijke bereidwilligheid, KT88! Maar ik zou zeggen: laat het dus voorlopig maar even zo als 't is...

Goeie dubbelgebakken audiofiele lucht, toch wel?

Kabeltjes? Gaan ze zitten luisteren naar... kabeltjes?? Huh, huh... ha, ha!! D'r zijn altijd mensen die nòg dommer zijn dan ik! Hi... hi!!

Beste KT88 en Vintage, Heel veel dank voor al jullie informatie, kennis, bereidwilligheid en inspanning!

Beste Groovy, Soms komt een voordeel samen met een nadeel... Volgens Rudolf Bruil ligt het optimum bij een "betrekkelijk / tamelijk harde mat" en spelen de draaitafel, de arm en het element een belangrijke rol bij de keuze. Volgens Spido leveren goede draaitafelfabrikanten ook goede matten bij hun draaitafels.

Beste Vintage, Jij kent de combinatie van binnen en van buiten. Denk jij dat de ruisvrije (of ruisarme) versie die KT88 noemt (Telefunken EF804S) in dit geval veel verbetering zal kunnen leveren? Of hebben de ruis & hum (bij flink opengedraaide volumeregelaar) een andere oorzaak? Beste KT88, Die mogelijkheden om de phonostage van de Varislope te verbeteren... zijn die ergens op internet beschreven?

Beste Groovy, Vermoedelijk zou jij je rot schrikken, wanneer je ooit een spectrum-analyse zou zien van jouw Garrard met koperen mat bij het "afspelen" van een glad stukje van een meetplaat. (Zo'n stukje dat wel wordt gebruikt voor het afstellen van anti-skating.) Zoals Pjotr zegt: die dikke rubber mat is er niet voor niets! Weet je zeker dat je inmiddels niet verslaafd bent geraakt aan rumble?

Beste Kappa7 Ja... misschien kan ik een complete phono-voortrap (inclusief RIAA) voor de Varislope zetten, aangesloten op een lijn-ingang (replay)? Dynavector P75 (III?) wellicht? Die schijnt erg goed te zijn. Dan blijft de buizenset in principe intact, en wordt het zwakke punt (phono-ingang) omzeild.

Beste Vintage, Ach... "jàmmer"? Valt wel mee, hoor! Ik zit nu weer te genieten van prima geluid hoor. En heel fijne muziek: de Sidney Bechet's Blue Note JazzMen compilatie CD waarover ik onlangs met Mumsoft van gedachten wisselde. Via de "tape amp" ingangen en met "tape monitor" op "on". Zo'n voorversterkertje uit het pre-silicium weet gewoon niet wat hem overkomt! Als bij het draaien van grammofoonplaten wat hum & noise hoorbaar is - als de volumeknop heel ver open staat tijdens stilte - ach, dan neem ik dat maar voor lief. En anders draai ik de volumeknop even terug. Een andere voorversterker zou natuurlijk kùnnen... Maar ik vind deze authentieke antieke combinatie juist zo'n aardig geheel. En de muzikale klank is werkelijk overrompelend. Wellicht zou de wat minder antieke Stereo 70 (via de replay-uitgangen, of de destijds gemaakte aftakkingen van de voorversterker) als voorversterker kunnen dienen en op phono een betere s/r verhouding opleveren, maar de klank van het buizenvoorversterkertje is eigenlijk wel verslavend. Het lijkt me dat een ander p.u.-element geen verbetering zal kunnen brengen, aangezien de output van mijn MD-elementen en die van mijn low-output MC's plus pre-pre goed overeenkomen met de ingangsgevoeligheid van de Varislope 2 (3-5 mV). Er zijn wel MD-elementen met een nominale output van 6,5 mV (Goldring), maar zouden die de ingangen dan niet oversturen?

Hallo Vintage, Het experiment is uitgevoerd! Met de twee EF80's in plaats van de EF86's was er minder noise & hum... maar ook veel minder ànder geluid te horen! Muziek, bijvoorbeeld... Het leek wel alsof Het Nederlands Blazers Ensemble nu achter in de tuin, voorbij de heuvel achter de vijver, stond te concerteren. En dat met de volumeknop helemaal open! Maar... het was wel een léuk experimentje. Natuurlijk ben ik zowel op het Leak forum ( https://groups.yahoo.com/neo/groups/hjleak/conversations/messages?o=1&yguid=453027746 - moet je lid van worden als je mee wilt doen) als op het worldwide web gaan zoeken naar mogelijkheden om de phono signaal/ruis ratio te verbeteren. Ik vond wel ideeën om de hele voorversterker te verbeteren (wat mij absoluut niet nodig lijkt... en ook niet gewenst!), maar geen ideeën die alléén de s/r verhouding van de phono-ingang betroffen. Jammer. Tot mijn verrassing bleek echter die antieke Varislope 2 phonotrap wel de inspiratie te hebben geleverd voor de zeer hedendaagse Loricraft "Missing Link" Phono Cartridge Preamplifier. Maar ik mag toch wel aannemen dat die een gunstiger s/r verhouding heeft? (Engelsen maken in het Engels al net zo veel fouten als Nederlanders in het Nederlands! ) http://www.garrard501.com/preamp.html P.S. De EF86's zitten nu weer op hun plekjes... en ik moet maar eigenlijk niet zo zeuren over hum & noise tijdens het luisteren naar stilte! Ik moet gewoon genieten van de haast ongelooflijk open, frisse, transparante, natuurlijke, gedetailleerde (wie verzint er nog méér?) weergave die ik hoor bij het luisteren naar muziek: daar gaat hem immers om? (Maar ja, je bent audiofiel, hè?)

Hallo Vintage, Correctie: 2x EF80, zoals jij schreef. En ze zijn inderdaad van Philips. (Ik reageerde te vlug, want - zoals je weet - ze zaten in EF86 doosjes van EH...)

Beste Vintage, Zojuist is jouw verrassingspakketje (2x EF86) aangekomen! Wel bedankt! Ben nieuwsgierig naar het resultaat... maar ook wel een beetje bang voor beschadiging van mijn ouwe Varislope 2... Misplaatst, natuurlijk, die angst: als jij zegt dat het kàn, dan móet het kunnen! Maar toch... desondanks... evenwel... nochtans... Voorafgaand aan de voorgenomen buizentransplantatie heb ik een wellicht idioot & amateuristisch experimentje uitgehaald: ik heb mijn beide MC pre-pre versterkertjes (Ortofon MCA-10 en MCA-76) in serie gezet tussen de Empire MC10P en de phono-ingang van de Varislope 2. Ik durf het haast niet te zeggen... maar het resultaat is - op het eerste gehoor beoordeeld - verbazingwekkend goed! Pas als de volumeregelaar voorbij één uur is gedraaid, wordt nu wat ruis en "hum" hoorbaar terwijl er geen muziek wordt weergegeven. Wat het dynamische (wisselende) uitgangsvoltage van de pre-pre + pre-pre is, in combinatie met dit low-output MC element, zou ik niet kunnen zeggen Maar ik weet wel dat de voltage gain van beide pre-pre's wordt gespecificeerd als 33 dB (bij Rs = 3Ω). Het zal echter niet zondermeer een kwestie van optellen zijn, vermoed ik. De Varislope 2 specificaties geven aan dat de pick-up ingang (met RIAA karakteristiek) een gevoeligheid heeft van 3-5mV bij een ingangsimpedantie van 70.000 - 100.000 Ω. De ingangsgevoeligheid is inderdaad voldoende voor alle MD elementen die ik er op uitprobeerde, en ook voor alle low-output MC-elementen in combinatie met een pre-pre. (Of, zoals nu, met een serie van twee pre-pre's.) In de antieke Leak manual (pag. 3) las ik overigens nog eens het stukje over het intern aanbrengen van afgeschermde weerstanden "across each channel", volgens opgave van de fabrikanten van de fabrikanten van elementen. Zouden zulke weerstanden naar jouw inzicht verbetering kunnen brengen in de signaal/ruis verhouding?

Zowel de muzikale prestaties als de technische kwaliteit van de opnamen van Patricia Barber vinden in Spido ook een oprechte bewonderaar. Maar wat "oude vintage spullen zoals buizenmicrofoon`s" (Pjotr27) betreft... de microfoons in de bovenstaande youtube filmpjes lijken me toch vrij modern. Of vergis ik me?

Vanzelfsprekend is het ook zinvol om eigenresonantie van de grammofoonplaat zelf te dempen. Dat doet men niet met een platenklem (op het etiket), omdat de rest van het plaatoppervlak dan alsnog vrij ligt. Men doet dat ook niet met een klemring (aan de rand van de plaat), omdat dan het centrale deel van de plaat nog vrij ligt. Men kan een combinatie van platenklem en klemring kiezen, maar de plaat werkt dan als een aan beide zijden ingeklemde snaar in radiale richting en als een losse snaar in concentrische richting. Bovendien wordt het opzetten van een plaat dan zo tijdrovend en arbeidsintensief, dat men tenminste twee draaitafels nodig heeft: terwijl op de ene draaitafel een plaat wordt afgespeeld, is men doende op de tweede draaitafel een plaat voor afspelen gereed te maken. De meest effectieve demping bereikt men met vacuüm zuigen (sommige modellen van Micro Seiki, Luxman, Audio Technica, SOTA): de plaat wordt dan over zijn hele oppervlak vastgezogen aan de mat. Maar een nat Lencoclean armpje dempt platenresonanties ook prima. En doet nog veel méér heilzaams.

De onderzijden èn bovenzijden van alle buitenringen van al mijn draaitafels zijn bestreken met koude bitumineuze kleefstof voor dakleer. Dat spul dempt op zichzelf al heel aardig, wat door aantikken van de afgenomen buitenring met een zilveren hamertje kan worden aangetoond. De dikke rubber matten van al mijn draaitafels kleven daardoor aan de plateaus, voor optimale demping. (Je kunt de rubbermatten wel lostrekken, maar ze liggen dus niet los.) Ik ben zeer tevreden over de resultaten: met name bij wat lawaaiierige draaitafels met idler-wheel aandrijving.

Dank je bij voorbaat, Vintage! Wat een spannend plan! Kan dat zonder Grote Gevaren? Vermoedelijk heb ik wel wat begeleiding-op-afstand nodig bij het uitvoeren van het avontuur... http://www.youtube.com/watch?v=Qjy6Gg7TvgY

Wellicht moet audio daar ook toe worden gerekend?

Beste Vintage, Helaas hebben de beste elementen de kleinste output... (Èn de geringste impedantie.) Mijn absolute favoriet (Ortofon MC200) levert maar 0,09 mV nom. Vermoedelijk zou de klankkwaliteit van de Benz met hogere output me teleurstellen. Maar mijn nieuwsgierigheid is wel gewekt. Aan welk type had jij gedacht? Ja, ik heb wel eens een andere voorversterker aangesloten op de Stereo 60. En toen bleek duidelijk dat de phono-trap van de Varislope 2 de zwakste schakel was in de keten. Om de set zoveel mogelijk intact te laten, vroeg ik me dus af of het mogelijk was de phono-trap van de Varislope 2 wat op te peppen.

Is het uiteindelijk toch nog goed gekomen, met de Empire MC10P. Of zelfs súper? Heeft Het Gesprek met Haudio nog plaats gehad? (Ik vraag me nu nog steeds af, of de aansluiting - de MC voor/voor-versterking en de phono (RIAA!) versterking - wel juist was...)

Beste Ove, Ongetwijfeld zou je het wegertje kunnen kalibreren: daartoe is een 5 g gewichtje meegeleverd. Dat gewichtje weegt inderdaad 5 g: dat heb ik met een ander elektronisch weegschaaltje kunnen controleren. En volgens dit naalddrukwegertje is dat ook exact het aangegeven gewicht. Maar hoe je het meettuigje zou kunnen kalibreren staat waarschijnlijk in de ontbrekende (!) gebruiksaanwijzing... Natuurlijk heb ik op het net gezocht naar een handleiding o.i.d. Maar die vond ik niet. Ik vond wel op http://www.vinylengine.com/turntable_forum/viewtopic.php?f=19&t=55910 het verhaaltje van "blakep" ( 04 Mar 2013 22:47 ) over zijn eigen wegertje, dat er wel op léék maar toch wat ànders was... Ik volgde zijn aanwijzingen, maar bij mijn wegertje verscheen niet "CAL". Toen heb ik het volgende gedaan: - Ik schakelde het wegertje opnieuw in. In het display verscheen eerst 88888 en vervolgens 000. - Vervolgens hield ik knopje T (Tara) even ingedrukt, en daarna knopje M (Memory). Op die manier dacht ik de toestand van "onbelast" als referentie voor de waarde 000 te hebben vastgelegd In de praktijk blijkt deze redenering te kloppen: het 5 g gewichtje brengt nu 500 op het display, en de waarden bij echte naalddruk komen overeen met die van mechanische balansjes (Ortofon, Shure, all purpose goud/zilver/apothekersbalansje).

Onlangs struinde ik weer eens over het internet, en kwam toen de vermelding van een digitaal naalddrukwegertje ("Arm Load Meter") uit de Volksrepubliek tegen. ( http://forum.vinl.net/index.php?topic=144.0 ) Nu gebruik ik al jaren het bij Ortofon elementen gratis bijgeleverde balansje, en dat beviel redelijk goed. Soms moet je zo'n balansje even met de vinger "stimuleren" om hem in beweging te zetten. En soms wipt hij bij dezelfde naaldkrachtinstelling net wèl op, en soms net niét. Bovendien is het erg belangrijk, dat je het naaldpuntje exact op de juiste plaats van het weegarmpje plaatst. Kortom: zo'n digitaal dingetje, dat direct laat zien wat je je hebt ingesteld, leek me wel eens leuk. Digitale naalddrukwegertjes zijn vaak niet zo goedkoop. De Chinezen maken ze: de handelaars in Europa en Amerika maken ze dúúr. Maar het wegertje waar op dit forum over wordt gesproken, is goedkoop: omstreeks een eurotientje, inclusief verzending. Inmiddels heb ik het wegertje in huis en is het al een paar keer gebruikt. Het werkt prima. Wat zou je meer wensen? Ja, een gebruiksaanwijzing er bij. Die ontbreekt. Maar hij doet het desondanks prima. Het wegertje bestelde ik via Deal Extreme (hé, ik zie nu opeens dat-ie nu wat duurder is geworden!), betaalde met een creditkaart, en kreeg hem binnen een paar weken thuisbezorgd. http://www.dx.com/p/digital-precision-scale-with-leather-case-5g-max-0-01g-resolution-16269#.U7vfJVbuVjY Het wegertje werd vermoedelijk ontwikkeld voor laboratorium- of apotheekgebruik. Vandaar de memory- en tarra-knopjes. Maar naalddrukweging gaat uitstekend en heel precies. Bovendien trekt hij zich niets aan van het magnetisme van MC-elementen. Aanbevolen, zondermeer. <img alt="" src="http://m5.img.dxcdn.com/CDDriver/img/sku_16269_01.jpg" 600px;"="">

Ik heb ooit een vogelbadje aan de voet van een SME 3009 gehad. Het badje was gevuld met een siliconenvet, en aan de arm was een peddeltje bevestigd dat door het siliconenvet bewoog en zo de bewegingen van de arm dempte. Deed wèl kwaad (slechtere aftasting: meer "virtuele lagerwijving") en geen (hoorbaar noch meetbaar) goed. Typisch weer zo'n geval van suggestieve hypercorrectie, waar audiofielen zo vatbaar voor zijn...

Momenteel zit ik te luisteren naar de LP "Kleine Marsen van Grote Meesters", Het Nederlands Blazers Ensemble, Philips Stereo 6599 172 (ook mono afspeelbaar) uit 1972: één van die zeldzame opnamen die echt klinken als ècht. Ik gebruik hem heel vaak om natuurgetrouwheid van de weergave te ijken: er is een breed scala van blaasinstrumenten heel vakkundig en muzikaal aan het werk - zowel solo als in samenspel - samen met trommels, bekkens en lyra (klokkenspel). De weergave wordt verzorgd door een antieke combinatie: Thorens TD125 met Ortofon AS212 arm, Empire MC10P Super element, Ortofon MCA-76 pre-pre, Leak Varislope 2 Stereo voorversterker (buizen), Leak Stereo 60 eindversterker (ook buizen) en een paar (wat minder antieke) The Perfect Performer "SoundStone 20" luidsprekers. Nou kijk ik bijna nergens meer van op, hoor. Ik ben al veel gewend,,, en eigenlijk ook wel flink vèrwend. Maar bij sommige fragmenten - zoals de inzet van het tweede nummer van kant 1, de mars opus 187-1 van Carl Philipp Emanuël Bach, schrok ik toch echt even op. Wat een dynamiek, zeg!... En wat een doortekening en luchtigheid daar dan toch nog in! Het enige wat bij deze combinatie nog wenselijk zou zijn, is een grotere ingangsgevoeligheid van de phono-ingang van de voorversterker (Varislope 2 Stereo) èn/òf een grotere output van de pre-pre (MCA-76). Het ingangsgevoeligheid-potmetertje van de Varislope 2 staat nu al helemaal open... maar dan nog moet ik voor een realistisch geluidsniveau (Het Nederlands Blazers Ensemble ècht in mijn kamer!) de volumeknop van de Stereo 70 verder dan 12 uur opendraaien. Dat geeft echter wat brom. Niet àl te erg hoor, zeker niet zodra de muziek begint te spelen - want dan verzuipt die brom wel - maar het zou mooier zijn als die niét te horen was. Zou het mogelijk en raadzaam zijn een extra voorversterkertrapje in de Varislope 2 Stereo te bouwen? Of kan de output van de MCA-76 worden opgepept?

Heel veel sterkte gewenst... en wijsheid. Ik hoop dat zij die haar liefhebben het kunnen opbrengen haar nodeloos lijden te besparen.

Jááá! Wel bedankt, Arden! 't Is nooit op CD uitgekomen, hè? Jammer: ik vond het een sfeervol concert. Ter ere van Nelson Mandela's 70e verjaardag, als ik me goed herinner. Een ander mooi verjaardagsfeest uit die periode was een concert ter ere van Bob Dylan, die toen 30 jaar in het vak zat. Dat was in 1992. Tal van beroemdheden zongen werkjes van Bob: John Mellencamp, Stevie Wonder, Lou Reed, Eddie vedder, Tracy Chapman, June Carter Cash, Willie Nelson, Kris Kristoffersen, Johnny Winter, Ron Wood (met de meest dynamische versie van "Seven Days" ooit), Richie Havens (die zijn gitaar helemaal verkeerd vasthield), Neil Young, Eric Clapton (toen hij er bij kwam werd 't past ècht pittig), George Harrison, en nog vele anderen. Vaak verrassend goede uitvoeringen... en Bob zong zelfs nauwelijks. (Nee, ze hadden hem geen doek voor de mond gebonden en hem ook niet vastgemaakt aan een boom. We zijn hier niet in Gallië, zal de organisatie hebben gedacht. Van dit concert schijnen diverse - al dan niet geautoriseerde - versies op CD en DVD te zijn verschenen. De uitgave van Sony uit 1993 (dubbel-CD, EAN 5099747400025) lijkt echter wel een aardig compleet beeld (hoewel: alleen geluid) van het artiestenpalet te geven.