spido

Lekker oud vinyl! Van die albums die alleen maar juweeltjes bevatten: (1971) (1984 - Zouden ze Arden wel toestemming hebben gevraagd om zijn avatar te mogen gebruiken?) (1978 - Vanwege het overlijden van saxofonist Raphael Ravenscroft, vanzelfsprekend)

Lang, heel lang geleden - toen de dieren nog konden praten en jullie nog niét - was er een boekje "De Rechterhand der Huisvrouw". Daarin stonden allerlei adviezen voor schoonmaken (vaak met smerige stoffen als sigarenas of geest van wijnzuur) en bewaren (de koelkast bestond nog niet: wecken of begraven wèl). http://jobenthes-blogje.50plusser.nl/?page=article&warticle_id=32958 Eén van de adviezen luidde: "Afgespeelde grammofoonplaten kunt u weer speelbaar maken door deze in te wrijven met fijne olie." Het betrof natuurlijk 78-toerenplaten, die waren afgedraaid met stalen naalden, bij een voor moderne mensen onvoorstelbaar hoge naalddruk. Ik heb het ooit met een afgedraaide bakelietplaat geprobeerd... en jawel: de ruis (gekraak, geknisper, geknetter) was bijna verdwenen en er was zowaar weer muziek te horen. Maar of het bakeliet (of schellak, weet ik veel) op den duur bestand is tegen de mogelijke inwerking van de olie, kan ik niet zeggen. Als gevolg van een huishoudelijke catastrofe werd de plaat kort daarna versplinterd. Wie nog afgespeelde 78-toerenplaten bezit, kan het zelf eens uitproberen. Maak dan meteen een kopietje, voor alle onzekerheid. Overigens kunnen 78-toerenplaten ook nat worden gereinigd. En ze kunnen nat worden afgespeeld. Gebruik dan echter geen alcohol, maar alleen gedestilleerd water.

Spido heeft een levenslange ban voor het audiofreaks forum. Maar zo nu en dan komt hij al googelend toch nog freakfratsen tegen. Patrijs-olie! Pa-trijs-olie!! Nou já, zeg!! (Is pa-trijs het mannetje van ma-trijs??)

Beste Carl, Leuk idee! Maar... welke hoornluidspreker is nou dè uitgesproken representant van zijn soort? Welke transmissielijn? Welk reflexsysteem? Welke electrostaat? (En dan vergeet je nog de in het wild uitgestorven soort: het geheel gesloten systeem waarvoor Paul Demo nog steeds een windmolengevecht voert.) Van al die soorten zijn er representanten die het aanhoren zeker waard zijn. Maar er zijn ook vreselijke mormels bij. (Ja, ja, 't zal wel weer een kwestie van smaak zijn...)

Hmmm... Tsjaaaa... Ehhh.... Wat zal ik zeggen? Eigenlijk ben ik, geloof ik, helemaal niet zo erg matgevoelig als ik eigenlijk zou willen zijn.

Beste TL200, Excuses! Ik heb 't gecorrigeerd in #1215.

Prima! (Maar dat was ook al zo met de rubber matten die standaard horen bij de draaitafels.)

Beste Mumsoft, Aangezien de dikte van de plaat nog van de klemhoogte (Meneer Van Dale, is u daar?) afgaat, houd je maar héél weinig daarvan over. En dan nog taps ook... Ik denk dat àls er een type zou kunnen werken op jouw spindel, dat het type "R" zou zijn. Zoals je weet, heb ik met die uitvoering nog geen ervaring. Ik wacht nog op de zending van Steve Rowland. De laatste tijd heb ik weer heel wat platen geklemd met mij antieke el-cheapo all black plastic record clamp. Die werkt net zoals de Michell "R", neem ik aan. En ik moet zeggen... ik ga steeds meer twijfelen aan het algemene nut, in strikte zin en in alle omstandigheden, van zo'n klem. En in specifieke zin: - Als de plaat hol is getrokken, kun je bij de standaard Michell Clamp het viltringetje onder de plaat leggen en die met de klem omlaag buigen en fixeren. Is dat ideaal? Je zorgt er dan voor dat de rand van de plaat op de mat "rust", maar naar het etiket toe is er een holte van toenemend volume... en holtes betekenen resonanties zonder demping. - Als de plaat vlak is, kun je hem met de klem (standaard of R) in het midden naar beneden drukken, waardoor hij aan de randen niet meer op de mat rust. En waar de plaat niet op de mat rust, zo weten wij inmiddels, ontstaat ònrust. - De klem drukt - in theorie - de hele plaat op de hele mat. Maar in de praktijk geldt dat alleen voor het gedeelte vlak bij het etiket. Ik heb bij diverse platen geconstateerd dat zij gingen "golven" bij gebruik van de klem, en bijna volmaakt vlak op de mat rustten als de klem werd verwijderd. - De klem is weliswaar bedoeld om de plaat stevig aan de mat te koppelen, maar hij koppelt ook de plaat stevig aan de spindel... en via de spindel aan de plateaulagering... en aan de aandrijfsnaar. Aan de hele machinekamer, zeg maar, met zijn resonanties. Eigenlijk ben ik er op dit ogenblik nog helemaal niet zeker van dat een platenklem echt zo'n goed idee is. En zeker niet in alle gevallen.

Beste Tomatot, Is overwogen! Maar het gewicht van zo'n puck vind ik...wel een beetje bezwarend. Mijn draaitafels hebben allemaal zo'n verend (sub)plateau, waarop zowel de arm als het draaiplateau zijn gemonteerd. Ik vraag me af, of die vering (en wellicht ook de lagering van het draaiplateau) daar geen schade van zou(den) ondervinden. Overigens ben ik, uit pure nieuwsgierigheid, wel begonnen met het maken van een paar van zulke pucks. In een keukenkastje vond ik een paar Tupperware® bewaardoosjes van precies het gewenste formaat. Die tot aan de afgestreken rand gevuld met rijke metselspecie (1:1!) en een paar dagen laten harden. Voorzichtig uit de "mal" gehaald en van een laagje polymeer* voorzien. Dat geeft meer houvast, en het dempt mogelijke eigentrilling van de pucks. (*Sealing kit (heel kleverig!), aangebracht met smal plamuurmes dat is bevochtigd in thinner. Overall en werkhandschoenen worden aanbevolen. Liever ook niet in huis doen: vooral in geval van vrouw.) De onderzijden van de pucks moeten nog goed gevlakt worden. Daarna moet er een gaatje in het centrum worden geboord en moet er een plaatje siliconenschuim op. Want de pucks moeten de grammofoonplaten niet alleen aandrukken, maar ook resonanties dempen. U hoort er nog wel van.

Beste TL200, Nee, die versterkers hadden dat ook niet voor zichzèlf nodig. Maar wèl om de soms heel verschillende opnamen en geluidsbronnen te corrigeren. (In die tijd waren er nog veel niet-gestandaardiseerde plaatopname-correctiecurves. En mensen wisselden bandopnames uit van recorders met niet helemaal correct ingestelde (azimut) opname- en weergavekoppen. Bijvoorbeeld.)

Fijn dat je er weer bent, TL200! En, alsnog, mijn oprechte deelneming...

Mijn DHZ matten zijn niet van massief siliconenrubber (zoals de bakplaten), maar - zoals gezegd - siliconenschuim. http://www.oringen.eu/black-silicone-rubber-sponge-sheet Ze zijn 4mm dik. Ze klinken NIET. Ze dragen de plaat en ze dempen resonanties. En dat was ook de bedoeling.

Beste TL200, Jááá! Geweldig! Dat is 'm!

Beste (en hooggeachte) Pjotr, Ja, ik was inderdaad gewaarschuwd: er was een (nieuwe) uitvoering voor Rega (type "R"), en een uitvoering voor alle andere draaitafels. Welnu: ik had (heb, zal hebben) géén Rega. Is het dan vreemd als men de uitvoering voor alle andere draaitafels bestelt? Overigens las ik dat je van plan was "binnenkort" de rand aan de onderzijde van je clamp te laten afdraaien. Of dat zèlf te doen. (In "Draaitafelmatten: welke? En waarom?" schreef je immers ( #25): Heb je aan dit snode plan uitvoering gegeven? En wat was het resultaat? En vertel ook eens: hoe kan het toch dat de clamp je goed bevalt (#30) wanneer het eigenlijk "net niet lekker gaat" (#25)?

High Fidelity: the Truth, the Whole Truth, and Nothing BUT the Truth. Dat geldt voor toonhoogte nèt zo goed als voor alle andere aspecten van het geluid. Het is wel gemakkelijk, als je de toonhoogte bij het afspelen kunt aanpassen aan je eigen te laag gestemde instrument. Dat kan bijvoorbeeld bij veel platenspelers. Kan je tòch nog meespelen. Maar voor mensen met een absoluut gehoor is het een gruwel. Die moeten dan de hele tijd opzettelijk vals spelen.

Beste Mumsoft, In ieder geval overkwam het ons hooggeacht forumlid Pjotr, met de standaard uitvoering van de Michell Record Clamp! In "Draaitafelmatten: welke? En waarom?" schreef hij ( #25): En kennelijk moest onze zeker niet minder geachte medeforummer KT88 ("Sander") heel wat verbouwen om de Michell Clamp te kunnen gebruiken op zijn Thorens TD-160 MkII (#28):

Beste Mumsoft, Steve schreef ook nog, dat type "R" niet werkt met het viltringetje. Dat viltringetje kan gebruikt worden bij de standaard Record Clamp: het wordt onder een holgetrokken plaat aangebracht, en de Record Clamp buigt de plaat omlaag totdat de buitenrand op de mat rust. Ik vraag me af, hoe ruimgeschapen de spindel wel zou moeten zijn om die toepassing mogelijk te maken!

Enige tijd geleden werd de in Engeland (bij Polymax) bestelde plaat siliconenschuim (1m2)* afgeleverd. Het spul is steviger, vleziger, fijncelliger en zwaarder dan ik vooraf vermoedde. Het doet wel denken aan het neopreen waar wetsuits van worden gemaakt. (Het deed me stiekem ook denken aan de billetjes van zestienjarige sportmeisjes, maar daar zal ik niet over schrijven! Je krijgt al gauw een reputatie van ouwe viezerik, tegenwoordig.) Met behulp van een scherp lancet en een stevige rubber draaitafelmat als snijvorm sneed ik vrijwel volmaakt ronde matten voor mijn TD 126, TD 125 en S600. Ik lijmde ze met siliconenkit vast op de buitenplateaus van beide Thorensen, en aan de gehele bovenkant van de Telefunken, om een goed contact te waarborgen en om zelfs de lichtste resonantie van het plateau te dempen. Ze bevallen prima, die matten. Ze zijn natuurlijk helemaal vlak, maar de eigen welving van de plateaus en het gebruik van een platenklem maken het aanbrengen van een verdieping voor het plaatetiket onnodig. * How continental! How very much integrated into the European Community!

Met schaamrood op de kaken moet ik toegeven dat ik bij het uitproberen van de Michell Record Clamps (ik heb er twee) een belangrijke testfase heb overgeslagen. Ik heb, na het vastklemmen, niet uitgeprobeerd of de klem inderdaad vast zat. Ik draaide los, ik zette op zijn plaats, ik drukte flink aan en ik draaide vast: klaar! Maar op een gegeven ogenblik kwam ik zomaar op het idee de draaiknop van de - vermeend - vastgeklemde klem een rukje omhoog te geven, om te controleren of die inderdaad goed vast zat. En wat bleek? Hij klemde op niet één van mijn draaitafels goed vast. Wie toevallig mijn bijdrage #83 van topic "Draaitafelmatten: welke? En waarom?" heeft gelezen, weet welke ontwerpfout ik daarvoor verantwoordelijk houd. Mijn teleurstelling resulteerde in een e.mail aan de Nederlandse importeur (Number 4 Audio), waarin ik vroeg of langere spindelklemmen leverbaar waren. Ik kreeg geen antwoord op mijn vraag. Maar ja... ze zijn per slot van rekening ook niet Number One Audio! Vervolgens richtte ik me tot Michell Engineering in Borehamwood, Hertfordshire, England. Van Mr. Steve Rowland kreeg ik onmiddellijk een heel vriendelijk en welwillend antwoord. Hij nodigde me uit de zwarte klemplaten naar hem op te sturen, om die om te ruilen voor klemplaten van type "R". Die klemmen vast op kortere spindels, zoals die van Rega. Steve schreef: "they will allow you to clamp to a spindle 2mm shorter". Of dat voor de korte - en bovendien van afgeronde toppen voorziene - spindels mijn antieke Thorensen en Telefunken voldoende is, laat ik wel weten als de "R"type klemplaten zijn gearriveerd.

Beste Kappa7, Wat is de optimale anti-skating? Daar heb jij een heel zinnig antwoord op gegeven, dunkt me. Maar wat is de optimale naalddruk? Die kwestie ligt, lijkt me, wat moeilijker. Het is verleidelijk om wat extra naalddruk toe te passen, om zo ook de allergrootste groefmodulaties (tot 100µ aan toe!) met minimale aftastvervorming te kunnen afspelen. Maar als je dat doet, zul je ongetwijfeld merken dat de klank er onder gaat lijden. Die wordt logger, zwaarder, minder "spritzig". Dr. Karl Breh van het Deutsches HiFi Institut adviseerde als algemene richtlijn de naaldddruk te nemen waarmee 70µ horizontale modulatie zonder vervorming werd afgetast. Dan wordt het element niet mechanisch overbelast, en grotere modulaties komen in de praktijk toch niet voor. En natuurlijk moet je binnen de marges blijven die de fabrikant van het element opgeeft.

Als de arm zijn werk goed doet, kan anti-skating (en vooral magnetische, wrijvingsloze) alleen maar verbetering brengen.

Philips GP-401 is/was er in verschillende versies: MkI, MkII, MkIII. Ik vermoed dat vooral de naaldvorm van de diverse types verschilde (sferisch, elliptisch). Je kon een 401 opwaarderen met behulp van een betere (duurdere) naaldunit. Erg gewild waren ook types als GP-412 en GP-422. Vooral in het buitenland, en bij Nederlandse niet-audiofielen. (Nederlandse audiofielen moesten niets hebben van Philips. Want wat je van vèr haalt is toch veel lekkerder?) Eén van mijn vele "reserve-elementjes" is een Philips GP-500. Zojuist zag ik bij http://www.pickupnaald.com/philips-gp500-pickupnaald-shibata-tonar-511sh dat er voor dat elementje - gratis meegeleverd bij een Philips pick-up uit de Inbrengwinkel - een Shibata upgrade naaldunit te koop is voor... €159,- Moet ik toch nog even over nadenken.

Beste Karma, Ja, dat is de "R" (Rega) uitvoering. Die is wat duurder dan de standaard uitvoering. Het schijnt dat Rega kortere spindels gebruikt dan andere merken. De "R" uitvoering grijpt daarom dieper aan, begrijp ik. Je antwoord heeft weliswaar niet specifiek betrekking op de Michell clamp, maar ik ben toch benieuwd naar het "nadelig effect" dat je noemt.

Beste Jongensdroom, Was het maar zo eenvoudig, dat alleen doven zich voor de gek lieten houden. In werkelijkheid zijn het juist de gekken die verschillen wìllen horen, die zichzelf voor de gek houden. (Het is, mathematisch, alleen mogelijk verschillen te horen, wanneer je geluid A van geluid B aftrekt. Kun jij zó goed aftrekken?)

Trapliftje?