Jump to content

Luisterbezoek RenéN aan Leonidas: een doeltreffend OB-project


René N.
 Share

Recommended Posts

Zoals jullie inmiddels weten ben ik bezig met het bouwen en optimaliseren van een Open Baffle systeem. Het lijkt zelfs een beetje obsessief te worden :blink: , want mijn geliefde Zingali’s staan al te koop, zonder dat ik mijn OB’s al op orde heb. Maar ik ben er van overtuigd dat dit concept het voor mij gaat worden. En daarbij horen luisterbezoeken, om de verschillende (on)mogelijkheden te beluisteren.

 

En gisteren ben ik dus bij Leonidas (van het Zelfbouwforum) geweest. Hij had in mijn thread over de bouw van mijn OB's op het Zelfbouwforum gepost en dat heeft dan weer mijn belangstelling gewekt. Want op een woensdagmiddag heeft hij 2 kastdeuren “van zolder gepakt”, er 3 gaten in gezaagd, de units erin gezet en is gaan spelen. Bij wijze van spreke dan……  ;)

 

 

Er lijken weinig OB-bouwers in Nederland te zijn, ik moet nogal wat kilometers maken om ze te bezoeken :huh: . Zoals nu dus, naar Noord Brabant. Ik kende Leon nog niet, dus tijdens de koffie eerst kennis gemaakt, in de werkruimte naast de luisterruimte. Hier gebeurt het, het bijbrengen van elementaire audio-wetenswaardigheden en het laten bouwen van speakers door middelbare school kinderen. En natuurlijk zijn eigen bouwsels, zoals nu de OB’s.

 

Na de koffie zijn we gaan luisteren. Leon heeft een mooie CD samengesteld, met verschillende soorten muziek, waarmee luidsprekers goed beoordeeld kunnen worden: verschillende soorten laag-instrumenten, vrouwenstemmen, percussie en akoestische instrumenten. Door die CD zapten we eerst. Daarna 2 CD’s van mijzelf, maar het klonk allemaal nog niet echt fijn, het systeem moest duidelijk nog warm worden. Omdat we op een lekker nivo speelden was er na een uurtje of zo een omslagmoment, en daarna werd het nóg beter trouwens. Op het laatst speelden we de eerste twee CD’s van mij nóg een keer en het was echt géén vergelijk: eerst wat hard en ongenuanceerd, nu verfijnd, en waren er allerlei laagjes hoorbaar. Erg mooi!

 

11201848_10203030021669906_8863947178067

 

Leon houdt van veel laag en heeft daar zijn filtering op aangepast. Zoals veel breedbanders loopt ook de karakteristiek van de Lowther bij de hogere frequenties op en heeft Leon dat wat teruggefilterd. Aan de onderkant valt deze “natuurlijk” af en daardoor is het nu eigenlijk een Lowther met laagondersteuning geworden. Dat laag is dan ook volop aanwezig. In eerste instantie leek het voor mij ook echt teveel….. Hoewel ik er daar met mijzelf niet helemaal over uit ben, want ik vond het wél erg lekker klinken zo, met heel veel druk onderin. Dit is toch wat ik eigenlijk wil?!! Ik ben dat ontwend, maar dit geeft wel het live gevoel, die power in het laag…..

 

Ik heb héél veel nieuwe dingen in de muziek van mijn CD’s gehoord, wat mij ook verraste doordat het laag zo prominent aanwezig was, maar toch miste ik een beetje de presence van het middengebied. Wellicht zal een buizenversterker dat vanzelf wat meer laten horen, maar Leon gaf ook aan dat met de filtering te kunnen regelen.

 

Nu lijkt er door het bovenstaande héél veel gefilterd te worden, maar dat valt best mee. Net zoals ik is ook Leon van het principe “less is more”, hoe minder er in de signaalweg zit hoe beter, dus hoe minder er gefilterd wordt, hoe beter….

Leon is al een halve eeuw bezig met zelfbouw: eerst versterkers en luidsprekers, de laatste jaren alleen maar luidsprekers. En natuurlijk wat daarmee te maken heeft, zoals bijvoorbeeld de filtering. Genoeg ervaring in huis dus, maar hij werkt al wel een tijd vanuit het principe ontwerpen-bouwen-tunen, zodat het eindresultaat geheel op de luisteraar zelf afgestemd wordt.

 

Ik vind het audiowereldje heel bijzonder. Toen ik jaren terug met audio-fora aanraking kwam, bleek iedereen héél hulpvaardig in het aandragen van oplossingen en ook apparatuur wordt zonder blikken of blozen uitgeleend. En ook gisteren werd ik weer “overvallen” door het enthousiasme waarmee Leon mijn voorkeuren vertaalde naar oplossingen met units en filteringen.

 

Thuisgekomen natuurlijk meteen weer wat nummers gedraaid van de CD’s die ook bij Leon gedraaid zijn. En wat een deceptie….. :( . Helemaal geen laag natuurlijk, en het hoog en midden ligt erg ver af van wat ik gisterenmiddag gehoord heb…..

 

 

11705383_10203047441945402_1074571626790

 

De conclusie is dat Leon het met relatief hele lage investering een erg live klinkend systeem heeft gemaakt. Echter, volgens mij moet er met een investering in betere laagunits nóg meer uit te halen te zijn. En uit een goed gebouwde baffle, want deze “zwabbert” nogal ;-). Maar als ik het goed heb gaan op die punten de komende tijd wel verbeteringen komen….

De vraag met betrekking tot mijn eigen systeem is wel, of ik zelf een Lowther zou aanschaffen. Ik vond ze met s-sen soms wat hard klinken, en op hoge volumes (uithalen van damesstemmen) wat “exploderen”…. Met harde drumklappen ging het juist allemaal weer erg goed, heerlijk, die dynamiek. Toch denk ik, dat ik nog wel verder ga zoeken, op zoek naar een mooie breedbander. Met laagondersteuning dan, dat wel dan :) .

 

Leon, hartelijk dank voor deze erg leuke en leerzame middag!

 

Waar is mee gespeeld:

CD speler:           Marantz SA15-S2

Versterker:        Jungson JA88D-09

Hoogunit:           Lowther DX-3

Laagunit:             Sphynx SP-W15-BP

 

PS Ik heb tijdens dit bezoek geen foto's gemaakt en heb deze van Leon mogen gebruiken

Link to comment
Share on other sites

Die heb ik niet gehoord, die zouden wel iets beter klinken had Leon het over. Maar ja, ik wil OB's hè  <_<. En de OB's van Leon zitten ook nog in een beginstadium.... Dat beloofd nog wat dus  :huh:  :D

Link to comment
Share on other sites

Hallo René,

 

Weer een geslaagde luistersessie. Jou kennende denk ik wel dat dit voor jou één van de meest doorslag gevende is geweest en hier jouw gevoel met muziek beleving op jouw manier het meest/best in de buurt kwam.

 

En zoals reeds aangegeven is met het minimale filteren de puntjes heel goed op de spreekwoordelijke I te zetten.

 

Jammer dat ik niet mee kon want ik had "mijn" versterker wel eens willen horen bij Leon want zo gauw/vaak zul je niet een andere Jungson in een leuke set tegenkomen.

 

Groeten,

 

Marcel 

Link to comment
Share on other sites

Hoi allemaal, dit is mijn eerste post op dit forum ; beetje geduld met me a.u.b.

 

Korte aantekening bij René zijn (leuke) verhaal:

De Lowther is wel afgefilterd!!

 

 Ik gebruik een variant van het Sonus Faber "sine-cap" x-over uit de "oude" eXtrema.

d.w.z. een spoel parallel aan de DX3 in plaats van een C in serie.

de gedachte hier achter is dat ik liever GEEN C in de signaalweg van de DX3 heb.

@ Hans van Liempt : de spullen achteraan staan opgeslagen. Als ik de OB optil dan kan ik overal bij!!

Als mensen meer info willen ; rustig vragen !

 

mvgr. Leon

Link to comment
Share on other sites

Leuk verhaal René,

 

Het valt mij wel op dat je het laag, net als bij mij, wat te veel vindt. Misschien ben je laag een beetje ontwend.

De open baffles op de foto, zijn eigenlijk nog maar beperkt "open baffle". Ze staan strak tegen de zijwanden en tegen die grote speakers. Daarmee hef je al een flink deel van de kortsluiting op. Overigens doen die grote jongens passief wel mee in het bepalen van het geluidsbeeld.

Leon, heb je nog iets gedaan in die parallelfiltering i.v.m. het voorkomen van kortsluiting? Bij een bepaalde frequentie valt de weerstand van die spoel immers weg en heb je kortsluiting.

 

Groet,

 

Leo (zonder "n")bus

Link to comment
Share on other sites

Hoi Leo,

 

Ik ben het inderdaad behoorlijk ontwend. Maar ik vind laag wel prachtig, het legt een basis neer voor de rest. Het lekkerste "live"-laag heb ik in 2014 bij een luisterdag van het Zelfbouwforum in Hengelo gehoord. De set was van RN Acoustics  :D , hier zie je er wat meer over: http://www.rnacoustics.nl/luidsp.htm. De woofer zat in een gesloten kast van ik dacht zo'n 90 liter en was de ACI SV12. Het mid en hoog staat mij niet meer zo bij, maar dat laag.... :wub: . Maar ja, géén OB, dus moet ik het in andere mogelijkheden gaan zoeken. En dan komen er oplossingen langs, zoals deze van Leon, die mij weer aan het denken zet en weer een stapje verder helpen.......

Link to comment
Share on other sites

Bij onze audioclub zit iemand die nogal wat experimenteerde met open baffles en dan specifiek met de oplossing waarbij de woofers tegenover elkaar zitten (zoals bij Daudio). Ik dacht dat dit een W opstelling heet. Dan daarboven een midrange (ook in OB) en een tweeter ('a la Linkwitz Orion). Dat klinkt prima. Hij gebruikt wel een 6 kanaals DSP en dus 6 eindversterkers.

Link to comment
Share on other sites

Hoi Leo,

 

Ik ben het inderdaad behoorlijk ontwend. Maar ik vind laag wel prachtig, het legt een basis neer voor de rest.......

Mee eens. En soms mis ik het en denk ik die subwoofer komt er ooit...

 

Als je de SS30 zou horen dan is dat denk ik wat je bedoelt. Zo'n rijk laag dat maakt dat een hoop andere dingen in de keten gerommel in de marge is. Apparatuur die goed genoeg is is goed genoeg.

Spido heeft ze staan.

Link to comment
Share on other sites

Hoi Hans,

 

Als je op de fotoos kijkt zie je ook een heel groot ander systeem.

Dit wordt aangestuurd met een DBX drive rack en een 6x 200 watt Vincent.

Voor mij is het een koud kunstje om de OB hiermee te bedienen.

 

Ik wilde gewoon weer eens puur , lekker passief met in mijn achterhoofd mensen met een buizenversterker.

 

Er zijn *tig mogelijkheden om iets voor mekaar te krijgen.

Link to comment
Share on other sites

  • 2 weeks later...

Op 31 juli heb ik alweer een bezoek aan Leon gebracht, en heel vlak na het eerste. Waarom? Ik heb nieuwe breedband units aangeschaft (AER MK1) en Leon had mij uitgenodigd om ze in zijn Open Baffles te schroeven. De maatvoering leek behoorlijk gelijk aan die van zijn Lowther breedbanders, dus konden we mooi horen en beoordelen hoe ze het zouden doen ten opzichte van de Lowther’s, en belangrijker, hoe de combinatie met de laagunits zou werken.

 

Eerst werd ik door Leon “aan het werk gezet” om een paar referentie nummers van zijn CD te kiezen, waarmee ik de AER’s met verschillende filteringen zou kunnen beluisteren. Leon had het filter waar hij de laatste weken mee draaide na mijn eerste bezoek met een contourfiltering aangepast, om de hoge s-sen wat terug te tunen. Daarmee luisterde ik eerst naar de Lowther’s, bij het maken van mijn keuze. Ik vond de Lowther’s met die contourfiltering wel wat vriendelijker klinken dan zonder.

Daarna werden weerstanden parallel geschakeld aan de AER’s, om de gevoeligheid wat naar beneden te brengen. Daar die erg hoog is, is dit een eenvoudige manier om de breedband- en laag units wat naar elkaar toe te brengen. De AER is 16 Ohm en DX-3 is 8; dus met 18 Ohm parallel aan de AER wordt hij ongeveer 8 ohm en is dezelfde x-over bruikbaar.

 

Toen de Lowther’s door de AER’s waren vervangen hebben we eerst even geluisterd om te horen wat de AER’s deden. Ik vond ze wat rustiger, meer ingetogen misschien, dan de Lowther. Ook vond ik ze wat “natuurlijker” klinken, een koebel was meer een koebel…. Maar ook hier is dat geheel persoonsgebonden: ik denk dat iedereen toch een beetje zijn eigen geluid zoekt, een soort van “myfi”, het geluid dat jóu bevalt. En aangezien iedereen weer anders luistert lijkt mij dat ook heel legitiem…..

 

Leon%202%20bezoek%202.jpg

 

Daarna haalde Leon de “contour” uit de filtering. Het klonk meteen een stuk helderder, meer detail maar ook soms wel wat harder in het hoog. Ik heb even zitten denken welke instelling ik nu beter vond, uiteindelijk ga ik toch voor een versie zonder contourfiltering. Sommige CD’s werden daardoor wat te hard, maar ik vind niet dat ik filtering moet gaan afstemmen op slechte opnamen…..

 

Leon had ook nog twee houten met dammar vernis afgewerkte fasepluggen liggen, die uiterst flexibel inzetbaar zijn. Door het metaal aan de achterkant van de plug en het magnetisme van de unit zelf blijft deze aan de AER "plakken". Het gevolg van de plug was een veel breder klankbeeld, wat op zich een behoorlijke verbetering lijkt. Als alles in mijn eigen OB gemonteerd is, ga ik kijken wat mij het beste bevalt: mét of zónder de faseplug.

Na de luistersessie is het e.e.a. op papier gezet, om te kijken hoe het filter opgebouwd zou moeten worden. Voor de niet-techneut die ik ben is mij toch veel duidelijk geworden, wel leuk om te zien hoe units op elkaar afgestemd kunnen worden.

 

Leon%204%20bezoek%202.jpg

 

Op het laatst hebben we ook nog het grote systeem van Leon beluisterd. Een héél ander geluid, meer hifi, wat netter eigenlijk, maar ook heel afgewogen. Helaas heeft dat systeem niet de tijd gekregen om warm te worden, ik kan mij wel de potentie daarvan voorstellen. Aan de andere kant is het ook geen eerlijk vergelijk: als er units van eenzelfde prijsklasse in de OB’s gebruikt zou worden, en wat meer aandacht aan de baffle zelf besteed zou worden, dan zou een vergelijk wat objectiever te maken zijn.

De zoektocht is echter nog niet ten einde, er zijn nog genoeg opties te overwegen: welke laagunits kan ik passief gebruiken, ga ik inderdaad voor passief of wordt het toch actief? Dat laatste heeft als voordeel dat er een niet buizen versterker voor het laag gebruikt kan worden: meer power en een makkelijker afstemming van de units. Ik neig naar de laatste oplossing…..

 

Met wat meer foto's ook te zien op mijn site:

http://home.kpn.nl/r.nieuwenhuis/Op%20bezoek%20bij.htm

Edited by Ren
Link to comment
Share on other sites

Create an account or sign in to comment

You need to be a member in order to leave a comment

Create an account

Sign up for a new account in our community. It's easy!

Register a new account

Sign in

Already have an account? Sign in here.

Sign In Now
 Share

×
×
  • Create New...